ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE VERİLEN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI DERSİNİN ETKİNLİĞİNİN ÖLÇÜLMESİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 16 - 21, 30.04.2017

Ayden Çoban , Filiz Adana Ayten Taşpınar Hülya Arslantaş

Öz

AMAÇ: Araştırmada üniversite öğrencilerine verilen sağlıklı yaşam biçimi davranışları dersinin etkinliğinin ölçülmesi amaçlanmıştır.

YÖNTEM: Araştırma ön test-son test ve kontrol gruplu düzende yarı deneysel olarak tasarlanmıştır. Araştırmada örneklem hesabına gidilmemiş üniversitenin ortak ders havuzundan ders alan öğrencilerden araştırmaya katılmaya gönüllü olan öğrenciler (N=86) örnekleme dahil edilmiştir. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları dersine kayıt olan 35 öğrenci çalışma diğer derse kayıt olan 51 öğrenci ise kontrol grubuna dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II” kullanılmıştır. Öğrencilere eğitim öncesi formlar uygulanmış ve 12 hafta süren eğitimden 2 hafta sonra ölçek uygulaması tekrarlanmıştır.

BULGULAR: Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II ve Alt Ölçek ön test puanlarında çalışma ve kontrol grubu başlangıç puanlarında anlamlı farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Çalışma grubu öğrencilerinin ölçekten aldıkları ön test puanları ile son test puanları karşılaştırıldığında; eğitim sonrası öğrencilerin sağlık sorumluluğu (t=-2,958 p=0,006), fiziksel aktivite (t=-2,323 p=0,026) ve beslenme (t=-5,295 p=0,001) alt boyutlarından aldıkları puanların anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur. Çalışma ve kontrol grubu öğrencilerinin son test puanları karşılaştırıldığında; çalışma grubu öğrencilerinin beslenme alt boyutundan aldıkları puanların anlamlı derecede yüksek olduğu bulunmuştur (t=3,464 p=0,001).

TARTIŞMA ve SONUÇ: Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Dersi, üniversite öğrencilerini özellikle beslenme alanında olumlu yönde etkilediği bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencisi, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, öğretim programı

MEASURING THE EFFECTIVENESS OF HEALTHY LIFE STYLE BEHAVIORS COURSE GIVEN TO UNIVERSITY STUDENTS

Öz

OBJECTIVE: : In the current research, it was aimed to determine effectiveness of "Healthy Life Style Behaviours" course which was conducted for university students on their health behaviors.

METHODS: The research was designed as semi-experimental in pre-test and post-test control group order and no sample calculation was preferred, students who were taking lessons from common lecture repository of university and volunteer to take part in research (N=86) were included to sample. 35 students registered to "Healthy Life Style Behaviors" course were included to experimental group and 51 students registered to other course were included to control group. While gathering data, "Personal Data Form" prepared by researchers and "Healthy Life Style Behaviors Scale" were used. Pre-education forms were applied to students and 2 weeks later after the education which took 12 weeks, the scale application was repeated.

RESULTS: For the both "Healthy Life Style Behaviours Scale" and its subscales there was no found a significant difference between pre-test scores of study group and control group (p>0,05). When pre-test and post-test scale scores of experimental group compared, it was found that Health Responsibility (t=-2,958;p=0,006), Physical Activity (t=-2,323;p=0,026) and Nutrition (t=-5,295;p=0,001) sub-dimension scores of students were significantly higher after the education. When post-test scores of study and control groups compared, it was found that "Nutrition" sub-dimension scores of study group students were significantly higher (t=3,464;p=0,001).

DISCUSSION AND CONCLUSION: It was cocluded that " Healthy Life Style Behaviours Course" effects university students positively especially for nutrition field.

Anahtar Kelimeler

University student, healthy life style behaviours, education program

Kaynakça

• 1. Pender NJ, Barkauskas VH, Hayman L, Rice VH, Anderson ET (1992) Health promotion and disease prevention: Toward excellence in nursing practice and education. Nursing Outlook. 1992; 40(3):106-112.
• 2. Gall SL, Jamrozik K Blizzard L, Dwyer T, Venn A. Healthy lifestyles and cardiovascular risk profiles in young australian adults: the childhood determinants of adult health study. European Journal of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation. 2009;16(6):684-689.
• 3. Erci B. Halk Sağlığı Hemşireliği, Fırat Matbaacılık, Ankara 2009: 192-201.
• 4. Cirhinlioğlu Z. Sağlık Sosyolojisi. Ankara, Nobel Kitabevi, 2001:4-11.
• 5. Karadokavan A, Aslan FE. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. Nobel Tıp Kitabevi, Adana. 2010: 54-58.
• 6. Çınar N, Köse D, Akduran F, Özdemir K, Altınkaynak S. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar İstanbul. 2011: 2384-2389.
• 7. Walker SN, Hill-Polerecky DM. Psychometric Evaluation of the Health Promoting Lifestyle Profile II. Unpublished manuscript, Universty of Nebraska Medical Center. 1996.
• 8. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’ nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1-12.
• 9. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2005;9:26-34.
• 10. Cihangiroğlu Z, Deveci SE. Fırat üniversitesi Elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 2011; 16(2):78-83.
• 11. Beydağ KD, Uğur E, Sonakın C, Yürügen B. Sağlık ve yaşam dersinin üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3(1):599-609.
• 12. Wang D, Xing XH, Wu XB. Healthy lifestyles of university students in China and influential factors. The Scientific World Journal. 2013. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3727084/pdf/TSWJ2013-412950.pdf (Acces date 27.10.2015).
• 13. Teleman AA, Waure C, Soffiani V, Poscia A, Di Pietro ML. Nutritional habits in Italian university students. Ann Ist Sanita. 2015;51(2):99-105.
• 14. Bayrak U, Gram E, Mengeş E, Okumuş ZG, Sayar HC, Skrijelj E, Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2010;24(3):95-104.
• 15. Özbaşaran F, Çetinkaya AÇ, Güngör N. Celal bayar üniversitesi sağlık yüksek okulu öğrencilerinin sağlık davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2004; 3:43-55.
• 16. Mazıcıoğlu MM, Öztürk A. Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi. 2003;25:172-178.
• 17. Mendoza-Nunez VM, Mecalco-Herrera C, Ortega-Avila C, Mecalco-Herrera L, Soto-Espinosa SE, Rodriguez_leon MA. A randomized control trial: training program of university students as health promoters. BMC Public Health. 2013;13:162.
• 18. Sharry PM, Timmins F. An evaluation of the effectiveness of a dedicated health and well being course on nursing students’ health. Nurse Education Today. 2016;44:26-32.
• 19. Çelik GO, Malak AT, Bektaş M, Yılmaz D, Yümer AS, Öztürk Z, Demir E. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Anatol J Clin Investing. 2009;3(3):164-169.