HEMŞİRELİKTE ELEŞTİREL DÜŞÜNMENİN KLİNİK KARAR VERMEYE ETKİSİ

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 3, 187 - 191, 31.12.2013

Alev Yıldırım , Sultan Taşçı

Öz

Hemşirelikte eleştirel düşünme, profesyonelleşme ve bağımsız klinik karar vermede gerekli ve önemli bir unsurdur. Klinik alanda ki uygulamalar ve bakım için doğru kararların alınmasında; karşılaşılan çeşitli etik konuların çözümünde, yeterli, yaratıcı ve etkili hemşirelik bakımı verebilmek için eleştirel bir şekilde düşünmek gereklidir. Hemşireler, içinde bulunduğu yüzyılın sorunlarını çözümlemede, yeni gelişim ve değişimlere uyum sağlayabilmede, karşılaştıkları hemşirelik problemleri ile başa çıkabilmede, daha karmaşık hasta bakım gereksinimlerini saptayabilmede, daha sistematik bakım verebilmeleri, aldıkları eğitim doğrultusunda en uygun hasta bakımını sağlayabilmeleri ve klinik karar vermede eleştirel düşünme güçlerini geliştirmelidirler. Bu makalede eleştirel düşünmenin klinik karar verme üzerine etkisi ile ilgili bilgiler verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Klinik karar verme, eleştirel düşünme

CLINICAL DECISION-MAKING ON THE EFFECT OF CRITICAL THINKING IN NURSING

Öz

In nursing, critical thinking is an important and necessary factor which independent of in clinical decision making and professionalization. In process of making accurate decision for clinical practices and in the solution of a variety of ethical issues encountered, critical thinking is essential to provide adequate, creative and effective nursing care needs. Nurses should develop the power of critical thinking in order to make clinical decision, to provide optimal patient care in consistent with the training they were given, to give more systematic care, to determine more complex needs in patient care, to cope with the nursing problems faced, to adapt novel developments and changes, and to solve the problems of 21st century. In this article, knowledge related to the effect of critical thinking on the process of clinical decision-making has been presented.

