Kriyobiyoloji ve Üreme Organı Dokularının Dondurulması

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 161 - 168, 31.12.2019

Mehmet Borga Tirpan , Ceren Yaman

Öz

Uluslararası birçok kuruluş nesli tükenmekte olan
ve koruma altına alınan hayvan türlerinin gen kaynaklarını koruyabilmek
amacıyla, bu konu üzerine yapılan çalışmalara destek olmaktadır. Yardımcı üreme
tekniklerinin gelişen teknoloji sayesinde kullanım alanının artması, bu amaçla
yürütülen bilimsel araştırmalarda genetik ilerlemenin sağlanarak genetik
çeşitliliğin korumasında büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Bu bağlamda kriobiyoloji alanında kaydedilen
gelişmeler düşük sıcaklıklarda hücrelerin saklanabilmesine olanak
sağlamıştır.  Özellikle genetik
materyallerin korunması ve başarılı bir şekilde saklanması nesli tükenmekle
karşı karşıya kalan türler için büyük önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra
yardımcı üreme tekniklerinin gelişimi açısından da önemlidir. Hücresel bazda membransel
yapılar düşük sıcaklıklara son derece duyarlı olmasına rağmen uygun
kriyoprotektanlar kullanılarak yapılan dondurma işlemleri son derece başarılı
sonuçlar elde edilmesini sağlamıştır. Bunun yanında dokuların dondurulması
hücrelerin dondurulmasına göre kriyoprotektanlar ile direkt temasın
sağlanamaması nedeniyle dezavantaja sahiptir. Ancak gelişen teknolojiler sayesinde
bu alanda yapılan çalışmalarda ilerlemeler kaydedilmektedir. Ovaryum ve testis
dokularının dondurulması, özellikle ergenliğe erişmemiş gençler, kemoterapi
veya radyoterapi gören hastalar ve genetik bir nedenden dolayı üreme
organlarında sorunlar olan bireyler için, ve bu bireylerin fertilitelerinin
korunabilmesi için, büyük önem taşımaktadır. Sonuç olarak üreme hücreleri ve
dokularının dondurulma aşamalarındaki bu ilerlemeler ve araştırmalar insanların
ve hayvanların nesillerini devam ettirebilmeleri, genetik çeşitliliğin ve
ilerlemenin sağlanması açısından büyük öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Doku dondurulması, Kriyobiyoloji, Ovaryum

Cryobiology and Freezing of Reproductive Organ Tissues

Öz

Many international organizations support the studies on this subject in
order to protect the genetic resources of endangered and protected animal
species. The use of assisted reproductive techniques in the field of advanced
technology has led to an increase in the use of genetic research in this field.
In this context, developments in the field of cryobiology have allowed cells to
be stored at low temperatures. Especially the conservation and successful
storage of genetic materials is of great importance for species facing
extinction. It is also important for the development of assisted reproductive
techniques. Although the membrane structure is extremely sensitive to low
temperatures, freezing processes using suitable cryoprotectants have resulted
in extremely successful results. In addition, freezing of tissues has the
disadvantage that direct contact with cryoprotectants is not possible according
to the freezing of the cells. However, progress is being made in the studies
conducted in this area thanks to the developing technologies. Freezing of
ovarian and testicular tissues is of paramount importance for individuals who
have not reached adolescence, chemotherapy or radiotherapy, and for individuals
who have problems in the reproductive organs due to a genetic cause, and for
the preservation of the fertility of these individuals. As a result, these
advances and researches in the freezing stages of the reproductive cells and
tissues are of great importance in terms of maintaining the genetic diversity
and progress of the human and animal generations.

