Impact of Health Anxiety and Fear of Breast Cancer in Women on Early Diagnosis Behaviors

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 348 - 355, 26.11.2021

Özlem Demirel Bozkurt , Seda Hazar , Mehmet Can , Selin Ahsun

https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.959775

Öz

Objective: The aim of this study is to determine the effects of women's health anxiety and fear of breast cancer on early diagnosis behaviors for breast cancer. Materials and Methods: The cross-sectional study was conducted with 1059 women who actively use the internet and social media online, with the help of a Google-survey, between January 01 and May 01, 2021. "Individual Identification Form", "Breast Cancer Early Diagnosis Behaviors Evaluation Form", "Health Anxiety Inventory" and "Breast Cancer Fear Scale" were used in the study. Logistic regression was applied to determine the effect of independent variables on dependent variables. Results: It was determined that 14.70% of the women did breast self-exam, 12.80% had clinical breast examination and 35% had mammography. The mean score of the health anxiety scale was 17.11±6.95, the mean score of the breast cancer fear scale was 24.47±8.04, and 60.70% of the participants had high levels of fear. Health anxiety has a significant effect on clinical breast examination and mammography (p<0.05). The health anxiety scores of the participants who had a clinical examination were 0.95 times lower than those who did not. Health anxiety scores of those who have mammography are 0.94 times lower than those who do not. It was determined that health anxiety affected CBE and mammography (p<0.05), but fear of breast cancer did not affect early diagnosis behaviors (p>0.05). Conclusion: It was found that the early diagnosis behaviors and health anxiety levels of women were low, but their fear of breast cancer was high. As health anxiety increases, the rate of CMM and mammography decreases. In this context, healthcare professionals have an important advisory duty.

Anahtar Kelimeler

Health, Anxiety, Breast Cancer, Fear, Early Diagnosis, Behavior

Kadınlarda Sağlık Anksiyetesi ve Meme Kanseri Korkusunun Erken Tanı Davranışlarına Etkisi

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı kadınların sağlık anksiyetesi ve meme kanseri korkusunun meme kanserine yönelik erken tanı davranışlarına etkisini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki çalışama, 01 Ocak-01 Mayıs 2021 tarihleri arasında, Google-anket yardımıyla online aktif olarak internet-sosyal medya kullanan 1059 kadın ile yürütülmüştür. Araştırmada ''Birey Tanıtım Formu'', “Meme Kanseri Erken Tanı Davranışları Değerlendirme Formu’’, ''Sağlık Anksiyetesi Envanteri'' ve ''Meme Kanseri Korku Ölçeği'' kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenlere etkisini belirlemek için lojistik regresyon uygulanmıştır. Bulgular: Kadınların %14.70’inin kendi kendine meme muayenesi yaptığı, %12.80’ninin klinik meme muayenesi ve %35’inin mamografi yaptırdığı belirlenmiştir. Sağlık anksiyetesi ölçeği puan ortalaması 17.11±6.95, meme kanseri korku ölçeği puan ortalaması 24.47±8.04 olup katılımcıların %60.70’inde yüksek düzeyde korku saptanmıştır. Sağlık anksiyetesinin klinik meme muayenesi ve mamografi yaptırma durumları üzerinde anlamlı bir etkisi vardır (p<0.05). Klinik muayene yaptıran katılımcıların yaptırmayanlara göre sağlık anksiyete puanları 0.95 kat daha azdır. Mamografi yaptıranların yaptırmayanlara göre sağlık anksiyete puanları 0.94 kat daha azdır. Sağlık anksiyetesinin KMM ve mamografi yaptırma durumunu etkilediği (p<0.05) ancak meme kanseri korkusunun erken tanı davranışlarını etkilemediği (p>0.05) saptanmıştır. Sonuç: Kadınların erken tanı davranışlarının ve sağlık anksiyetesi düzeylerinin düşük olduğu ancak meme kanseri korkularının yüksek olduğu bulunmuştur.
Sağlık ankisiyetesi artıkça KMM ve mamografi yaptırma oranı azalmaktadır. Bu bağlamda sağlık çalışanlarına önemli danışmanlık görevi düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Anksiyete, Meme kanseri, Korku, Erken tanı, Davranış