Anahtar Kelimeler

Clinical decision-making, critical thinking

Kaynakça

• 1. İbrişoğlu Z. Eleştirel Düşünme Öğretilebilir mi? 2002.
• 2. Seferoğlu S, Akbıyıklı C. Eleştirel düşünme. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi.2006; (30): 193-200.
• 3. Bulut S, Ertem G, Sevil Ü. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. D.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi.2009; 2(2): 27-38.
• 4. Uçan Ö, Taşçı S, Ovayolu N. Eleştirel Düşünme ve Hemşirelik. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi.2008; 3(7): 17-27.
• 5. Güven M. Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Arasındaki İlişkiye Genel Bir Bakış. Sosyal Bilimler Dergisi.2006; 6(1): 75-89.
• 6. Aybek B. Eleştirel Düşünmenin Öğretiminde Öğretmenin Rolü. Bilim Eğitim ve Düşünce Dergisi.2007; 7(2): 31-35.
• 7. Heaslip P, Road MG, Komploops BC. Critical Thinking: To Think Like A Nurse Revised Thompson Rivers University 2008; Box 3010, 900.
• 8. Ay FA. Sağlık bakım profesyonellerinde eleştirel düşünme. Ay FA, editör. Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler. 2. Baskı. Nobel Tıp Kitapevleri; p.106-115. İstanbul (2011).
• 9. Özer S, Akyürek B, Başbakkal Z. Hemşirelerin Ağrı ile İlgili Bilgi, Davranış ve Klinik Karar Verme Yeteneklerinin İncelenmesi. Ağrı Dergisi.2006; 18(4): 36-43.
• 10. Yurtsever S, Altıok M. Kanıta Dayalı Uygulamalar ve Hemşirelik. F.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi.2006; 20(2):159-166.
• 11. Eşer İ, Güler KE. Hastanın Bakıma Katılımında Hemşirenin Rolü.Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008; 3(9): 104-117.
• 12. Tosun N. Sağlık Ekibinin Karar Verme Sürecinde Hemşirenin Rolü. İç Hastalıklarında Karar Verme.1. Baskı. Gata Basımevi;.p.100-120. Ankara (2002).
• 13. Paul R, Elder L. Çeviri (Bektaş M.). Minik Eleştirel Düşünme Kılavuzu Kavram ve Araçlar. Eleştirel Düşünme Kurumu; 2010. p. 1-14.
• 14. Kahraman S. Modern ve Post Modern Düşünceler Hemşirelik Eğitimini Etkiledi mi? C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2008; 12(2): 56-61.
• 15. Ulusoy H, Öztürk N. Lisans ve Yüksek Lisans Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Eleştirel Düşünme Düzeylerini Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi. 2008; 1(1): 15-25.
• 16. Azak A, Taşcı S. Klinik Karar Verme ve Hemşirelik. Türkiye Klinikleri J Med Ethics-Law-Hist 2009; 17(17): 6-83.
• 17. Tosun K. İşletme Yönetimi: Genel Esaslar, 6. Baskı, Ankara: Savaş Yayınları; 1992.p. 308.
• 18. Frank DH, Sharon L, Arthur SE. Critical Thinking and Clinical Decision Making In Critical Care Nursing. The Journal of Acute and Critical Care 2003; 32(3): 169-180. USA.
• 19. Gezer N, Kantek F, Öztürk N. Profile and Critical Thinking Levels of Nursing Students in A Health. Procedia Social and Behavioral Sciences 2010; (9): 2057-2061.
• 20. Akça N, Taşcı S. Hemşirelik Eğitimi ve Eleştirel Düşünme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.2009; 5(2): 187-195.
• 21. Daş Z. Vaka Yönetimi ve Bakım Protokolü. C.Ü.Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.1999; 3(2): 11-17.
• 22. Kelleci M, Gölbaşı Z. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2004; 8(2): 1-8.
• 23. Taşcı S. Hemşirelikte Problem Çözme Süreci. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.2005; (14): 73-78.
• 24. Öztürk C, Öner H, Çelebi Ö.İ. Üniversite Öğrencilerinde Eğitimin Sorun Çözme Becerisine Etkisinin İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi.2009; 4(10): 35-58.
• 25. Kökdemir D. Eleştirel Düşünme ve Bilim Eğitimi. PİVALKO 2003; 2(4): 3-5.
• 26. Banning M. Measures That can be Used to Teach Critical Thinking Skills in Nurse Prescribers. Nurse Education in Practice. 2006; 6(2): 98-105.
• 27. Brown JM, Alverson EM, Peppa CA. The Influence of Baccalaureate Programe on Traditional, Rn-Bsn, Accelareted Students Critical Thinking Abilities. Holistic Nursing Practice. 2001; 5(3): 4-5.
• 28. Koray Ö, Yaman S ve Altunçekiç A. Yaratıcı ve eleştirel düşünmeye dayalı laboratuar yönteminin öğretmen adaylarının akademik başarı, problem çözme ve laboratuar tutum düzeylerine etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultay, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya 2004; 1-14.
• 29. Maskey CL. The Coordination of Cilinical and Didactic Learning Expreriences to İmprove Critical Thinking Skills and Academic Performance. Teaching and Learning in Nursing. 2008; 3(1), 11-15.
• 30. Senita J. The Use of Concept Maps to Evaluate Critical Thinking in The Clinical Setting. Teaching and Learning in Nursing. 2008; (3): 6-10.
• 31. Hwang Shiow-Y, Miaofen Y, Lee BO, Huang MC, Tseng HF. A Ciritical Thinking Disposition Scale for Nurses: Short Form. Blackwell Publish Ltd, Journal of Clinical Nursing. 2010; 19(21-22): 3171-3176.
• 32. Zygmont DM, Schaefer KM. Assessing the critical thinking skills of faculty: what do the findings mean for nursing education. Nursing Education. 2006; 27(5): 260-268.
• 33. Çıtak EA, Uysal G. Bir Üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültesinde Öğrenim Gören Son Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2011; 27(3): 9-20.
• 34. Shin K.R, Lee J.H, Ha J.Y, Kim K.H. Critical Thinking Dispositions in Baccalaureate Nursing Students. Journal of Advanced Nursing.2006; 56(2): 182-189.
• 35. Ekinci Ö, Aybek B. Öğretmen Adaylarının Empatik ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. İlköğretim Online Elektronik Dergi.2010; 9(2): 816-827.
• 36. Şenturan L ve Alpar ŞE. Hemşirelik öğrencilerinde eleştirel düşünme. C.Ü Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2008; 12(1): 22-30.
• 37. Riddel T. Critical Assumptions: Thinking Critically About Critical Thinking. Journal of Nursing Education.2007; 46 (3), 121-126.