EBELERDE İŞ STRESİNİN İŞ DOYUMUNA ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 16 - 23, 30.04.2012

Hacer Yalnız , Birsen Karaca Saydam

Öz

AMAÇ: Ebelerde iş stresinin iş doyumuna etkisini araştırmak amacıyla yapılan bu çalışma nedensellik ilişkisini araştıran tanımlayıcı bir araştırmadır.

YÖNTEMLER: Araştırma, Antalya İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı, 34 Merkez Sağlık Ocağı(Aile Sağlığı Merkezi), İki Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇSAP) ve Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Atatürk Devlet Hastanesi’nde görev yapan 517 ebeden çalışmaya katılmayı kabul eden 365 ebe ile görüşülerek yapılmıştır. Araştırmaya katılım düzeyi %70.5’dir. Araştırma verileri; ebelerin tanıtıcı özelliklerini içeren ve araştırmalar tarafından literatür sonucunda hazırlanan bir anket formunun yanı sıra ‘Algılanan İş Stresi Ölçeği’ ile ‘Minnesota İş Doyum Ölçeği’ kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler bilgisayar ortamında sayı, yüzde dağılımları alınmıştır. Ayrıca veriler ortalama, standart sapma, Tek Yönlü Varyans Pearson Korelasyon, Kruskal-Wallis, Ki-kare Cronbach alfada ile değerlendirilmiştir.

BULGULAR: Ebelerin iş stresi puanına göre dağılımında %38.1’i E grubu “Uyarıcılığı yüksek, sorumluluğu fazla ancak kişiye çekici gelen iş stresi düzeyidir. İş stresi bazı yönleriyle kişiyi zorlayarak verimliliği arttırırken, bazı yönleriyle de sağlığı tehdit edebilir” iş stresi yaşayan ebeler en geniş grubu oluşturmaktadır. Ebelerin içsel iş doyum ortalaması 3.36±0.58 ile ortalama bir doyumda, dışsal doyum ortalaması 2.72±0.49ile ortalamanın altında, genel iş doyumlarının toplamlarının 3.10±0.32 ile nötre yakın olduğu saptanmıştır. Ebelerin iş stresi ile iş doyumu arasında negatif korelasyon görülmektedir. Ebelerde iş stresi ve içsel doyum arasında (r=-0.429, p<0.01), dışsal doyum arasında (r=-0.413, p<0.01) ve genel doyum arasında (r=-0.465, p<0.01) anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır.

SONUÇ: Ebelerin iş stresi artarken iş doyumu azaldığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ebe, iş stresi

EFFECTS OF WORK STRESS ON JOB SATISFACTION OF MIDWIVES

Öz

OBJECTIVE: This study, aiming at investigating the effects of work stres on job satisfaction, is a descriptive and causal relation.

METHODS: TThe research has been conducted on 365 midwives, who had accepted to participate in the study of the 517 midwives working in 34 health care centers (Family Health Center), two mother and child care and family planning centers in Antalya and in Antalya Training and Research Hospital and Atatürk State Hospital. The participation level for the study is 70.5%.The definitive properties of midwives has been collected with ‘Perceived Work Stress Scale’ and ‘Minnesota Satisfaction Questionairre’ in addition to a survey form developed as a result of the literature prepared by the researcher.The data obtained from the study has been evaluated by encoding with in computer software package and finding percentage distributions; in addition to this by conducting average, standard deviation, one-way variance and Pearson Correlation and Pearson Chi-Square and Cronbach's alpha

RESULTS: 38.1% of the midwives according to the work stress scores, comprises the largest group of midwives as Group E Work Stress, “the stress level with high exitance, with more responsibility but appeal to the employee. This level may increase productivity by some aspects that compels the employee, but may threaten health by other aspects.” The internal satisfaction average of the midwives has been found 3.36±0.58 an average internal satisfaction level, their external satisfaction average has been found 2.72±0.49 below the average, and their general satisfaction average has been found 3.10±0.32 near to a neutral average. There is a statistically meaningful of p<0.01 between work stress and job satisfaction scores. There is a negative correlation between the work stress and job satisfaction of midwives. It is seen that there are statistically meaningful relations between the internal work stress and internal satisfaction (r=-0.429, p<0.01), external work stress and external satisfaction (r=-0.413, p<0.01), and general satisfaction (r=-0.465, p<0.01).

CONCLUSION: As a conclusion, job satisfaction decreases as work stress increases, or job satisfaction increases as work stress decreases.

