Post-Stroke Care: Structuring The Nursing Process İn Line With The Nursing Model Based On Life Activities

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 6 - 17, 11.07.2025

Ayça Emrullahoğlu , Filiz Dilek , Bengü Altunan

https://doi.org/10.61830/balkansbd.1677595

Öz

Cerebrovascular diseases, which cause transient or permanent brain damage of ischemic or hemorrhagic origin due to damage to cerebral vessels, are the leading cause of adult disability worldwide. It is a global health problem with high mortality and morbidity rates and its management requires a multidisciplinary approach. Cognitive and motor sequelae that develop after cerebrovascular disease or stroke, which is a chronic disease, can reduce the productivity of individuals and make them psychologically, physiologically and socially dependent. The Nursing Model Based on Life Activities aims to provide care to individuals with cerebrovascular disease in a systematic approach with a holistic perspective. In this study, the nursing care plan of an 81-year-old male patient with cerebrovascular disease was presented in accordance with the Nursing Model Based on Life Activities.

Anahtar Kelimeler

care plan , nursing , stroke , cerebrovascular disease , life activities model

Proje Numarası

-

İnme Sonrası Bakım: Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli Doğrultusunda Hemşirelik Sürecinin Yapılandırılması

Öz

Beyin damarlarındaki hasara bağlı olarak gelişen iskemik ya da hemorajik kaynaklı geçici veya kalıcı beyin hasarlarına yol açan serebrovasküler hastalıklar dünya çapında yetişkin engelliliğinin önde gelen nedenidir. Yüksek mortalite ve morbidite oranlarıyla küresel bir sağlık sorunudur ve yönetimi multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir. Kronik bir hastalık olan serebrovasküler hastalık veya inme sonrası gelişen kognitif ve motor sekeller, bireylerin üretkenliğini azaltarak onları psikolojik, fizyolojik ve sosyal açıdan bağımlı hale getirebilmektedir. Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli, serebrovasküler hastalık geçiren bireye bütüncül bakış açıyla sistematik bir yaklaşım içinde bakım verilmesini amaçlamaktadır. Bu çalışmada; serebrovasküler hastalık tanısı ile takibi yapılan 81 yaşındaki erkek hastanın Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli doğrultusunda hemşirelik bakım planı sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

bakım planı , hemşirelik , inme , serebrovasküler hastalık , yaşam aktiviteleri modeli

