SOLUTION OF QUALITY PROBLEMS USING STATISTICAL QUALITY CONTROL TOOLS AND GRAY RELATIONAL ANALYSIS METHOD: AN APPLICATION IN THE CONSTRUCTION INDUSTRY

Yıl 2023, , 350 - 376, 31.12.2023

Elif Uyanık , İsmail Durak

https://doi.org/10.46452/baksoder.1395026

Öz

This research aims to show that many quality problems that closely affect customer satisfaction and production costs, which play an important role in businesses' ability to gain competitive advantage and be sustainable, will actually provide effective improvement as a result of solving only a few of them with accurate data and good analysis. The application data of the study were taken from a private construction company. In the application carried out with one-year data, statistical quality control and gray relational analysis techniques, one of the multi-criteria decision-making techniques, were used Errors occurring in the company were examined using a hybrid method of Pareto analysis and gray relational analysis techniques, and the error types with the highest rates were examined with the company officials using a cause and effect diagram. As a result of the research, it was determined by Pareto analysis, one of the statistical quality control tools, that the highest error occurred due to product surface error. As a result of the gray relational analysis, it was determined that the first section that needed intervention in the factory to solve the problems was the casting. In this direction, various suggestions were made to the relevant company about which errors should be stopped first in quality improvement.

Anahtar Kelimeler

Quality Control, Statistical Quality Control, Gray Relational Analysis, Pareto, Production Cost, Customer Satisfaction

İSTATİSTİKSEL KALİTE KONTROL ARAÇLARI VE GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİ KULLANILARAK KALİTE PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMÜ: İNŞAAT SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Öz

Bu araştırmada işletmelerin rekabet avantajı sağlayabilmeleri ve sürdürülebilir olmalarında önemli rol oynayan müşteri memnuniyetini ve üretim maliyetini yakından etkileyen birçok kalite problemlerinin aslında doğru veri ve iyi bir analizle sadece birkaçının çözümünün sonucunda etkili bir iyileştirme sağlayacağını gösterebilmektir. Çalışmanın uygulama verileri özel bir inşaat firmasından alınmıştır. Bir yıllık veri ile gerçekleştirilen uygulamada istatistiksel kalite kontrol, çok kriterli karar verme tekniklerinden gri ilişkisel analiz teknikleri kullanılmıştır. Firmada meydana gelen hatalar pareto analizi ve gri ilişkisel analiz tekniklerinin harmanlanmış şekliyle incelenmiş ve en fazla orana sahip hata türleri sebep sonuç diyagramı ile firma yetkilileri ile birlikte irdelenmiştir. Araştırma sonucunda kalite iyileştirmede firmaya öncelikle hangi hatalardan başlaması gerektiği konusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kalite Kontrol, İstatistiksel Kalite Kontrol, Gri İlişkisel Analiz, Pareto, Üretim Maliyeti

