Yenidoğanlarda Ağrı Yönetiminde Kullanılan Kanıt Temelli Nonfarmakolojik Hemşirelik Uygulamaları

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 3, 197 - 204, 23.12.2020

Duygu Kemer Ayşegül İşler

Öz

Amaç: Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan bir bebeğe tanı ve tedavi amacıyla ağrı ve strese neden olan pek çok ağrılı işlem uygulanmaktadır. Bu derlemenin amacı yenidoğanlarda ağrı yönetiminde kullanılan kanıt temelli nonfarmakolojik hemşirelik uygulamalarının incelenmesidir. Bu doğrultuda deneysel randomize kontrollü, meta-analiz ve sistematik derleme sonuçlarına yer verilmiştir.
Yöntem: Ağrıyı azaltmada farmakolojik yöntemler kadar nonfarmakolojik yöntemler üzerinde de durulmaktadır. Kullanılan farmakolojik yöntemlerin solunum depresyonu, hipotansiyon gibi yan etkileri olduğu belirtilmektedir. Bu nedenle nonfarmakolojik yöntemler, yenidoğana uygulanan minör invazif işlemlerde ağrı kontrolü için değerli alternatiflerdir.
Bulgular: Akut ağrılı işlemlerde ağrı davranışlarını yönetmede preterm ve term yenidoğanlarda farklı nonfarmakolojik yöntemlerin kullanılabileceğine dair önemli ölçüde kanıtlar olduğu belirtilmiştir. Yenidoğanlarda sık tekrarlanan topuk kanı alma, aspirasyon gibi ağrılı işlemler sırasında uygulanan nonfarmakolojik yöntemlerin ağrıyı azaltmada etkili olduğu bulunmuştur. Bu yöntemler arasında; masaj, kanguru bakımı, müzik dinletme, sukroz, emzik verme, sarmalama, prone pozisyonu, anne sütü/emzirme, dokunma-kucaklama, cenin pozisyonu verme, çevresel uyaranları azaltma ve bireyselleştirilmiş gelişimsel bakım uygulamaları sayılabilir.
Sonuç: Etkili ağrı yönetimi için yenidoğanların yaşadığı ağrının doğru ve zamanında tanımlanması önemlidir. Yenidoğan hemşireleri ağrıyı önlemeli, ağrıyı değerlendirmeli, kanıta dayalı uygulamalara daha fazla yer vermeli, etkili farmakolojik ve nonfarmakolojik ağrı yönetimi stratejilerini uygulayarak, bakım planını sürekli olarak değerlendirmelidir.
Anahtar Kelimeler: Ağrı, Kanıt, Nonfarmakolojik Hemşirelik Uygulamaları, Yenidoğan

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Nonfarmakolojik Hemşirelik Uygulamaları

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Akcan, E, Polat, S. (2017). Yenidoğanlarda Ağrı ve Ağrı Yönetiminde Hemşirenin Rolü. ACU Sağlık Bil Derg, (2), 64-69. Akcan, E, Yıgıt, R, Atıcı A. (2009). The Effect of Kangaroo Care on Pain in Premature Infants During Invasive Procedures. The Turkish journal of Pediatrics, 51 (1), 14. Akcan, E, Yiğit, R. (2015). Prematüre Bebek Ağrı Profili: Türkçe Geçerlilik ve Güvenirliliği. F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg, 29 (3), 97–102. Akcan, E, Yiğit, R. (2016). Türkiye’de Yenidoğan Kliniklerinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerin Yenidoğanda Ağrı Yönetimi ile İlgili Yaklaşımları. ACU Sağlık Bil Derg, 3, 147-153. Akdovan, T, Yıldırım, Z. (1999). Sağlıklı Yenidoğanlarda Ağrının Değerlendirilmesi, Emzik Verme ve Kucağa Alma Yönteminin Etkisinin İncelenmesi. Perinatoloji Dergisi, 7 (2), 107-107 Amerıcan Academy of Pedıatrıcs Fetus and Newborn Commıttee. (2006). Prevention and Management of Pain in the Neonate: An Update. Pediatrics, 118 (5), 2231- 2241. Anand, KJS, Hall, RW, Desaı, N, Shephard, B, Bergqvıst, LL, Young, TE, et al. (2004). Effects of Morphine Analgesia in Ventilated Preterm Neonates: Primary Outcomes From the Neopaın Randomised Trial. The Lancet, 363 (9422), 1673-1682. Badr LK, Demerjian T, Daaboul T, Abbas H, Zeineddine MH, Charafeddine L. (2017). Preterm İnfants Exhibited Less Pain During a Heel Stick When They Were Played The Same Music Their