Etik Beyan

Çalışmadan önce olgudan ve hasta yakınından sözlü onam ve yazılı izin alınmıştır.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• 1. Bayram A, Demirbağ BC. Johnson davranışsal sistem modeli: serebrovasküler olay olgu sunumu. Ordu University J Nurs Stud. 2021;4(2):255–67.
• 2. Yalçın E, Yalçın BM. Hipertansiyon ve serebrovasküler hastalıklar. Turkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics. 2017;8(6):440–8.
• 3. Chan L, Hong CT, Bai CH. Coffee consumption and the risk of cerebrovascular disease: a meta-analysis of prospective cohort studies. BMC Neurol. 2021; 21:1–9.
• 4. Beltran Romero LM, Vallejo-Vaz AJ, Muñiz Grijalvo O. Cerebrovascular disease and statins. Front Cardiovasc Med. 2021; 8:778740.
• 5. Mikkola U, Rissanen I, Kivelä M, Rusanen H, Kajantie E, Miettunen J, et al. Overweight in adolescence and young adulthood in association with adult cerebrovascular disease: the NFBC1966 study. Stroke. 2024;55(7):1857–65. 6. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2024, Haziran 14). Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2023-53709 7. Şahin AD, Üstü Y, Işık D. Serebrovasküler hastalıklarda önlenebilen risk faktörlerinin yönetimi. Ankara Med J. 2015;15(2):106-113. 8. Bigert C, Kader M, Andersson T, Selander J, Bodin T, Gustavsson P, et al. Night and shift work and incidence of cerebrovascular disease: a prospective cohort study of healthcare employees in Stockholm. Scand J Work Environ Health. 2021;48(1):31.
• 9. Ordu Y, Çalışkan N. Serebrovasküler hastalık tanısı olan bireyde yaşam aktivitelerine dayalı hemşirelik modeline göre bakımın değerlendirilmesi. J Nursol. 2022;25(3):189–200.
• 10. Hu L, Liu G. Effects of early rehabilitation nursing on neurological functions and quality of life of patients with ischemic stroke hemiplegia. Am J Transl Res. 2021;13(4):3811. 11. Xie R, Chen Y, Chen K, Chen Z. Retracted: Intervention effect of rapid rehabilitation nursing combined with continuous nursing after discharge on patients with cerebral infarction in recovery period and the changes in motor function, mental state, and quality of life. Evid Based Complement Alternat Med [Internet]. 2021 [cited 2025 Apr16];2021:8065868. Available from:https://doi.org/10.1155/2021/8065868
• 12. Camicia M, Lutz B, Summers D, Klassman L, Vaughn S. Nursing’s role in successful stroke care transitions across the continuum: from acute care into the community. Stroke. 2021;52(12):e794–e805. https://doi.org/10.1161/STROKEAHA.121.033938 13. Çetinkaya N, Dönmez E. İnmeli hastalara bakım verenlerde bakım yükü, anksiyete ve depresyon düzeyinin incelenmesi. Sag Aka Derg. 2023;10(1):49–59
• 14. Kurt D, Erol Ö. İnmeli bir hastanın Yaşam Modeli’ne göre hemşirelik bakımı: olgu sunumu. Sağlık Toplum. 2023;33(2):214–21.
• 15. Zuhur Ş, Özpancar N. Türkiye’de kronik hastalık yönetiminde hemşirelik modellerinin kullanımı: Sistematik derleme. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2017;19(2):57–74.
• 16. Huang L, Lu C, Pang M, Li L, Zhang Y, Su A, et al. Effect of PDCA-based nursing intervention on activities of daily living, neurological function and self-management in acute cerebral stroke. Am J Transl Res. 2021;13(5):5315.
• 17. Topcuoglu MA, Tulek Z, Boyraz S, Özdemir AÖ, Özakgül A, Guler A, et al. İnme hemşireliği: Standartlar ve pratik uygulamalar kılavuzu Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği ve Nöroloji Hemşireliği Derneği Ortak Strateji Projesi. Turk J Cerebrovasc Dis. 2020;26(1):1–90.
• 18. Bal C, Koç Z. İskemik inme geçiren bireyin NANDA-I’ya göre hemşirelik tanıları, NIC hemşirelik girişimleri ve NOC çıktıları. Turk Klin J Nurs Sci. 2020;12(3):443–56. 19. Baykara ZG, Çalışkan N, Öztürk D, Karadağ A. Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. Cukurova Med J. 2019; 44:281–9. 20. Lima ACMACC, Silva ALD, Guerra DR, Barbosa IV, Bezerra KDC, Oriá MOB. Nursing diagnoses in patients with cerebral vascular accident: an integrative review. Rev Bras Enferm. 2016;69(4):785–92.
• 21. Pérez-Villalva SD, Villaseñor-Cabrera T, Ramírez-Contreras MG, Rizo-Curiel G, Ruiz-Sandoval JL. Quality of life in primary caregivers of patients with cerebrovascular disease. Rev Mex Neuroci. 2021;22(6):229–37. 22. American Stroke Association. Risk factors under your control [Internet]. Dallas (TX): İnme Sonrası Bakım: Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli Doğrultusunda Hemşirelik Sürecinin Yapılandırılması American Stroke Association; 2021 [cited 2025 Apr 16]. Available from: https://www.stroke.org/en/about-stroke/stroke-risk-factors/risk-factors-under-your-control.
• 23. Nawata K. An analysis of risk factors affecting cerebrovascular disease. Health. 2022;14(8):866–82.
• 24. Hankey GJ. Population impact of potentially modifiable risk factors for stroke. Stroke. 2020; 51:719–28. https://doi.org/10.1161/STROKEAHA.119.024154 25. Yurttaş A, Daşbilek F. İnmeli hastada hemşirelik müdahaleleri: Bir olgu sunumu. Nuh Gemisi Sağlık Bilim Derg. 2024;1(2):28–37. 26. Erol F, Tanrıkulu F, Dikmen Y. Serebrovasküler olay geçiren bir olgunun Henderson Hemşirelik Modeli’ne göre değerlendirilmesi: olgu sunumu. Cagdas Tip Derg. 2016;6(1 Suppl Olgu Sunumları):94–103.
• 27. Özer Küçük E, Kapucu S. İnmeli hastalarda disfaji yönetimine yönelik kanıta dayalı bakım rehberi geliştirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2023;7(3):651–61.
• 28. Byrne SJ, Williams DJ, Patton D, Murphy PJ, Horgan F. The emerging role of a Stroke Clinical Nurse Specialist (CNS) in early supported discharge: developing a pathway for stroke nursing for secondary prevention in the community. HRB Open Research. 2024;7(2);1-15.