Gebelerin Kendilerini Algılaması ile Vajinal Doğum Öz-Yeterliliği Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 160 - 168, 15.03.2023

Enes Düzbayır , Hilal Karadeniz , Filiz Süzer Özkan

https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.1038623

Öz

ÖZ
Amaç: Araştırmada gebelerin kendilerini algılama ve vajinal doğum öz yeterlilik düzeyinin belirlenerek aralarındaki ilişkinin saptanması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı nitelikte olan araştırmanın örneklemini 329 gebe oluşturdu. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Gebelerin Kendini Algılama Ölçeği” ve “Vajinal Doğum Öz Yeterlilik Ölçeği” kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Kruskal Walls H, Mann Whitney U, Bonferroni Post-Hoc ve Sperman Korelasyon testleri kullanıldı. Bulgular: Gebelerin yaş ortalaması 26.6±4.5 olup %45.3’ü primigravidadır. Gebelerin %70.2’si doğum öncesi eğitim almamıştır. Gebelerin %26.1’i daha önce normal doğum, %28.6’sı sezaryen doğum yapmıştır. Gebelerin %61.7’si şimdiki gebelikleri için normal doğum tercih etmektedir. Gebelerin Kendilerini Algılama Ölçeği “Annelik Algısı” alt boyutundan aldıkları puan ortalaması 26.76±1.87, “Beden Algısı” alt boyutundan aldıkları puan ortalaması 16.62±3.70 ve Vajinal Doğum Öz Yeterlilik Ölçeği’nden aldıkları puan ortalaması ise 67.47±19.16 olarak bulundu. Sonuç: Gebelerin Vajinal Doğum Öz Yeterlilik Ölçeği ile Gebelerin Kendilerini Algılama Ölçeği Annelik Algısı ve Beden Algısı alt boyutu arasında pozitif yönde doğrusal bir ilişki olduğu saptandı (r=0.204, r=0.284, p<0.01). Araştırmanın sonucunda gebelerin annelik algısı ve beden algısı arttıkça vajinal doğum öz yeterlilik düzeyinin de arttığı görüldü.

Anahtar Kelimeler

Gebelik algısı, Doğum, Öz yeterlilik

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm gebelere teşekkür ederiz.

The Relationship Between Self-Perception of Pregnant and Vaginal Birth Self-Efficacy

Öz

ABSTRACT
Objective: The aim of the study was to determine the self-perception and vaginal birth self-efficacy levels of pregnant women and to determine the relationship between them. Materials and Methods: The sample of the descriptive, cross-sectional and correlational study consisted of 329 pregnant. Data were collected using “Personal Information Form”, “Self-Perception Scale for Pregnant women” and “Self-Efficacy Regarding Vaginal Birth Scale”. Descriptive statistics, Kruskal Walls H, Mann Whitney U, Bonferroni Post-Hoc and Spearman Correlation tests were used to evaluate the data. Results: The mean age of the pregnant women was 26.6±4.5 and 45.3% were primigravida. 70.2% of the pregnant women did not receive prenatal education. 26.1% of the pregnant women had a normal delivery before and 28.6% had a cesarean section. 61.7% of pregnant women prefer normal birth for their current pregnancies. The mean score of the "Maternity Perception " subscale of the Self-Perception of Pregnant Scale was 26.76±1.87, the mean score of the "Body Perception" subscale was 16.62±3.70, and the mean score of the Vaginal Birth Self-Efficacy Scale was 67.47±19.16. It was determined that there was a positive linear relationship between the Self-Efficacy Regarding Vaginal Birth Scale and the Self-Perception of Pregnant Scale’s Maternity Perception and Body Perception sub-dimensions (r:0.204, 0.284, p<0.01). Conclusion: As a result of the study, it was seen that as the perception of motherhood and body image of pregnant women increased, the level of self-efficacy of vaginal birth also increased.

