Histerektomi Ameliyatı Geçiren Kadınlarda Kaygı, Ağrı ve Sosyal Desteğin Derlenme Kalitesine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 325 - 333, 26.11.2021

Ebru Burma , Oya Kavlak

https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.940627

Cited By: 4

Öz

Öz
Amaç: Pelvik cerrahi operasyonlarında sezaryenden sonra en çok uygulanan yöntem olan histerektomi, uterusun cerrahi müdahaleyle çıkarılmasıdır. Histerektomi ameliyatı sonrası derlenme kalitesinin arttırılması hasta ve bakım verenler tarafından önemlidir. Bu bağlamda hastanın derlenme kalitesini etkileyen unsurların değerlendirilmesi gerekmektedir. Araştırmanın amacı histerektomi ameliyatı geçiren kadınlarda kaygı, ağrı ve sosyal desteğin derlenme kalitesi üzerindeki etkisinin ortaya koyulmasıdır.
Yöntem: Araştırmaya Mart 2019 – Ekim 2019 tarihleri arasında bir Üniversitenin Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniklerinde histerektomi ameliyatı olan 150 kadın dahil edilmiştir. Hastalara Birey Tanılama Formu, Spielberger Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri, Görsel Kıyaslama Ölçeği, Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Derlenme Kalitesi Anketi’nden oluşan veri toplama araçları uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS ile analiz edilmiş olup veri analizinde betimleyici istatistikler ile birlikte korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Sonuçlar p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.
Bulgular: Derlenme kalitesinin rahatlık ve duygu faktörleri durumluk kaygı, sürekli kaygı ve ağrı şiddeti tarafından negatif yönlü etkilenmektedir. Bununla birlikte sürekli kaygı ve ağrı şiddeti derlenme kalitesinin bağımsızlık faktörünü azaltırken, arkadaş desteği artırmaktadır. Derlenme kalitesinin destek faktörü üzerinde aile desteği ve özel bir insan desteğinin pozitif etkisi bulunurken, ağrı şiddetinin derlenme kalitesinin ağrı faktörünü artırdığı belirlenmiştir. Toplam derlenme kalitesi açısından yapılan değerlendirmede ise durumluk kaygı ve sürekli kaygı ile birlikte ağrı şiddetinin negatif etkileri tespit edilmiştir.
Sonuç: Histerektomi uygulanan kadınlarda durumluk kaygı, sürekli kaygı ve ağrı şiddeti derlenme kalitesini olumsuz etkilerken, sosyal destek derlenme kalitesini olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Histerektomi, kaygı, ağrı, sosyal destek, derlenme kalitesi.

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

The Effect of Anxiety, Pain and Social Support on Recovery Quality in Women Undergoing Hysterectomy

Öz

Abstract
Objective: Hysterectomy, which is the most commonly used method after pelvic surgery, is surgical removal of the uterus. Postoperative recovery quality is important for patients and caregivers in hysterectomy. In this context, factors affecting the recovery quality of the patient should be evaluated. The aim of this study was to determine the effect of anxiety, pain and social support on recovery quality in women undergoing hysterectomy.
Methods: The study included 150 women who underwent hysterectomy for various indications in Gynecology and Obstetrics Clinics of Atatürk Training and Research Hospital, Izmir Katip Çelebi University between March 2019 and October 2019. Data collection tool consisting of Individual Identification Form, State Trait Anxiety Inventory, Visual Benchmarking Scale, Perceived Social Support Scale and Recovery Quality Questionnaire were administered to the patients. The data were analyzed by SPSS. Descriptive statistics, correlation, regression, t-test and ANOVA were used in the data analysis. Results were evaluated at 5% significance level.
Results: Comfort and emotion factors of recovery quality were negatively affected by state anxiety, trait anxiety and pain intensity. However, continuous anxiety and pain severity decreases the independence factor of recovery quality and increases friend support. Family support and special human support had a positive effect on recovery factor of recovery quality, whereas pain severity increased recovery factor on quality of recovery. In terms of total recovery quality, negative effects of pain intensity and state anxiety and trait anxiety were determined.
Conclusion: State anxiety and trait anxiety as well as pain severity adversely affect recovery quality in women undergoing hysterectomy, while social support positively affects patient recovery quality.