Mothers Listened to During Pregnancy. Acta Pædiatrica, 106 (3), 438-45. Bellıenı, CV, Teı, M, Coccına, F, Buonocore, G. (2012). Sensorial Saturation for Infants Pain. The Journal of Maternal-Fetal Neonatal Medicine, 25 (sup1), 79-81. Bueno, M, Yamada, J, Harrıson, D, Khan, S, Ohlsson, A, Adams-Webber, T, Stevens, B. (2013). A Systematic Review and Meta-Analyses of Nonsucrose Sweet Solutions for Pain Relief in Neonates. Pain Research Management, 18(3), 153-161. Carbajal, R, Rousset, A, Danan, C, et al. (2008). Epidemiology and Treatment of Painful Procedures in Neonates in Intensive Care Units. JAMA, 300, 60-70. Ceylan, Ss, Bolışık, B. (2017). Yenidoğan Bebeklerde ALPS-Neo Ağrı ve Stres Değerlendirme Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Pamukkale Tıp Dergisi, 10(1), 45-52. Chıdambaram, AG, Manjula, S, Adhısıvam, B, Vıshnu Bhat, B. (2014). Effect of Kangaroo Mother Care in Reducing Pain due to Heel Prick Among Preterm Neonates: A Crossover Trial. The Journal of Maternal-Fetal Neonatal Medicine, 27(5), 488-490. Cıgnacco, E, Hamers, JP, Stoffel, L, Lıngen, RA, Gessler, P, Mcdougall, J, Nelle, M, (2007). “The Efficacy of Non‐Pharmacological Interventions in The Management of Procedural Pain in Preterm and Term Neonates.” European Journal of Pain, 11 (2), 139-152. Cong, X, Cusson, RM, Walsh, S, Hussaın, N, Ludıngton-Hoe, SM, Zhang, D. (2012). Effects of Skin-to-Skin Contact on Autonomic Pain Responses in Preterm Infants. The Journal of Pain, 13(7), 636-645. Çağlayan, N., Balcı, S., (2014). Preterm Yenidoğanlarda Ağrının Azaltılmasında Etkili Bir Yöntem: Cenin Pozisyonu. F.N. Hem. Derg, 22 (1), 63-68. Çakşak, A. (2017). Term Bebeklerde Ayak Topuğundan Kan Alma İşlemi Sırasında Dinletilen Beyaz Gürültünün, Elle Verilen Cenin Pozisyonunun Ve Her İki Uygulamanın Birlikte Yapılmasının Ağrıya Etkisi, ESOGÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Eskişehir. Çelebioğlu, A, Üğücü, G. (2019). Yenidoğan ve Bebeklik Döneminde Ağrı ve Hemşirelik Yönetimi. Turkiye Klinikleri Pediatric Nursing-Special Topics, 5(3), 27-34. Çöçeli, LP, Bacaksız BD, Ovayolu, N. (2008). Ağrı Tedavisinde Hemşirenin Rolü. Gaziantep Tıp Dergisi, 14, 53-8. Derebent, E, Yiğit, R. (2006). Yenidoğanda Ağrı: Değerlendirme ve Yönetim. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10, 41-8. Dıego, MA, Fıeld, T, Hernandez‐Reıf, M, Deeds, O, Ascencıo, A, Begert, G. (2007). Preterm Infant Massage Elicits Consistent Increases in Vagal Activity and Gastric Motility that are Associated with Greater Weight Gain. Acta Paediatrica, 96 (11), 1588-1591. Dinçer, Ş, Yurtçu, M, Günel, E. (2011). Yenidoğanlarda Ağrı ve Nonfarmakolojik Tedavi. Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi, 27 (1), 46-51. Efe Özel, E, Öncel, S. (2005). Yenidoğanlarda Minör İnvaziv İşlemlerde Anne Sütünün Ağrıyı Azaltmadaki Etkisi. Hemşirelik Forumu, 42-6. Efe Özel, E. (2004). Yenidoğanlarda Ağrılı İşlemler Sırasında Nonfarmakolojik Yöntemlerin Kullanımı. MN Klinik Bilimler Selçuk Ünv. Tıp Dergisi, 10 (1), 73-5. Efe, E, Dıkmen, S, Altas, N, Boneval, C. (2013). Turkish Pediatric Surgical Nurses' Knowledge and Attitudes Regarding Pain Assessment and Nonpharmacological and Environmental Methods in Newborns' Pain Relief. Pain Management Nursing, 14 (4), 343-350. Efe, E, Savaser, S. (2007). The Effect of Two Different Methods Used Durin Peripheral Venous Blood Collection on Pain Reduction in Neonates. Agrı Istanbul, 19 (2), 49-57. Erkul, M, Efe, E. (2017). Efficacy of Breastfeeding on Babies' Pain During Vaccinations. Breastfeeding Medicine, 12 (2), 110-115. Eroğlu, A, Arslan, S. (2018). Yenidoğanda