AMELİYATHANELERDE RADYASYON GÜVENLİĞİ; ÇALIŞAN PERSONELİN BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 3, 131 - 136, 31.12.2012

Fisun Vural Şükran Fil Seval Çiftçi Ayşe Aydın Dura Filiz Yıldırım Resul Patan

Öz

AMAÇ: Ameliyathaneler çalışma ortamı açısından birçok sağlık ve güvenlik tehlikeleri taşımaktadırlar. Ortopedi cerrahilerinde floroskopinin yaygın kullanımı, cerrahları ve ameliyathane personelini bazı ortopedik işlemlerde radyasyon zararları ile karşı karşıya bırakmaktadır Radyasyonun yan etkileri çoğunlukla bilinmekle birlikte, düşük doz radyasyonun kümülatif etkileri bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı, ameliyathanelerdeki personelin radyasyon güvenliği konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmektir.

YÖNTEMLER: Gölcük Devlet Hastanesi ameliyathanesinde çalışan 50 kişiye anket uygulanmıştır

BULGULAR: Gün içerisinde birden çok kez radyasyona maruz kalmaları bakımından ameliyathane hemşireleri ve anestezi teknisyenleri diğer çalışanlara göre daha riskli grupta bulunmuştur (p<0,05). Tüm personel radyasyonun sağlık üzerindeki yan etkilerinden haberdardı ve kurşun gömlek giyilmesi gerektiğini biliyordu. Fakat birçok cerrahın tiroid koruyucu kullanmadığı, bazı personelin tiroid koruyucu varlığından haberdar olmadığı saptandı. Ameliyathane hemşirelerinin ise hepsi tiroid koruyucu varlığından haberdardı (p<0,001). Erkek çalışanlar kadın çalışanlarla kıyaslanınca radyasyon güvenlik işaretlerinden haberdar değillerdi (p<0,05). Ameliyathanede radyasyon zararları hakkında bilgi düzeyi çok iyiyken, personelin koruyucu önlemler alınması konusundaki davranışları yetersizdi, operasyon sırasında alınan dozlar göz ardı edilmekteydi.

SONUÇ: Ameliyathanede radyasyon güvenliği koruyucu tedbirleri göz ardı edilmektedir. Ameliyathanelerde temel radyasyondan korunma prensiplerinin yerleştirilip, uygulanması çalışan ve hasta güvenliği açısından oldukça önemlidir. Bu sebeple personelin hizmet içi eğitimleri, uygulamaların denetlenmesi ve skopi kullanan personelin bilinçli ve sertifikalı olması önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ameliyathane, Floroskopi, Radyasyon güvenliği

RADIATION SAFETY IN OPERATING UNITS; KNOWLEDGE, ATTITUDE AND BEHAVIORS OF OPERATING ROOM STAFFS

Öz

OBJECTIVE: Work environments of operating units have various health and security dangers. Because of the increased use of fluoroscopic guidance techniques in certain orthopedic surgical procedures, surgeons and other operating-room personnel who are involved in these procedures are voicing growing concern over possible associated radiation health hazards Although most of the side effects of radiation, are well known; cumulative effects of low dose radiation is not known. The aim of this study was to evaluate the staff of operating unit’s knowledge, attitudes and behaviors about radiation safety of operating units.

METHODS: The Fifty employees of operating unit were applied questionnaire during face to face interview in Gölcük Public Hospital.

RESULTS: This study indicated that nurses and anesthesiology technicians were under greatest risk of radiation exposure due to repeated doses taken in a day (p<0.05). Male employees were less aware of radiation signals than females. (p<0,05). All staff knew side effects of radiation and importance of use of radiation shielding gowns. Most of the surgical trainees did not wear the thyroid shield, and some of the staff was even unaware of it. However importance of thyroid shields use were known by all nurses (p<0,001). The staffs were highly aware of the radiation hazard of radiological procedures. However attitudes of staffs against protection from radiation exposure were poor because of underestimation of radiation doses taken during surgical procedure.

CONCLUSION: This study showed that protection from radiation in operating unit employee were underestimated,. Basic standard rules of radiation protection should be applied in operating rooms. For this reason, the education and certification of staff is critical importance in improving patient and staff safety.

Anahtar Kelimeler

Operating room, Fluoroscopy, Radiation security

Kaynakça

• 1. Parlar S. Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlıklı Çalışma Ortamı. TAF Prev Med Bull 2008; 7(6):547-554
• 2. Eti Aslan F, Kan Öntürk Z. Güvenli Ameliyathane Ortamı; Biyolojik, Kimyasal, Fiziksel ve Psikososyal Riskler, Etkileri ve Önlemler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2011; 4(1):133-140.
• 3. Çeçen G, Öçmen S, Bulut G, Çolak M, Yıldız M. Eğitim Hastanesi Ortopedi Ameliyathanesinde flouroskopi kullanımı ve radyasyondan korunma. Kartal Eğitim Araştırma Hastanesi Tıp Dergisi. 2003; 14(3): 156-158.
• 4. Şaşkın G. Radyolojide Hasta ve Çalışan Güvenliği. Sağlık Hizmetlerinde Kalite, Akreditasyon ve Hasta Güvenliği Dergisi. 2010; 1(5):72–75.
• 5. Güden E.A., Öksüz Kaya, Balcı E., Tuna R., Borlu A., Çetinkara K. Radyoloji Çalışanlarının Radyasyon Güvenliğine İlişkin Bilgi, Tutum ve Davranışı. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi . 2012; 3: 29-47.
• 6. Bilir N, Yıldız AN. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006, p. 602- 633.
• 7. Dindar İ., İssever H., Özen, M. Edirne Merkezindeki Hastanelerde Görev Yapan Hemsirelerde İş İle İlgili Rahatsızlıklar ve Konulan Tanılar, Hemsirelik Forumu Dergisi. 2004; 7(1): 59-63.
• 8. Küçük F. Çalışanların iş güdülenmesinde Herzberrg’in motivasyon-hijyen faktörlerinin önemi: Belediye çalışanlarına yönelik bir uygulama.Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar.2007;44 (511):75-94
• 9. Tuncel, E.: Diagnostic Radiology. S. 3-15, Taş kitapçılık Ltd. Şti., Bursa (1989)
• 10. Tse V, Lising J, Khadra M, et al. Radiation exposure during flouroscopy: Should we be protecting our thyroids? Aust NZ J Surg 1999; 69(12): 847-8.
• 11. Akbulut T: İşçi Sağlığında Özel Patoloji. İşçi Sağlığı, Prensip ve Uygulamaları. Sistem Yayıncılık, 1994.
• 12. Bozbıyık A, Özdemir Ç, Hamit Hancı Ý. Radyasyon Yaralanmaları ve Korunma Yöntemleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2002; 7(11):274.
• 13. Sanders R, Koval KT, Dipasquale T, Schmelling G, Stenzler S, Ross E. Exposure of the orthopedic surgeon to radiation. J Bone Joint Surg 1993; 75-A: 326-30.
• 14. Miller ME, Davis ML, Mc Clean CR, Davis JG, Smith BL, Humphries JR. Radiation exposure and associated risks to operating-room personnel during use of flouroscopic guidance for selected orthopedic surgical procedures. J Bone Joint Surg.1983; 65-A: 1-4
• 15. Mudun Ayşe. Meme Kanserinde İntraoperatif Gama Prob Kullanımında Radyasyon Güvenliği, The Journal of Breast Health, 2009; 5(3):115-118.