Anahtar Kelimeler

Cryobiology, Ovarium, Testis

Kaynakça

• 1. IUCN. (1996). The World Conservation Union. Red list, Gland, Suisse.
• 2. FAO. (2000). Food and Agriculture Organization, United Nations, Rome. Press communication 00/66.
• 3. HANSEN, L.B. (2000). Consequences of selection for milk yield from a geneticist’s viewpoint. J. Dairy. Sci. 83:1145-50.
• 4. TIRPAN, M.B., TEKİN N. (2014). Türkiye’deki Progeny Test Çalışmalarına Genel Bakış. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 11(3),197-203.
• 5. YAVAŞ, T. (2009). Alternatif dondurma ve saklama yöntemlerinin boğa sperması üzerine etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 6. BOZKURT, E., TEKİN, N. (2002). Boğa spermalarının farklı sulandırıcılar ile dondurulması ve in vitro değerlendirilmesi. Lal. Hay. Araşt. Enst. Derg. 42(2):1-17.
• 7. POLGE, C., SMİTH, A., PARKES, A. (1949). Revival of spermatozoa after vitrification and dehydration at low temperatures. Nature. 164:166.
• 8. LEİBO, S.P., BRANDLEY, L. (1999). Comparative cryobiology of mammalian spermatozoa.. In: C Gagnon (Ed). The Male Gamet. Cache River Pres. St Louis. sf:502-515.
• 9. BALABAN, B. (2007). Gamete, Embryo And Tissue Cryopreservation-Thawing Turk. Klin. J. Surg. Med. Sci. 3(13):65-71.
• 10. ARTHUR, H.G., NOAKES, D.E., PEARSON, H., PARKİNSON, T.J. (1996). Veterinary Reproduction and Obstetrics. 7th edition. WB Sounders Company Limited. London. England. sf:634-659.
• 11. ÇETİN, Y. (2004). İmmatür Sığır Oositlerinin Vitrifikasyon Tekniği İle Etilen Glikol Ve DMSO Kullanarak Payetlerde Dondurulması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 12. ANONİM, A. (2009). Erişim Adresi: http://www.genetikbilimi.com/genbilim/kriyo. htm. Erişim Tarihi: 08.09.2009.
• 13. WATSON, P.F. (2000). The causes of reduced fertility with cryopreserved semen. Anim. Reprod. Sci. 60:481-492.
• 14. HOLT, W.V. (2000). Basic aspects of frozen storage of semen. Anim. Reprod. Sci. 62:3-22.
• 15. TIRPAN, M.B., TEKİN N. (2015). Effects of Boron (sodium pentaborate), added instead of Tris Components, on Freezing and Post-Thaw Quality of Angora Buck Semen. Veterinariy Journal of Ankara University 62,295-302.
• 16. YURTAYDIN, N. (1990). Theriogenology. Bölüm 9. Nurol Matbaacılık A.Ş. ANKARA. sf:83-87.
• 17. HOVATTA, O. (2003). Cryobiology of ovarian and testicular tissue. Res. Cli. Obstet. Gynecol. 17(2):331–342.
• 18. OKTAY, K., KARLİKAYA, G. (2000). Ovarian function after autologous transplantation of frozen, banked autologous ovarian tissue. N. Engl. J. Med. 342:1919.
• 19. GUNASENA, K.T., VİLLİNES, P.M., CRİTSER, E.S., CRİTSER, J.K. (1997). Live births after autologous transplant of cryopreserved mouse ovaries. Hum. Reprod. 2:101-6.
• 20. PARROTT, D.M.V. (1960). The fertility of mice with orthotopic ovarian grafts derived from frozen tissue. J. Reprod. Fertil. 1:230-41.
• 21. GOSDEN, R.G., BAİRD, D.T., WADE, J.C., WEBB, R. (1994). Restoration of fertility to oophorectomised sheep by ovarian autographs stored at -196 oC. Hum. Reprod. 9:597–603.
• 22. CECCONİ, S., BARBONİ, B., COCCİA, M., MATTİOLİ, M. (1999). In vitro development of sheep preantral follicles. Biol. Reprod. 60:594-601.
• 23. DEMİRCİ, B., LORNAGE J., SALLE B., POİREL M.T., GUERİN J. F., FRANCK, M. (2003). The cryopreservation of ovarian tissue: uses and indications in veterinary medicine. Theriogenology. 60:999-1010.
• 24. TROUNSON, A.O., KIRBY, C. (1989). Problems in the cryopreservation of unfertilized eggs by slow cooling in dimethylsulfoxide. Fertil. Steril., 52(5):778-86.
• 25. TUCKER, M.J., WRİGHT, G., MORTON, P.C., MASSEY, J.B. (1998). Birth after cryopreservation of immature oocytes with subsequent in vitro maturation. Fertil. Steril. 70:578-9.