ağrının algılanması, değerlendirilmesi ve yönetimi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8 (1), 52-60. Gabriel, MÁM, de Mendoza, BDRH, Figueroa, LJ, Medina, V, Fernández, BI, Rodríguez, MV, Malagón, LM. (2013). Analgesia with Breastfeeding in Addition to Skin-to-Skin Contact During Heel Prick. Archives of Disease in Childhood-Fetal and Neonatal Edition, 98 (6), F499-F503. Gao, H, Xu, G, Gao, H, Dong, R, Fu, H, Wang, D, Zhang, H, Zhang, H. (2015). Effect of Repeated Kangaroo Mother Care on Repeated Procedural Pain in Preterm Infants: A Randomized Controlled Trial. Int J Nurs Stud, 52, 1157-65. Gray, L, Watt, L, Blass, EM. (2000). Skin-to-Skin Contact is Analgesic in Healthy Newborns. Pediatrics, 105 (1), 14. Grunau, RE, Oberlander, T, Holstı, L, Whıtfıeld, MF. (1998). Bedside Application of The Neonatal Facial Coding System in Pain Assessment of Premature Infants. Pain, 76 (3), 277-286. Hall, RW, Anand, KJ. (2014). Pain Management in Newborns. Clinics in Perinatology, 41 (4), 895-924. Henry, PR, Haubold, K, Dobrzykowskı, TM. (2004). Pain in the Healthy Full-Term Neonate: Efficacy and Safety of Interventions. Newborn and Infant Nursing Reviews, 4 (2), 106-113. Herrıngton, CJ, Chıodo, LM. (2014). Human Touch Effectively and Safely Reduces Pain in the Newborn Intensive Care Unit. Pain Management Nursing, 15(1), 107-115. Imseytoğlu, D, Yıldız, S. (2012). Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde Müzik Terapi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20 (2), 160-165. Jaın, S, Kumar, P, Mcmıllan, DD. (2006). Prior Leg Massage Decreases Pain Responses to Heel Stick in Preterm Babies. Journal of Paediatrics and Child Health, 42 (9), 505-508. Johnston, C, Campbell-Yeo, M, Fernandes, A, Inglıs, D, Streıner, D, Zee, R. (2014). Skin-to-Skin Care for Procedural Pain in Neonates. Cochrane Database Syst Rev, 1(1). Johnston, Cc, Fernandes, Am, Campbell-Yeo, M. (2011). Pain in Neonates is Different. Pain, 152 (3), S65-S73. Johnston, CC, Stevens, B, Pınellı, J, Gıbbıns, S, Fılıon, F, Jack, A, et al. (2003). Kangaroo Care is Effective in Diminishing Pain Response in Preterm Neonates. Archives of Pediatrics Adolescent Medicine, 157 (11), 1084-1088. Kostak, MA, Inal, S, Efe, E, Yılmaz, HB, Senel, Z. (2015). Determination of Methods Used by the Neonatal Care Unit Nurses for Management of Procedural Pain in Turkey. Methods, 65 (526). Krechel, SW, Bıldner, J. (1995). Crıes: A New Neonatal Postoperative Pain Measurement Score. Initial Testing Of Validity and Reliability. Pediatric Anesthesia, 5 (1), 53-61. Küçükoğlu S, Aytekin A, Celebioglu A, Celebi A, Caner İ, Maden R. (2016). Effect of White Noise in Relieving Vaccination Pain in Premature İnfants. Pain Management Nursing, 17 (6), 392-400. Lago, P, Garettı, E, Merazzı, D, Pıeragostını, L, Ancora, G, Pırellı, A, Bellıenı, C. (2009). Guidelines for Procedural Pain in the Newborn. Acta Paediatrica International Journal of Paediatrics, 98 (6), 932-939. Lawrence, J, Alcock, D, Mcgrath, P, Kay, J, Macmurray, S.B, Dulberg, C. (1993). The Development of a Tool to Assess Neonatal Pain. Neonatal Network, 12 (6), 59-66. Liu, Y, Huang, X, Luo, B, Peng, W, (2017). Effects of Combined Oral Sucrose and Nonnutritive Sucking (NNS) on Procedural Pain of NICU Newborns, 2001 to 2016: A PRISMA-Compliant Systematic Review and Meta-Analysis. Medicine, 96 (6), 1-9. Lopez O, Subramanian P, Rahmat N, Theam LC, Chinna K, Rosli R. (2015). The Effect of Facilitated Tucking on Procedural Pain Control Among Premature Babies. Journal of Clinical Nursing, 24 (1-2), 