Hemşirelerde İş Birliği ve Psikolojik Sahiplenme: Çalışma Arkadaşı Desteğinin Rolü

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 458 - 465, 30.08.2025

Onur Gözübüyük

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşireler arasındaki iş birliğinin psikolojik sahiplenme üzerindeki etkisini incelemek ve bu etkide çalışma arkadaşlarının araçsal ve duygusal desteğinin aracı rollerini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışma, bir üniversite hastanesinde görev yapan hemşireler üzerinde yürütülen kesitsel bir araştırmadır. Veriler, Ekim-Aralık 2024 tarihleri arasında toplanmış olup çalışmaya 331 hemşire dahil edilmiştir. Veriler, demografik faktörleri ölçmeye yönelik ifadelerin yanı sıra üç farklı ölçek kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 ve Amos programları kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, korelasyon analizi ve Hayes’in Process Macro Model 4 regresyon analizi kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırma grubunun 282’si (%85.2) kadın, 203’ü (%61.3) evli ve 261’i (%78.9) lisans veya lisansüstü eğitime sahipti. Çalışmanın bulgularına göre, iş birliği (β=0.29) ve çalışma arkadaşlarının duygusal desteği (β=0.51) psikolojik sahiplenme üzerinde anlamlı bir pozitif etkiye sahiptir. Buna karşılık, çalışma arkadaşlarının araçsal desteği zayıf ve negatif etki göstermiştir (β=-0.16). İş birliğinin psikolojik sahiplenme üzerindeki etkisinde araçsal ve duygusal desteğin aracı rolleri düşük düzeyde ve pozitif yönlüdür (β=0.16). Aracı etkiler dikkate alındığında, iş birliğinin psikolojik sahiplenme üzerindeki toplam etkisi önemli ölçüde artmıştır (β=0.45). Sonuç: Sonuçlar, örneklemdeki hemşireler arasında iş birliğinin psikolojik sahiplenmeyi artırdığını göstermektedir. Ayrıca, bir aracı değişken olarak çalışma arkadaşlarının duygusal desteği, araçsal desteğe kıyasla çok daha etkili bir rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İş birliği , Çalışma arkadaşı desteği , Hemşire , Psikolojik sahiplenme

Collaboration and Psychological Ownership Among Nurses: The Role of Coworker Support

Öz

Objective: The aim of this study was to examine the effect of collaboration among nurses on psychological ownership and to investigate the mediating roles of instrumental and emotional support from coworkers in this effect. Materials and Methods: The study employed a cross-sectional research design involving nurses working at a university hospital. Data were collected between October and December 2024, and 331 nurses were included in the study. Data were gathered using three different scales, in addition to statements measuring demographic factors. SPSS 26 and Amos programs were used for data analysis. Descriptive statistical methods, correlation analysis, and regression analysis using Hayes’ Process Macro Model 4 were performed. Results: Of the study group, 282 (85.2%) were female, 203 (61.3%) were married, and 261 (78.9%) had undergraduate or graduate education. According to the findings of the study, collaboration (β=0.29) and emotional support from coworkers (β=0.51) had a significant positive effect on psychological ownership. In contrast, instrumental support from coworkers showed a weak and negative effect (β=-0.16). The mediating roles of instrumental and emotional support in the effect of collaboration on psychological ownership were found to be low, and positive (β=0.16). When the mediating effects were considered, the total effect of collaboration on psychological ownership increased significantly (β=0.45). Conclusion: The results indicate that collaboration enhances psychological ownership among nurses in the sample. Furthermore, as a mediating variable, emotional support from coworkers plays a significantly more effective role compared to instrumental support.

