AMELİYATHANE HEMŞİRELERİNİN CERRAHİ DUMANA MARUZ KALMA DURUMLARI VE KORUNMAYA YÖNELİK ALDIKLARI ÖNLEMLER

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 123 - 128, 31.12.2019

Yeşim Yaman Aktaş Dilek Aksu

Öz

GİRİŞ: Bu araştırma, cerrahi dumana maruz
kalan ameliyathane hemşirelerinin yaşadıkları semptomlar ve korunmaya yönelik
aldıkları önlemleri belirlemek amacıyla yapıldı.

GEREÇ VE YÖNTEM: Tanımlayıcı
tipte olan araştırma Şubat-Nisan 2017 tarihleri arasında Ordu il merkezinde yer
alan hastanelerin ameliyathanelerinde yürütüldü. Araştırmanın evrenini ilgili
hastanelerin ameliyathanelerinde çalışan 102 hemşire, örneklemini ise 82
hemşire oluşturdu. Araştırma verileri, hemşirelerin tanıtıcı özelliklerini ve
cerrahi dumana maruz kalma durumları ile ilgili soruları içeren anket formu
kullanılarak toplandı.

BULGULAR: Araştırma
kapsamına alınan
hemşirelerin yaş ortalaması 42.40±6.92  (27-58) yıl olup, %89’unun kadın, %92.7’sinin
evli ve %47.6’sının ön lisans mezunu olduğu saptandı. Ameliyathane
hemşirelerinin %81.7’sinin cerrahi dumana bağlı semptom yaşadığı belirlendi.
Cerrahi duman maruz kalan hemşirelerin en çok baş ağrısı (%62.2), boğazda yanma
(%46.3), bulantı ve öksürük (%45.1), göz yaşarması (%36.6), saçlarda koku (%34.1)
ve hapşırma (%31.7) semptomlarını yaşadıkları saptandı. Ameliyathane
hemşirelerinin %76’sının çalıştıkları kurumda cerrahi dumandan korunmaya
yönelik alınan önlemleri yeterli bulmadığı saptandı.

SONUÇ: Bu araştırmada ameliyathanelerde
cerrahi dumandan korunmaya yönelik girişimlerin yetersiz olduğu ve hemşirelerin
cerrahi dumana maruz kalmaya bağlı en az bir semptom yaşadığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Ameliyathane, cerrahi duman, hemşire

Kaynakça

• KAYNAKLAR1. Edwards BE, Reiman RE. Results of a survey on current surgical smoke control practices. AORN J. 2008;87(4):739-49.2. Çobanoğlu A: Ameliyathane ortamından kaynaklanan riskler ve sağlık çalışanı güvenliği. 6. Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongre Kitabı, 03-06 Mayıs 2009, s.258, Meta Basım, İzmir (2009). 3. Sönmez M, Yavuz M: Ameliyathanede personel güvenliği. 6. Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongre Kitabı, 03-06 Mayıs 2009, s.255-57, Meta Basım, İzmir (2009).4. Can ÖS, Ökten F. Operasyon odasında çalışma riskleri. Turkiye Klinikleri J Anest Reanim. 2004;2:103-12.5. Öğün CÖ, Çuhruk H. Ameliyathane ortamının ameliyathane personelinin sağlığı üzerine etkileri. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2001;21:83-93.6. Yavuz M: Cerrahi duman, “Yavuz M, Kaymakçı Ş (eds): Ameliyathane Hemşireliği” kitabında, s. 245-52, Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir (2015). 7. González-Bayón L, González-Moreno S, Ortega-Peréz G. Safety considerations for operating room personnel during hyperthermic intraoperative intraperitoneal chemotherapy perfusion. Eur J Surg Oncol. 2006;32(6):619-24.8. Ulmer BC. The Hazards of surgical smoke. AORN J. 2008;8(4):721-34.9. Karoo RO, Whitaker IS, Offer G, Sharpe DT. Surgical smoke without fire: the risks to the plastic surgeon. Plast Reconstr Surg. 2004;114(6):1658-60.10. Alp E, Bijl D, Bleichrodt RP, Hansson A, Voss A. Surgical smoke and infection control. J Hosp Infect. 2006;62(1):1-5.11. Barrett WL, Garber SM. Surgical smoke—a review of the literature. Surg Endosc. 2003;17:979–87. 12. Alcan OA, Yavuz van Giersbergen M, Tanıl V, Dinçarslan G, Hepçivici Z, Kurcan Ç, Arıkan E, Dere T. Bir üniversite hastanesinde cerrahi duman riskleri ve koruyucu önlemlerin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;33(2):27-35. 13. İlçe A, Yuzden EG, Yavuz van Giersbergen M. The examination of problems experienced by nurses and doctors associated with exposure to surgical smoke and the necessary precautions. J Clin Nurs. 2017;26:1555-61.14. Usta E, Aygin D, Bozdemir H, Uçar N. Ameliyathanelerde cerrahi dumanın etkileri ve korunmaya yönelik alınan önlemler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2019;6(1):17-24. 15. Ünver S, Topçu SY, Fındık ÜY. Surgical smoke, me and my circle. International Journal of Caring Sciences. 2016;9(2):697-703.16. York K, Autry M. Surgical smoke: putting the pieces together to become smoke-free. AORN J. 2018;107(6):692-703. 17. Carpenter H, Murphy Dawson J. Evaluating perioperative nurses’ health, safety, and wellness. AORN J. 2017;105(3):7-9. 18. Fencl JL. Guideline implementation: surgical smoke safety. AORN J. 2017;105(5):488-97. 19. Mowbray N, Ansell J, Warren N, Wall P, Torkington J. Is surgical smoke harmful to theater staff? A systematic review. Surg Endosc. 2013;27:3100–07.20. Spearman J, Tsavellas G, Nichols P. Current attitudes and practices towards diathermy smoke. Ann R Coll Surg Engl. 2007;89:162-65.21. Joyce C. Surgical masks and exposure protection in the perioperative setting. AORN J. 2018;107(2):253-56.