OPINIONS OF PARENTS ABOUT THE FOODS SOLD IN SCHOOL CANTEENS

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 14 - 22, 30.04.2018

Duygu Akçay Ayla Yıldırımlar

Öz

OBJECTIVE: : In this study, it was aimed to examine the opinions of parents about the foods sold in school canteens.

METHODS: The study was carried out in Antalya Atatürk State Hospital Hüseyin Savaş Neighborhood Policlinic in the department of child health and illnesses between 02-13 May 2016. A total of 108 mothers and fathers (n = 492) who were canteen in the child's school and voluntarily participated in the study were interviewed by the parents who were enrolled in the primary education and secondary education institution that applied to the polyclinic. In the collection of research data, a questionnaire consisting of questions about descriptive characteristics and research topic was used.

RESULTS: 83.3% of the children included in the study were interviewed by their mothers. Children; The mean age is 9.09 ± 1.4 years. Among the food / beverage types sold in the school canteen, 56.48% of the children in the survey had bagels, 51.86% chocolate, sugar, chips, 45.37% of the children consumed fruit juice. Families; (9.3% to 33.3%) rates of compliance with sanitary conditions and reliability of food / drinks sold in school canteens. In our study, families reported that they had the most morning for breakfast, the most full day for lunch, and the most afternoon children's canteen to get a snack (p <0.05).

DISCUSSION AND CONCLUSION: Children reported that their children prefer to consume foods that are high in calories and harmful to health. Schools should develop a healthy canteen policy and determine the food to be sold in the canteen.

Anahtar Kelimeler

School canteen, food selectio, food safety

EBEVEYNLERİN OKUL KANTİNİNDE SATILAN GIDALAR İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ

Öz

AMAÇ: Bu araştırmada, ebeveynlerin okul kantininde satılan gıdalar ile ilgili görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

YÖNTEM: Araştırma, Antalya Atatürk Devlet Hastanesi Hüseyin Savaş Semt Polikliniği çocuk sağlığı ve hastalıkları bölümünde 02-13 Mayıs 2016 tarihleri arasında tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Polikliniğe başvuru yapan temel eğitim ve ortaöğretim kurumuna devam eden çocuğu olan ebeveynlerden (n=492) çocuğunun okulunda kantin olan ve çalışmaya gönüllü olarak katılan toplam 108 anne ve baba ile görüşme yapılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, tanımlayıcı özellikleri ve araştırma konusu ile ilgili sorulardan oluşan bir anket formu kullanılmıştır.

BULGULAR: Araştırma kapsamında yer alan çocukların %83.3’ünün annesi ile görüşme yapılmıştır. Çocukların; yaş ortalaması 9.09±1.4 yıldır. Okul kantininde satılan yiyecek/içecek türlerinden, araştırma kapsamındaki ailelerin çocuklarının %56.48’inin simit –poğaça, %51.86’sının çikolata, şeker, cips, %45.37’sinin meyve suyu tükettikleri saptanmıştır. Aileler; okul kantininde satılan yiyecek/içeceklerin hijyen şartları ve güvenilirliğini uygun bulma oranlarının oldukça düşük seviyede (%9.3 ile %33.3 arasında) olduğunu bildirmiştir.Çalışmamızda aileler, kahvaltı yapmak için en çok sabahçı, öğle yemeği yemek için en çok tam gün ve atıştırmalık almak için en çok öğlenci eğitim alan çocuklarının kantini kullandığını bildirmiştir (p<0.05).

TARTIŞMA ve SONUÇ: Aileler çocuklarının kantinden yüksek kalorili ve sağlığa zararlı besinleri tüketmeyi tercih ettiğini bildirmiştir. Okullarda sağlıklı kantin politikası geliştirilmeli ve kantinlerde satılacak gıdaların belirlenmesi yasa kapsamına alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Okul Kantini, Besin Seçimi, Besin Güvenliği, Hijyen.