Kaynakça

• Aslan, D. (2003), Kalite Kontrol. İzmir: Mühendislik Fakültesi Basınevi.
• Aydın, Z. B. ve Kargı, V. S. A. (2018). İstatistiksel Kalite Kontrol Teknikleri ile Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(1), 41-63.
• Banks, J. (1989). Principles of Quality Control. New York: JohnWiley and Sons.
• Baş, M. (2010). İşletmelerde Finansal Başarısızlığın Öngörülmesinde Gri İlişkisel Analiz Tekniği, Tekstil ve Deri Sektöründe Bir Uygulama. Basılmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Başaran, N. (2010). Kalite İyileştirmede İstatistiksel Proses Kontrol Tekniklerinden Pareto Analizi Ve Gıda Sektöründe Bir Uygulama. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Başkan, S. (1997). İstatistiksel Kalite Kontrolü. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Bayat, O. Altınçelep, Z. Kaymakoğlu, B. ve Altıner, M. (2013). Hazır Beton Fabrikasında (Adana) İstatistiksel Kalite Kontrol Uygulaması. Practice of Statistical Control at Ready Mixed Concrete Plant in Adana.
• Bircan, H. ve Özcan, S. (2003). Excel Uygulamalı Kalite Kontrol. Sivas: Yargı Yayınevi.
• Birgören, B. (2015). İstatistiksel Kalite Kontrolü. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 12-25.
• Bozkurt, R. ve Odaman, A. (1996). ISO 9000 Kalite Güvence Sitemleri. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Büker, E. (2007). Toplam Kalite Yönetimi Anlayışı İle Altı Sigma Kalite Yönetimi Anlayışının Karşılaştırılması, Deniz Harp Okulu, Deniz Bilimleri Ve Mühendisliği Enstitüsü, İstanbul.
• Çakırkaya, M., & Acar, Ö. E. (2016). Bir üretim hattında meydana gelen hataların önem derecelerinin istatistiksel proses kontrol tekniklerinden pareto analizi ile belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(36), 272-288.
• Çetin, C. Akın, B. ve Erol, V. (2001) Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Güvence Sistemi, (2. Basım). İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Devor, R. E. (1992). Statistical Quality Design and Control. NewYork: Mc Millan.
• Garvin’e Göre Kalitenin Sekiz Boyutu’ https://www.benimuhendisim.com/garvine-gore-kalitenin-8-boyutu/ Erişim Tarihi: 10.06.2023
• Halis, M. (2000). Toplam Kalite Yönetimi ISO – 9000 Kalite Güvence Sistemi. İstanbul: Beta Basım.
• Juran, J. (1989). Juran on Leadership for Quality: An Executive Handbook. New York: The Free Press.
• Kartal, M. (1999). İstatistiksel Kalite Kontrolü. Ankara: Şafak Yayınevi.
• Kaya, S. (2001). Konfeksiyonda Kalite Kontrol. İzmir: E.U. Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma Uygulama Merkezi Yayını.
• Kıngır, S. (2006). Toplam Kalite Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın.
• Kırık, B. (2017). Bir Konfeksiyon İşletmesindeki Son Kontrol Hatalarının İstatistiksel Yöntemlerle Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi.
• Kovancı, A. (2001). Toplam Kalite Yönetimi Fakat Nasıl?. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Köksal, H. (1998). Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Köse, E. Aplak, H. S. ve Kabak, M. (2013). Personel Seçimi İçin Gri Sistem Teori Tabanlı Bütünleşik Bir Yaklaşım. Ege Academic Review, 13(4), 461-471.
• Kurt, M. İ. (1995). İstatistiksel Kalite Kontrol Yöntemleri ve Bir Uygulama (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Küçük, O. (2016). Kalite kontrol ve kalite güvence sistemleri. Ankara: Seçkin.
• Oktay, E. 1998. Kalite Kontrol Grafikleri. Erzurum: Şafak Yayınevi.
• Özcan, S. (2001). İstatistiksel Proses Kontrol Tekniklerinden Pareto Analizi ve Çimento Sanayiinde Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 151-174
• Özdamar, İ. (2007). Orman Ürünleri Endüstrisinde İstatistiksel Kalite Kontrol: Yonga Levha Üretiminde Bir Çalışma. Turkish Journal of Forestry, 8(1), 79-91.
• Özgüvenç, D. (2011). Kalite problemlerinin sınıflandırılmasında çok kriterli Pareto Analizi. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özkaya, S. (2013). Deri Çanta Üretiminde Kalite Sorunları ve Çözümüne Yönelik Uygulamalar, Basılmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Patır, S. (2009). İstatistiksel Proses Kontrol Teknikleri VE KONTROL Grafiklerinin Malatyadaki Bir Tekstil (İplik Dokuma) İşletmesinde Bobin Sarım Kontrolüne Uygulanması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 231-250.
• Russell, R. S. ve Taylor B. W. (2006). Operations Management: Quality and Competitiveness in a Global Environment, John Wiley and Son Inc, USA.
• Smith, G. (1998). Statistical Process Control and Quality Improvement (Third Edition). New Jersey: Prentice Hall.
• Şimşek, M. (2000). Kalite Kavramının Tanımı ve Tarihsel Gelişimi. Standard Dergisi, 465, 35-37.
• Top, A. (2001). Üretim Sistemleri, Analizi, Planlama ve Kontrolü. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Tsai, C. H., Chang, C. L. ve Chen, L. (2003). Applying Grey Relational Analysis to The Vendor Evaluation Model. International Journal of the Computer, the Internet and Management, 11(3), 45-53.
• TSE, (1996): TSE ISO 9000 Kalite Broşürü. Ankara. s. 3.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2011). İstatistiksel Kalite Kontrol Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi-11, Ankara: TÜİK Yayınları, No:3616.
• Uğur, N. (1995). İstatistiksel Proses Kontrolü, KOSGEB Eğitim Merkezi (2. Baskı). Ankara: Yayın No: 24.
• Ungan, D. D. M. C. (2019). İstatistiksel süreç kontrolü: Bir çağrı merkezinde uygulama (Master's thesis, Sakarya Üniversitesi).
• Üstünışık, N. Z., (2007). Türkiye’deki İller ve Bölgeler Bazında Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması: Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ve Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zhai, L. Y. Khoo, L. P. ve Zhong, Z. W. (2009). Design Concept Evaluation in Product Devolopment Using Rough Sets and Grey Relation Analysis. Expert System with Applications 36, 7072-7079.
• Wen, K. L. (2004). Grey Systems: Modeling and Prediction, Yang’s Scientific Research İnstitue, USA.
• Wong, K. (2011). Using an Ishikawa diagram as a tool to asist memory and retrieval of relevant medical cases from the medical literature. Journal of Medical Case Reports, 5, 120-123.