Anahtar Kelimeler

Pregnancy perception, Birth, Self-efficacy

Kaynakça

• Akın Utku, S. (2017). Gebelerin öz yeterlilik algıları ve doğum şekli tercihlerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Alkin, E.D., Beydağ, K.D. (2020). Üç ve üzeri gebeliği olan kadınların algıladıkları stres düzeyi ve kendilerini algılama düzeyi ilişkisi. J Psychiatric Nurs, 11(3), 228-238. https://doi.org/10.14744/phd.2020.72621
• Arslan, S., Okcu, G., Coşkun, A., Temiz, F. (2019). Kadınların gebeliği algılama durumu ve bunu etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 179-192. https://doi.org/10.17681/hsp.432333
• Aygar, H., Metintaş, S. (2018). Bir kalkınma göstergesi olarak anne ölümleri. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 3(3), 63-70.
• Barut, S., Uçar, T. (2018). Gebelerde doğum öz yeterlilik algısının doğum korkusu ile ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 107-115. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.331077
• Bilgin, Z., Alpar, Ş.E. (2018). Kadınların maternal bağlanma algısı ve anneliğe ilişkin görüşleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(1), 6-15. https://doi.org/10.17681/hsp.296664
• Boz, İ., Özçetin, E., Teskereci, G. (2018). İnfertilitede anne olma: Kuramsal bir analiz. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(4), 496-511. https://doi.org/10.18863/pgy.382342
• Chu, K.H., Chen, A.C., Tai, C.J., Chen, S.H., Chien, L.Y. (2017). Development and validation of the self-efficacy regarding vaginal birth scale. JOGNN, 46, e13–e21. http://dx.doi.org/10.1016/j.jogn.2016.08.010
• Coşkun, A.M., Arslan, S., Okcu, G. (2020). Gebe kadınlarda gebelik algısının stres, demografik ve obstetrik özellikler açısından incelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(1), 1-8. https://doi.org/:10.5222/HEAD.2020.001
• Çiçek, Ö., Okumuş, H. (2017). Doğumda öz-yeterlilik algısı: önemi etkileyen faktörler. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne ve Çocuk Sağlığı Dergisi, 4(10), 35-49.
• Çırak, A., Özdemir, F. (2015). Adölesan gebelerde beden imajı algısının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(3), 214-221. https://doi.org/10.17049/ahsbd.47958
• Dönmez, S., Yeniel, Ö.A., Kavlak, O. (2014). Vajinal doğum ve sezaryen doğum yapan gebelerin durumluk kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 908-920.
• Dikmen, H.A., Şanlı, Y. (2019). Progresif kas gevşeme egzersizlerinin gebelerin distres düzeyi ve gebelik algısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(3), 186-198.
• Gür, E.Y., Pasinoğlu, T. (2020). Gebelerin gebelik sürecinde beden imajını algılama durumlarının belirlenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 71-81.
• Hodgkinson, E.L., Smith, D.M., Wittkowski, A. (2014). Women’s experiences of their pregnancy and postpartum body image: a systematic review and metasynthesis. BMC Pregnancy Childbirth, 14,330. https://doi.org/10.1186/1471-2393-14-330.
• Ip, W.Y., Chung, T.K., Tang, C.S. (2008). The chinese childbirth self_efficacy ınventory: the development of a short form. Journal of Clinical Nursing, 17(3), 333-340. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2006.01919.x
• İşbir, G.G., İnci, F., Onal, H., Yıldız, P.D. (2016). The effects of antenatal education on fear of childbirth, maternal self-efficacy and posttraumatic stress disorder (PTSD) symptoms following childbirth: An experimental study. Applied Nursing Research, 32, 227-232. https://doi.org/10.1016/j.apnr.2016.07.013
• Kahraman, A. (2020). Normal doğuma yönelik öz-yeterlilik ölçeği’nin türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Karadeniz, H. (2019). Vajinal Doğum Öz Yeterlilik Ölçeği (VDÖYÖ)’nin Türk Toplumuna Uyarlanması. (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Kök, G., Güvenç, G., Bilsel, H., Güvener, A. (2018). Gebelik döneminde kadınların beden algısı farklılık gösterir mi? Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(4), 209-214. https://doi.org/10.5222/HEAD.2018.209
• Kumcağız, H., Ersanlı, E., Murat, N. (2017). Gebelerin kendilerini algılama ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 23-31. https://doi.org/10.14744/phd.2017.12599
• Kumcağız, H. (2012). Gebe kadınlarda beden algısı ve benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Journal of Human Sciences, 9(2), 691-703.
• Küçükkaya, B., Altan Sarıkaya, N., Süt, H.K., Öz, S. (2020). Gebelikte alınan kiloya bağlı beden algısı ile gebeliğin kabulü arasındaki ilişki. JAREN, 6(3), 426-432. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.15010
• Ölçer, Z., Bakır, N., Ümran, Ü. (2016). Yüksek riskli gebelerin öz yeterlilik ve sosyal destek algıları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(1), 25-33.
• Özkan, T.K., Küçükkelepçe, D.Ş., Özkan, S.A. (2020). Gebelikte prenatal bağlanma ve vücut algısı arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 49-54. https://doi.org/10.34087/cbusbed.587467
• Serçekuş, P., Başkale, H. (2016). Effects of antenatal education on fear of childbirth, maternal self-efficacy and parental attachment. Midwifery, 34, 166-172. https://doi.org/10.1016/j.midw.2015.11.016
• Subaşı, B., Özcan, H., Pekçetin, S., Göker, B., Tunç, S., Budak, B. (2013). Doğum eğitiminin doğum kaygısı ve korkusu üzerine etkisi. Selçuk Tıp Dergisi, 29(4), 165-167.
• Süzer Özkan, F., Demirci, N. (2018). Factors affecting delivery preference of primigravida women: A Qualitative Study. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri, 10(2), 103-115. https://doi.org/10.5336/nurses.2017-57649.
• Şeker, S., Canbay, F.Ç., Cesur, C., Firouz, N. (2021). Beden algısının gebelikte kilo alımı üzerine etkisinin incelenmesi: Analitik Kesitsel Araştırma. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(1), 206-218. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.812225
• Tanglakmankhong, K., Perrin, N.A., Lowe, N.K. (2011). Childbirth self-efficacy ınventory and childbirth attitudes questionnaire: psychometric properies of Thai language versions. Journal of Advanced Nursing, 67(1), 193-20.https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2010.05479.x