Anahtar Kelimeler

Hysterectomy, anxiety, pain, social support, recovery quality.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• KAYNAKLAR Agrawal, S., Chen, L., Tergas, A. I., Hou, J.Y., St.Clair, C.M., Anath, C.V. … & Wright, J.D. (2018). Characteristics associated with prolonged length of stay after hysterectomy for benign gynecologic conditions. Am J Obstet Gynecol, 219(1), 89.e1-15. doi: 10.1016/j.ajog.2018.05.001.
• Avcı, N. (2015). Total Abdominal histerektomi ameliyatı sonrası ağrının ve anksıyetenin azaltılmasında refleksolojinin etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bailey, L. (2010). Strategies for decreasing patient anxiety in the perioperative setting. AORN Journal, 92(4), 445- 460. https://doi.org/10.1016/j.aorn.2010.04.017
• Banovcinova, L., & Jandurova, S. (2018). Subjective perceptions of life among women after hysterectomy. SHS Web of Conferences, 51, 02009. https://doi.org/10.1051/shsconf/20185102009
• Cabness, J. (2010). The psychosocial dimensions of hysterectomy: private places and the inner spaces of women at midlife. Social Work in Health Care, 49(3), 211-226. doi: 10.1080/00981380903426798.
• Choi, K. J., Kim, H. B., & Park, S. H. (2012). The comparison of postoperative pain: total laparoscopic hysterectomy versus vaginal hysterectomy. Korean Journal of Obstetrics & Gynecology, 55(6), 384-391. https://doi.org/10.5468/KJOG.2012.55.6.384
• Cimilli. C. (2001). Cerrahide anksiyete. Klinik Psikiyatri Dergisi, 4 (3), 182-186.
• Çetin, M. L. (2012). Genel veya spinal anestezi altında yapılan elektif histerektomi operasyonlarında, ameliyat öncesi ve sonrası anksiyete ve hasta memnuniyetinin anket çalışmasıyla karşılaştırılması. (Uzmanlık Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Trabzon.
• Dolgun, Z. N., & İnan, C. (2017). Kliniğimizde yapılan total abdominal histerektomi endikasyonları ve operasyon materyallerinin histopatolojik değerlendirilmesi. Med Bull of Zeynep Kamil, 48(2), 49-52. doi: 10.16948/zktipb.264941 Eker, D., Arkar, H., & Yaldiz, H. (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
• Erdoğan, E., Demir, S., Çalışkan, B. B., & Bayrak, N. G. (2020). Effect of psychological care given to the women who underwent hysterectomy before and after the surgery on depressive symptoms, anxiety and the body image levels. Journal of Obstetrics and Gynaecology, 40(7), 981-987. https://doi.org/10.1080/01443615.2019.1678574
• Ergen, E. B., Akpak, Y. K., Kılıççı, Ç., Yayla, Ç. A., & Ayas, S. (2019). Does minimally invasive surgery reduce anxiety?. Journal of the Turkish German Gynecological Association, 20(3), 142-146. doi: 10.4274/jtgga.galenos.2018.2018.0073.
• Eti, F. (2002). Ağrı değerlendirme yöntemleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 9-16.
• Fong, A. J., Scarapicchia, T. M., McDonough, M. H., Wrosch, C., & Sabiston, C. M. (2017). Changes in social support predict emotional well‐being in breast cancer survivors. Psycho‐oncology, 26(5), 664-671. doi: 10.1002/pon.4064
• Gupta, S., & Manyonda, I. (2014). Hysterectomy for benign gynaecological disease. Obstet Gyneacol Reprod Med, 24(5), 135-140. https://doi.org/10.1016/j.ogrm.2014.04.002
• Güler, H., Taşkın, L. (2001). Histerektomi ameliyatı sonrasında ortaya çıkan sorunlarla başetmede planlı eğitimin etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(2), 9-19.
• Güni, Ö. (2005). Kanserli birey ve ailelerinin sosyal destek algılarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilgiler Enstitüsü, Ankara.
• Jovanovic, D., Milovanovic, D. R., Jeremic, N., Nikolic, T., Stojic, I., Jakovljevic, V., & Vukovic, N. (2019). Oxidative stress parameters after abdominal hysterectomy and their relationships with quality of recovery. Serbian Journal of Experimental and Clinical Research, 20(2), 27-36. doi: 10.1515/sjecr-2017-0046
• Karaman, S., Arici, S., Dogru, S., Karaman, T., Tapar H., Kaya Z., … Balta, M. G. (2014). Validation of the Turkish version of the Quality of Recovery-40 Questionnaire. Health and Quality of Life Outcomes, 12(8), 1-6. doi: 10.1186/1477-7525-12-8
• Mitchison, A. R., Kim, H. M., Geisser, M., Rosenberg, J. M., & Hinshaw, D. B. (2008). Social connectedness and pain recovery after major operations. J Am Coll Surg, 206(2), 292-300. doi: 10.1016/j.jamcollsurg.2007.08.017