Kaynakça

• 1. Baysal A. Beslenme. 12.Baskı. Hatiboğlu Yayınları, Ankara (2012).
• 2. Sylvia S, Luo R, Zinhang R, Shi Y, Medina A, Rozelle S. Do you get what you pay for school based programs? Evidence for a Child Nutrition Experiment in China. Economics of Education Review 2013;37:1–12.
• 3. Büyükkoyuncu N. Gaziantep İl Merkezindeki İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okul Kantininden Besin Seçimleri ve Annelerin Besin Güvenliği Bilgisi Düzeylerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya (2010).
• 4. Yabancı, Nurcan. "Okul Sağlığı ve Beslenme Programları." TAF Preventive Medicine Bulletin 10.3 (2011).
• 5. Baltacı G, Ersoy G, Karaağaoğlu N, Derman O, Kanbur N. Ergenlerde Sağlıklı Beslenme, Hareketli Yaşam. Reklam Kurdu Ajansı Org. Tan. Tas. Rek. San. Tic. Ltd. Şti, Ankara (2012).
• 6. Uyar MF. Ankara’nın Çankaya ilçesindeki ilköğretim okullarındaki kantinleri hizmet kalitesi karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara (2006).
• 7. Bilici, S, Köksal E. Okul Öncesi ve Okul Çağı Çocuklara Yönelik Beslenme Önerileri ve Menü Programları, Sağlık Bakanlığı Yayını. 915. Ankara (2013).
• 8. Demirdal T, Demirtürk N, Aktepe OC. Bir Üniversitede Saptanan Besin Zehirlenmesinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Tıp Fak Dergisi 2007;24(3):205-208.
• 9. Nathan N, Yoong SL, Sutherland R, Reilly K, Delaney T, Janssen L, et al. Effectiveness of a multicomponent intervention to enhance implementation of a healthy canteen policy in Australian primary schools: a randomised controlled trial. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity (2016);13(1): 106.
• 10. World Health Organization. School policy framework: implementation of the WHO global strategy on diet, physical activity and health. WHO Press, Geneva (2008).
• 11. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. Milli Eğitim Bakanlığı İstatistikleri Örgün Eğitim 2015/16. Resmi İstatistik Programı Yayını. Ankara (2016).
• 12. Yaman A. Okul Kantinleri İç Denetim Raporu. Millî Eğitim Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı. Ankara (2010).
• 13. Mattey E. Growth and development: preschool through adolescence. Selekman J. (Ed.). School Nursing: A Comprehensive Text. Davis Company, Philadelphia (2006).
• 14. Ünsal B. İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yeme Davranışlarını Etkileyen Bazı Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (2007).
• 15. Utter J, Schaaf D, Ni Mhurch C. Food choices among students using the school food services in New Zealand. New Zealand Medical Journal 2007;120 (1248): 2397.
• 16. Çanakçı A. Okul Kantinlerinde Satılan Ürünlere İlişkin Öğrenci, Öğretmen, Yönetici ve Veli Görüşleri (Trabzon Merkez Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul (2015).
• 17. Milli Eğitim Bakanlığı 25.10.2016 tarih ve 2852893 sayılı Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi Konulu Genelge, (2016).
• 18. Wolfenden L, Nathan N, Janssen LM, Wiggers J, Reilly K, Delaney T, et.al. Multi-strategic intervention to enhance implementation of healthy canteen policy: a randomised controlled trial. Implementation Science 12.1 (2017): 6.
• 19. Driessen CE, Cameron AJ, Thornton LE, Lai SK, Barnett LM. Effect of changes to the school food environment on eating behaviours and/or body weight in children: a systematic review. Obes Rev. 2014;15(12):968–82.
• 20. Jaime PC, Lock K. Do school based food and nutrition policies improve diet and reduce obesity? Prev Med. 2009;48(1):45–53.
• 21. Akınay AC. Okul Kantin Uygulamaları Hakkında Anne Baba Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (2006).
• 22. Lwin May O, Shin W, Yee AZ, Wardoyo RJ. A parental health education model of children’s food consumption: ınfluence on children’s attitudes, ıntention, and consumption of healthy and unhealthy foods. Journal of Health Communication 22.5 (2017): 403-412.
• 23. Gray WN, Janicke DM, Wistedt KM, Dumont-Driscoll MC. Factors associated with parental use of restrictive feeding practices to control their children’s food intake. Appetite (2010) 55(2):332–7.
• 24. Soytürk A. Beslenme Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Okul Kantinlerinde Beslenmeye Yönelik Tutum ve Davranışları Üzerine Etkisi (Ankara İli Şereflikoçhisar İlçesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (2010).
• 25. Kaya M, Aslan D. Ankara’da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahale çalışması. Erciyes Tıp Dergisi 2009;31(2):135-43.
• 26. Resmi Gazete. 25.05.2010 tarihli ve 27591 sayılı, Aile Hekimliği Yönetmeliği. (2010).
• 27. T.C. Sağlık Bakanlığı. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 03.08.2011 tarih ve 25143 Sayılı Toplum Sağlığı Merkezleri Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge. (2011).
• 28. Whitehead D. Health promoting hospitals: The role and function of nursing. Journal Clinical Nursing 2005;14(1): 20-27.
• 29. Murray, R.,Chairperson, A. The Role of The School Nurse in Providing School Health Services. The Journal of School Nursing, 2008;24 (5): 269-274.
• 30. Resmi Gazete. 5 Şubat 2013 tarihli ve 228550 sayılı Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği. (2013).