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm kadınlara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abramowitz, J.S., Deacon. B.J. (2004). Severe health anxiety: Why it persists and how to treat it. Comprehensive Therapy, 30(1), 44-49.
• Akyolcu, N., & Uğraş, G.A. (2011). Kendi kendine meme muayenesi: erken tanıda ne kadar önemli? Meme Sağlığı Dergisi/Journal of Breast Health, 7(1),10-14.
• Al-Naggar, R.A., & Bobryshev, Y.V. (2012). Practice and barriers of mammography among Malaysian women in the general population. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 13(8), 3595-3600.
• Aydemir, Ö., Kirpinar, I., Sati, T., Uykur, B., & Cengisiz, C. (2013). Sağlık anksiyetesi ölçeği’nin Türkçe için güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, 50(4), 325-331. http://doi.org/10.4274/npa.y6383.
• Babaoğlu, A. B., Büyüközmen, E., & Can, F. E. (2021). İzmir’de toplumda kanser tarama testleri farkındalığı ve bireylerin kanser tarama testlerine katılımını etkileyen faktörler. Batı Karadeniz Tıp Dergisi, 5(2), 173–181.
• Badakhsh, M., Balouchi, A., Taheri, S., Bouya, S., Ahmadidarehsima, S., & Aminifard, M. (2018). Attitude and practice regarding breast cancer early detection among Iranian women: A systematic review. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention: APJCP, 19(1), 9-16.
• Bray, F., Ferlay, J., Soerjomataram, I., Siegel, R. L., Torre, L. A., & Jemal, A. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 68(6), 394–424.
• Bulut, A., & Şengül, H. (2020). Türkiye’de sağlık sisteminin sorunları ve çözüm önerileri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 45-54.
• Cohen, E. L., Wilson, B. R., Vanderpool, R. C., & Collins, T. (2016). Identifying sociocultural barriers to mammography adherence among Appalachian Kentucky women. Health Communication, 31(1), 72–82.
• Çidem, F., & Ersin, F. (2019). Kadınların sosyal destek ve öz etkililik algılarının meme kanseri erken tanı davranışlarına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(3), 183-190.
• Emami, L., Ghahramanian, A., Rahmani, A., Mirza Aghazadeh, A., Onyeka, T. C., & Nabighadim, A. (2020). Beliefs, fear and awareness of women about breast cancer: Effects on mammography screening practices. Nursing Open, 8, 890–899. DOI: 10.1002/nop2.696
• Ersin, F., Gözükara, F., Polat, P., Erçetin, G., & Bozkurt, M. E. (2015). Determining the health beliefs and breast cancer fear levels of women regarding mammography. Turkish Journal of Medical Sciences, 45(4), 775–781.
• Flores-Luevano, S., Shokar, N. K., Dwivedi, A. K., Shokar, G. S., & Defeu, S. N. (2020). Breast cancer fear among mexican american women in the united states. Breast Cancer: Basic and Clinical Research, 14,1-8. http://doi.org/10.1177/1178223420952745
• Ginsburg, O., Yip, C., Brooks, A., Cabanes, A., Caleffi, M., Dunstan Yataco, J. A., … & Mehrotra, R. (2020). Breast cancer early detection: A phased approach to implementation. Cancer, 126, 2379–2393.
• Jones, S. M. W., Andersen, M. R., & Litwin, P. (2020). Avoidance and reassurance seeking in response to health anxiety are differentially related to use of healthcare. Journal of Public Health, 1–6.
• Kissal, A., Vural, B., Ersin, F., & Solmaz, T. (2018). The effect of women’s breast cancer fear and social support perceptions on the process of participating in screening. Global Health Promotion, 25(3), 52–59.
• Kulu, M., & Özsoy, F. (2021). Sağlık çalışanları dışı toplumsal örneklemde COVID-19 anksiyete ve sağlık anksiyetesi düzeyleri. Kocaeli Tıp Dergisi, 10(Supp: 1), 112-117.
• Mermer, G., & Güzekin, Ö. (2021). Kadınlarda meme kanseri risk düzeyi ve tarama yöntemlerini kullanma durumu. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 50-62.
• Nacar, G. (2018). Kadınlarda meme kanderi endişe düzeyi ile erken tanı uygulama davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 44–53.
• Özdin, S., & Bayrak Özdin, Ş. (2020). Levels and predictors of anxiety, depression and health anxiety during COVID-19 pandemic in Turkish society: The importance of gender. International Journal of Social Psychiatry, 66(5), 504–511.
• Özkan, İ., & Taylan, S. (2020). Barriers to women’s breast cancer screening behaviors in several countries: A meta-synthesis study. Health Care for Women International, 1–31.
• Polat, P., & Ersin, E. (2017) The effect of breast cancer fear levels of female seasonal agricultural laborers on early-diagnosis behaviors and perceptions of breast cancer. Social Work in Public Health, 32(3), 166-175. http://doi.org/10.1080/19371918.2015.1137525
• Sağlık Bakanlığı (SB). (2017). Kanser taramaları. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kanser Daire Başkanlığı. Erişim tarihi: 29.06.2021, Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari
• Sağlık Bakanlığı (SB). (2019). Türki̇ye kanser istati̇sti̇kleri̇ 2016. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ankara. Erişim Tarihi: 29.06.2021, Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2016.pdf
• Secginli, S. (2012). Mammography self-efficacy scale and breast cancer fear scale: Psychometric testing of the Turkish versions. Cancer Nursing, 35(5), 365–373.
• Siegel, R. L., Miller, K. D., & Jemal, A. (2019). Breast cancer risk assessment and screening in average-risk women. ACOG, 66(1), 7–30. https://doi.org/10.3322/caac.21332
• Sohbet, R., & Karasu, F. (2017). Kadınların meme kanserine yönelik bilgi, davranış ve uygulamalarının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 113–121.
• Sung, H., Ferlay, J., Siegel, R. L., Laversanne, M., Soerjomataram, I., Jemal, A., & Bray, F. (2021). Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 71(3), 209–249.
• Taylan, S., Özkan, İ., & Öncel, S. (2021). The relationship between the fear of breast cancer, risk factors, and early diagnosis behaviors of women by age groups. Perspectives in Psychiatric Care. (IF 1.273) https://doi.org/10.1111/ppc.12720.
• Terfa, Y. B., Kebede, E. B., & Akuma, A. O. (2020). Breast self-examination practice among women in Jimma, Southwest Ethiopia: A community-based cross-sectional study. Breast Cancer: Targets and Therapy, 12, 181. Tyrer, P., & Tyrer, H. (2018). Health anxiety: Detection and treatment. BJ Psych Advances, 24(1), 66–72.
• Weledji, E. P., & Tambe, J. (2018). Breast cancer detection and screening. Med Clin Rev. 4(8), 1-12. https://doi.org/10.21767/2471-299x.1000071
• Wu, Z., Liu, Y., Li, X., Song, B., Ni, C., & Lin, F. (2019). Factors associated with breast cancer screening participation among women in mainland China: A systematic review. BMJ Open, 9(8), e028705.
• Yılmaz, Ö., & Dirik, G. (2020). Yetişkinlerde sağlık kaygısı ile ilişkili değişkenlerin bilişsel davranışçı model kapsamında incelemesi. Türk Psikoloji Dergisi, 35(85), 21-36.