• Myles, P. S., Weitkamp, B., Jones, K., Melick, J., & Hensen, S. (2000). Validity and reliability of a postoperative quality of recovery score: the QoR-40. British journal of anaesthesia, 84(1), 11-15. doi: 10.1093/oxfordjournals.bja.a013366
• Nelson, G., Altman, A. D., Nick, A., Meyer, L. A., Ramirez, P. T., Achtari, C. … & Dowdy, S.C. (2016). Guidelines for postoperative care in gynecologic/oncology surgery: Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) society recommendations-- Part II. Gynecol Oncol, 140(2), 323-332. http://dx.doi.org/10.1016/j.ygyno.2015.12.019
• Öner, N., & Compte, A. (1983). Durumluk-Süreklilik Kaygı Envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası. Özbayır T.(2002). Ağrı yönetimi ve hemşirelik bakımı. Ulusal cerrahi kongresi bildiri kitabı içinde (s.131-138). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Özdemir, F. (2008). Histerektomi sonrası yaşama yönelik verilen eğitim ile progresif gevşeme egzersizlerinin anksiyete düzeyine etkisi. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Peterson, J. A. (2000). Nurses providing social support now and in the future. Kansas Nurse, 75(6), 18.
• Preston, N., & Gregory, M. (2015). Patient recovery and the post-anaesthesia care unit (PACU). Anaesthesia and Intensive Care Medicine, 16(9), 443-445. https://doi.org/10.1016/j.jpain.2013.05.016
• Ramdhan, R. C., Loukas, M., Tubbs, R. S. (2017). Anatomical complications of hysterectomy: A review. Clinical Anatomy, 30(7), 946-952. https://doi.org/10.1002/ca.22962
• Rothaug, J., Zaslansky, R., Schwenkglenks, M., Komann, M., Allvin, R., Backström, R., … & Meissne,W. (2013). Patients’ perception of postoperative pain management: Validation of the international pain outcomes (IPO) Questionnaire. J Pain, 14, 1361-1370. https://doi.org/10.1016/j.jpain.2013.05.016
• Sorias, O. (1989). Toplumdan Seçilmiş Bir Örneklemde Sosyal Ağın Yapısal Özellikleri ile Algılanan Sosyal Destek, Psikoloji Seminer Dergisi, 7, 27–40.
• Suls, J., Bunde, M., Martin, R., & Barnett, K. (2006). Hystersisters online: Social support and social comparison among hysterectomy patients on the internet. Annals of Behavioral Medicine, 31(3), 271. https://doi.org/10.1207/s15324796abm3103_9
• Şahin, D. (1990). Sosyal destek ve sağlık. Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Terzi, H., Hasdemir, P., Aksu, S., Kale, A., & Koltan, S. (2015). Comparison of laparoscopic and abdominal methods of hysterectomy from patient’s perspective. Medical Science and Discovery, 2(3), 208-210. doi: 10.17546/msd.24068
• Thuy, P. T., Thosingha, O., & Chanruangvanich, W. (2017). Factors related to recovery in patients after total hysterectomy. Journal of Nursing Science, 35(4), 12-20.
• Turhan, Y. (2007). Elektif cerrahi operasyon planlanan hastalarda preoperatif ve postoperatif anksiyetenin hasta memnuniyeti ile ilişkisi. (Uzmanlık Tezi). Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adana.
• Utli, H. (2018). Abdominal histerektomi ameliyatı geçiren kadınlarda reiki ve sırt masajının ağrı üzerine etkisi. (Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Wilson, L. F., Pandeya, N., Byles, J., & Mishra, G. D. (2019). Hysterectomy status and all cause mortality in a 21 year Australian population-based cohort study. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 220(1), 83e1-e11. doi: 10.1016/j.ajog.2018.10.002.
• Xiromeritis, P., Kalogiannidis, I., Papadopoulos, E., Prapas, N., & Prapas, Y. (2011). Improved recovery using multimodal perioperative analgesia in minimally invasive myomectomy: a randomized study. Aust N Z J Obstet Gynaecol, 51(4), 301-306. doi: 10.1111/j.1479-828X.2011.01333.x.
• Yılmaz, E., & Aydın, E. (2013). Cerrahi girişim yapılan hastalarda ameliyat öncesi-sonrası anksiyetenin derlenme kalitesine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 8 (23), 79-95.
• Yılmaz, M., & Gürler, H. (2011). Hastaların ameliyat sonrası yaşadıkları ağrıya yönelik hemşirelik yaklaşımları: hasta görüşleri. Ağrı 23(2), 71-79. doi: 10.5505/agri.2011.36349
• Zimet, G. D, Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley G.K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. J Pers Assess, 52, 30-41.