Anahtar Kelimeler

Collaboration , Coworker support , Nurse. , Psychological ownership

Kaynakça

• Alok, K. (2014). Authentic leadership and psychological ownership: investigation of interrelations. Leadership & Organization Development Journal, 35(4), 266-285. https://doi.org/10.1108/LODJ-06-2012-0080
• Aslan, M., & Ateşoğlu, H. (2020). Psikolojik sahiplenme ölçeğinin Türkçe uyarlaması, güvenilirlik ve geçerlilik çalışmaları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4184-4195. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1098
• Aslan, M., & Ulupınar, F. (2020). Hemşirelikte bakım kalitesi ve hasta güvenliği için bir tehlike: İşte var olamama. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(3), 267-272.
• Charoensukmongkol, P., Moqbel, M. ve Gutierrez-Wirsching, S. (2016). The role of co-worker and supervisor support on job burnout and job satisfaction. Journal of Advances in Management Research, 13(1), 4-22. https://doi.org/10.1108/JAMR-06-2014-0037
• Chênevert, D., Kilroy, S., & Bosak, J. (2019). The role of change readiness and colleague support in the role stressors and withdrawal behaviors relationship among health care employees. Journal of Organizational Change Management, 32(2), 208-223.
• Evci, N. & Aylar, F. (2017). Derleme: Ölçek geliştirme çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi, 10:389-412. https://doi.org/10.16990/SOBIDER.3386
• Ghani, U., Naz, S., & Usman, M. (2025). Weathering storms together: navigating supervisor support and job-based psychological ownership to foster helping behaviors among nurses. Current Psychology, 1-12. https://doi.org/10.1007/s12144-025-07608-2
• Hair J. F., Black W. C., Babin B. J., Anderson R. E., & Black W. C. (2018). Multivariate data analysis. 8th ed. Boston, Massachusetts, United Kingdom: Cengage Learning.
• Hameed, Z., Khan, I. U., Sheikh, Z., Islam, T., Rasheed, M. I., & Naeem, R. M. (2019). Organizational justice and knowledge sharing behavior: The role of psychological ownership and perceived organizational support. Personnel Review, 48(3), 748-773. https://doi.org/10.1108/PR-07-2017-0217
• Han, T. S., Chiang, H. H., & Chang, A. (2010). Employee participation in decision making, psychological ownership and knowledge sharing: mediating role of organizational commitment in Taiwanese high-tech organizations. The International Journal of Human Resource Management, 21(12), 2218-2233. https://doi.org/10.1080/09585192.2010.509625
• Hao, J. X., Chen, Z., Mahsud, M., & Yu, Y. (2024). Organizational psychological ownership and innovative work behavior: the roles of coexisting knowledge sharing and hiding across organizational contexts. Journal of Knowledge Management, 28(8), 2197-2219. https://doi.org/10.1108/JKM-12-2022-0965
• Işık, M., & Uçar, Z. (2019). İş tatmini psikolojik sahiplenme ilişkisinde lider üye etkileşiminin düzenleyicilik etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1119-1145. https://doi.org/10.16953/deusosbil.506797
• Jing, J., & Yan, J. (2022). Study on the effect of employees' perceived organizational support, psychological ownership, and turnover intention: A case of China's employee. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(10), 6016. https://doi.org/10.3390/ijerph19106016
• Karagöz, Y., & Bardakçı, S. (2020). Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları ve ölçek geliştirme. Ankara: Nobel akademik yayıncılık.
• Kaur, D., Sambasivan, M., & Kumar, N. (2013). Effect of spiritual intelligence, emotional intelligence, psychological ownership and burnout on caring behaviour of nurses: A cross‐sectional study. Journal of clinical nursing, 22(21-22), 3192-3202. https://doi.org/10.1111/jocn.12386
• Kim, M., & Beehr, T. A. (2017). Self-efficacy and psychological ownership mediate the effects of empowering leadership on both good and bad employee behaviors. Journal of Leadership & Organizational Studies, 24(4), 466-478. https://doi.org/10.1177/1548051817702078
• Küçük, B. A. (2021). Çalışma arkadaşı desteği ölçeği (Çad): Türkçe'ye uyarlama çalışması. Öneri Dergisi, 16(56), 611-633. https://doi.org/10.14783/maruoneri.875048
• Mehmood, S. A., Malik, M. A. R., Saood Akhtar, M., Faraz, N. A., & Memon, M. A. (2021). Organizational justice, psychological ownership and organizational embeddedness: a conservation of resources perspective. International Journal of Manpower, 42(8), 1420-1439. https://doi.org/10.1108/IJM-06-2020-0296
• Ötken, A. (2015). Algılanan örgütsel destek ve psikolojik sahiplenme arasındaki ilişki ve bu ilişkide örgütsel adaletin rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 113-140. https://doi.org/10.17065/huiibf.83618
• Shukla, A., Singh, S. (2015). Psychological ownership: scale development and validation in the Indian context. International Journal of Indian Culture and Business Management, 10(2), 230-251. https://doi.org/10.1504/IJICBM.2015.068172
• Tews, M. J., Michel, J. W., & Ellingson, J. E. (2013). The impact of coworker support on employee turnover in the hospitality industry. Group & Organization Management, 38(5), 630-653. https://doi.org/10.1177/1059601113503039
• Tiryaki Ş. H. (2018). Yönetici, çalışma arkadaşları ve örgütsel destek algısının hemşirelerin psikolojik iyi oluş ve iş performansına etkisi. (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Uslu, D., & Karaduman, A. (2023). İş birliğinin iş performans düzeyine etkisi: hemşireler üzerine bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 1305-1316.
• Uttley, J. (2019). Power analysis, sample size, and assessment of statistical assumptions—improving the evidential value of lighting research. The Journal of the Illuminating Engineering Society, 15(2-3), 143-162. https://doi.org/10.1080/15502724.2018.1533851
• Vatn, L., & Dahl, B. M. (2022). Interprofessional collaboration between nurses and doctors for treating patients in surgical wards. Journal of Interprofessional Care, 36(2), 186-194. https://doi.org/10.1080/13561820.2021.1890703
• Wang, L., Law, K. S., Zhang, M. J., Li, Y. N., & Liang, Y. (2019). It's mine! Psychological ownership of one's job explains positive and negative workplace outcomes of job engagement. Journal of Applied Psychology, 104(2), 229. https://doi.org/10.1037/apl0000337
• Xie, X., Yu, Y., Chen, X., & Chen, X. (2006). The measurement of cooperative and competitive personality. Acta Psychologica Sinica, 38(1), 116-125.
• Yerlikaya, Y. G., & Doğruyol, B. (2020). İşbirliği ölçeği: Kültürel adaptasyon. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 350-363. https://doi.org/10.21733/ibad.730704
• Yıldız, B., Alpkan, L., Ateş, H., & Sezen, B. (2015). Determinants of constructive deviance: The mediator role of psychological ownership. International Business Research, 8(4). https://doi.org/10.5539/ibr.v8n4p107
• Zhang, Y., Liu, G., Zhang, L., Xu, S., & Cheung, M. W. L. (2021). Psychological ownership: A meta-analysis and comparison of multiple forms of attachment in the workplace. Journal of Management, 47(3), 745-770. https://doi.org/10.1177/0149206320917195