Anahtar Kelimeler

Midwife, work stress

Kaynakça

• 1. Şimşek M. İş Hayatında Mükemmellik, 1 Baskı Hayat Yayınları, s.64-9, İstanbul (2004).
• 2. Yıldız N, Kanan N. Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerde İş Doyumunu Etkiyen Faktörler. Yoğun Bakım Hemşireler Derg. 2005; 9(1-2):8-10.
• 3. Kale N K. Banka Çalışanlarının Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ve Ruh Sağlık Düzeyleri. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Niğde (2007).
• 4. Soyer F, Can Y. İş Tatmini ile Mesleki Beklenti ve Mesleki Destek Algılaması Arasındaki İlişki: Beden Eğitimi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma. TSA, 2007;11(3):24–36.
• 5. Ünalan D, Çetinkaya F, Özyurt Ö, Kayabaşı A. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Sekreterlerde İş Memnuniyeti, Hacettepe Sağlık İdaresi Derg., 2006; 9(1):1–18.
• 6. Aydın M. Mersin Belediye Sınırları İçinde Çalışan Ebelerin Mesleki Doyumu. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Mersin (2007).
• 7. Gerçek, S. Hastane ve Sağlık Ocaklarında Çalışan Ebelerin İş Doyum Düzeylerinin Bazı Sosyo-Demografik Özelliklerle İlişkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sivas (2006).
• 8. Çimen M, Şahin İ. Bir Kurumda Çalışan Sağlık Personelinin İş Doyum Düzeyinin Belirlenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Derg.2000; 5(4):53-67.
• 9. Birgili F, Salış F, Özdemir S. Sağlık Çalışanlarının İş Doyumunu Etkileyen Bazı Etmenlerin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Derg. 2010; 13(2):27-35.
• 10. Sur H, Söylemez D, Taşdemir M. SSK Göztepe Eğitim Hastanesi’nde Çalışan Personelin İş Doyumunun Değerlendirilmesi. 5. Ulusal Sağlık Kuruluşları Ve Hastane Yönetimi Sempozyumu. Eskişehir (2002).
• 11. Kaya B. Ebelerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Durumlarını Etkileyen Faktörler. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, (2009).
• 12. Eryılmaz H Y. Doğum Sonu Servislerde Çalışan Hemşirelerin Verdikleri Bakım Hizmetine Yönelik Görüşleri ve İş Doyumları. Hemşirelik Forumu, 2003; 6(3):1-7.
• 13. Seyhan L, Deveci B, Baydur H, Kuşçu H, Ertekin E. Ebelerde Çalışma Yaşantısı ve İş Doyumunun Değerlendirilmesi. (2003). http://www.manisa.saglik.gov.tr/extrapages/ara%FEt%FDrma/ebedoyum.htm, Erişim Tarihi: 12.10.2013.
• 14. Kılıç B, Ergör A, Gürpınar E, Demiral Y. Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölge Başkanlığındaki Sağlık Ocaklarında Çalışan Personelin İş Doyumu. Sağlık ve Toplum Derg. 2004; 14(2):12-21.
• 15. Mirmolaei T, Dargahi H, Kazemnejad A, Mohajerrahbari M. Job Satisfaction of Midwives. Persian, 2005;(24-25):97-106.
• 16. Bodur S. Job Satisfaction Of Health Care Staff Employed At Health Centrs in Turkey. Occupational Medicine, 2002; 52(6):353-355.
• 17. Oflaslı F. Denizli İlinde Sahada Çalışan Ebelerin İş Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli (2002).
• 18. Watson L, Potter A, Donohue L. Midwives Invictoria, Australia: A Survey of Current Issues and Job Satisfaction. Midwifery 1999; 15(4):216-231.
• 19. Sheward L, Hunt J, Hagen S, Macleod M, Ball J. The Relationship Between Uk Hospital Nurse Staffing and Emotional Exhaustion and Job Dissatisfaction. J Nurs Manag, 2005; (13):51–60.
• 20. Çam O, Akgün E, Babacan G.A, Bilge A, Keskin G Ü. Bir Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin Klinik Ortamlarını Değerlendirmeleri ile İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anadolu Psikiyatr. Derg. 2005; (6):213- 220.
• 21. Oruç P. Ebe ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Yüksek Lisans Tezi, İzmir (2008).
• 22. Murphy L R. Managing Job Stress: An Employees Assistance/Human Resource Management Partnership, Personel Review, 1995; 24(1):41-50.
• 23. Lu Luo. Work Motivation, Job Stress and Employee’s Well-being, Journal of Applied Management Studies,1999; 8(1):61-73.
• 24. Abacı Z K. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na Bağlı Saray ve Ayaş Rehabilitasyon Merkezlerinde Bakıma İhtiyaç Duyan Bireylerin Bakımından Sorumlu Personelin İş Doyumu, Tükenmişlik, Stres ve Depresyon Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara (2004).
• 25. Gezer N. Muğla İl Merkezindeki Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hemşirelerde İş Doyumu ve Stres. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir (1998).
• 26. Şahin H N, Batıgün D A. Bir Özel Hastane Sağlık Personelinde İş Doyumu ve Stres. Türk Psikoloji Derg., 1997; 12(39):57-71.
• 27. Yılmaz Z, Murat M. İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İş Doyumları İle Örgütsel Stres Kaynakları Arasındaki İlişki, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Derg., 2008;18(2):203-222
• 28. Ekinci Y. İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Sosyal Beceri Düzeylerine Göre Öğretmenlerin İş Doyumu ve İş Stresinin Karşılaştırılması, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (2006).