183-91. Lundqvıst, P, Kleberg, A, Edberg, AK, Larsson, BA, Hellstrom‐Westas, L, Norman, E. (2014). Development and Psychometric Properties of the Swedish ALPS‐Neo Pain and Stress Assessment Scale For Newborn Infants. Acta Paediatrica, 103 (8), 833-839. Mathew, PJ, Mathew, JL. (2003). Assessment and Management of Pain in Infants. Postgraduate Medical Journal, 79, 438–443. Mebed, MH. (2016). Effect of Foot Massage on Pain Responses to Heel Stick in Preterm Infants. Med. J. Cairo Univ, 84 (2), 25-31. Melo, GMD, Lelıs, ALPDA, Moura, AFD, Cardoso, MVLML, Sılva, VMD. (2014). Pain Assessment Scales in Newborns: Integrative Review. Revista Paulista de Pediatria, 32(4), 395-402. Naughton, KA. (2013). The Combined Use of Sucrose and Nonnutritive Sucking for Procedural Pain in Both Term and Preterm Neonates: An Integrative Review of the Literature. Advances in Neonatal Care, 13 (1), 9-19. Özdemir, AA, Akarsu, Ö. (2019). Sükroz ve Tatlı Tat Vericiler. Turkiye Klinikleri Pediatric Nursing-Special Topics, 5(3), 58-62. Pıllaı Rıddell, RR, Racıne, NM, Gennıs, HG, Turcotte, K, Uman, LS, Horton, RE, Ahola Kohut, S, Hıllgrove Stuart, J, Stevens, B, Lısı, DM. (2015). Nonpharmacological Management of Infant and Young Child Procedural Pain. Cochrane Database Syst Rev, 2, 12. Pıllaı Rıddell, RR, Racıne, NM, Turcotte, K, Uman, LS, Horton, RE, Dın Osmun, L, Gerwıtz-Stern, A. (2011). Non-Pharmacological Management of Infant and Young Child Procedural Pain. Cochrane Database Syst Rev, 10. Procıanoy, RS, Mendes, EW, Sılveıra, RC. (2010). Massage Therapy Improves Neurodevelopment Outcome at Two Years Corrected Age for Very Low Birth Weight Infants. Early Human Development, 86 (1), 7-11. Rosali L, Nesargi S, Mathew S, Vasu U, Rao Sp, Bhat S. (2015). Efficacy of expressed breast milk in reducing pain during ROP screening-a randomized controlled trial. Journal of Tropical Pediatrics, 61 (2), 135-8. Sasıkala, T, Kamala, S. (2016). Therapeutic Effects Of Music Therapy On Preterm Neonates–Pilot Study Report. International Journal Of Nursing Education and Research, 4 (1), 42-44. Shah, PS, Alıwalas, L, Shah, V. (2007). Breastfeeding or Breastmilk to Alleviate Procedural Pain in Neonates: A Systematic Review. Breastfeeding Medicine, 2 (2), 74-82. Shah, PS, Alıwalas, LI, Shah, V. (2006). Breastfeeding or Breast Milk for Procedural Pain in Neonates. Cochrane Database Syst Rev, 3 (3), 2-64. Stevens, B, Johnston, C, Petryshen, P, Taddıo, A. (1996). Premature Infant Pain Profile: Development and Initial Validation. The Clinical Journal of Pain, 12 (1), 13-22. Stevens, B, Yamada, J, Lee, GY, Ohlsson, A. (2013). Sucrose for Analgesia in Newborn Infants Undergoing Painful Procedures. Cochrane Database Syst Rev, 1 (1). Stevens, B, Yamada, J, Ohlsson, A. (2010). Sucrose for Analgesia in Newborn Infants Undergoing Painful Procedures. Cochrane Database Syst Review, 20 (1), CD001069. Stevens, BJ, Johnston, CC, Grunau, RV. (1995). Issues of Assessment of Pain and Discomfort in Neonates. Journal of Obstetric Gynecologic Neonatal Nursing, 24 (9), 849-855. Ward-Larson, C, Horn, R, Gosnell, F. (2004). The Efficacy of Facilitated Tucking for Relieving Procedural Pain of Endotracheal Suctioning in Very Low Birth Weight Infants. The American Journal of Maternal Child Nursing, 9 (3), 151-158. Wıtt, N, Coynor, S, Edwards, C, Bradshaw, H. (2016). A Guide to Pain Assessment and Management in the Neonate. Current Emergency and Hospital Medicine Reports, 4 (1), 1-10. Yiğit, Ş, Ecevit, A, Köroğlu, ÖA. (2018). Türk Neonatoloji Derneği Yenidoğan Döneminde Ağrı ve Tedavisi Rehberi. Türk Pediatri Arşivi, 53 (Supp: 1), 161-171.