• 26. OKTAY, K., NEWTON, H., AUBARD, Y., SAHLA, O., GOSDEN, R.G. (1998). Cryopreservation of immature human oocytes and ovarian tissue: an emerging technology. Fertil. Steril. 69:1–7.
• 27. CANDY, C.J., WOOD, M.J., WHİTTİNGHAM, D.G. (2000). Restoration of a normal reproductive lifespan after grafting of cryopreserved mouse ovaries. Hum. Reprod. 15:1300–4.
• 28. NEWTON, H., AUBARD, Y., RUTHERFORD, A., SHARMA, V., GOSDEN, R. (1996). Low temperature storage and grafting of human ovarian tissue. Hum. Reprod. 11:1487-91.
• 29. DEMİRCİ B, LORNAGE J, SALLE B, FRANCK M, FRAPPART L, GUERİN JF. (2001). Follicular viability and morphology of sheep ovaries after cryoprotectant exposure and cryopreservation with different freezing protocols. Fertil. Steril. 75:754-62.
• 30. AUBARD, Y., PİVER, P., COGNİE, Y., FERMEAUX, V., POULİN, N., DRİANCOURT, M.A. (1999). Orthotopic and heterotopic autografts of frozen thawed ovarian cortex in sheep. Hum. Reprod. 14:2149-54.
• 31. BAİRD, D.T., WEBB, R., CAMPBELL, B.K., HARKNESS, L.M., GOSDEN, R.G. (1999). Long-term ovarian function in sheep after ovariectomy and transplantation of autografts stored at -196 oC. Endocrinology. 140:462-71.
• 32. RONE, J.D., HALVORSON, L.M., GOODMAN, A.L. (1993). Ovarian angiogenesis in rabbit: endotheliotropic chemoattractant activity from isolated follicles and dispersed granulosa cells. J. Reprod. Fertil. 97:359-65.
• 33. BLANDAU, R.J., WARRİCK, E., RUMERY, R.E. (1965). In vitro cultivation of fetal mouse ovaries. Fertil. Steril. 16:705-15.
• 34. EPPİG, J.J., O’BRİEN, M.J. (1996). Development in vitro of mouse oocytes from primordial follicles. Biol. Reprod. 54:197-207.
• 35. HOVATTA, O., SİLYE, R., ABİR, R., KRAUSZ, T., WİNSTON, R.M.L. (1997). Extracellular matrix improves survival of both stored and fresh human primordial and primary ovarian follicles in long-term culture. Hum. Reprod. 12:1032–6.
• 36. HOVATTA, O., WRİGHT, C., KRAUSZ, T., HARDY, K., WİNSTON, R.M.L. (1999). Human primordial, primary and secondary follicles in long term culture: effect of partial isolation. Hum. Reprod. 14:2517-24.
• 37. CORTVRİNDT, R., SMİTZ, J., VAN STEİRTEGHEM, A.C. (1996). In vitro maturation, fertilization and embryo development of immature oocytes from early preantral follicles from prepubertal mice in a simplified culture system. Hum. Reprod. 11:2656-66.
• 38. SMİTZ, J., CORTVRİNDT, R. (1998). Follicles culture after ovarian cryostorage. Maturitas. 30:171-9.
• 39. CORTVRİNDT, R., LİU, J., SMİTZ, J. (1998). Validation of a simplified culture system for primary mouse follicles by birth of live young. In: Proceedings of the XI international workshop of development and function of reproductive organs. Ares Serono Symposium. Amsterdam. The Netherlands. 40. EPPİG, J.J. (1977). Mouse oocyte development in vitro with various culture systems. Dev. Biol. 60:371-88.
• 41. AVARBOCK, M.R., BRİNSTER, J.B., BRİNSTER, R.L. (1996). Reconstitution of spermatogenesis from frozen spermatogonial stem cells. Nature. Med. 2:693–696.
• 42. OGAWA, T., DOBRİNSKİ, I., AVARBOCK, M.R., BRİNSTER, R.L. (1999). Xenogeneic spermatogenesis following transplantation of hamster germ cells to mouse testis. Biol. Reprod. 60:515–521.
• 43. BROOK, P.F., RADFORD, J.A., SHALET, S.M. (2001). Isolation of germ cells from human testicular tissue for low temperature storage and autotransplantation. Fertil. Steril. 7:269–274.
• 44. ABRİSHAMİ, M., ANZAR,M., YANG, Y., HONARAMOOZ, A. (2010). Cryopreservation of immature porcine testis tissue to maintain its developmental potential after xenografting into recipient mice. Theriogenology 73(1):86-96.
• 45. REDDEN, E., DAVEY, R. BORJİGİN, U., HUTTON, K., HİNCH, G., HOPE, S., HİLL, J., HERRİD, M. (2009). Large quantity cryopreservation of bovine testicular cells and its effection enrichment of type A spermatogonia. Cryobiology. 58:190-5.