Türk Şiirinde Bir Derkenar: Recep Küpçü ve Şiirlerinin Tematik Tahlili

Yıl 2022, , 157 - 181, 31.07.2022

Yasin Yavuz

https://doi.org/10.47139/balted.1136010

Öz

Türk edebiyatının Bulgaristan’daki temsilcilerinden olan Recep Küpçü, çok bilinme-mekle birlikte oldukça önemli bir isimdir. Şairin; Ötesi Var ve Ötesi Düş Değil adlı iki kitabı dört yıl arayla yayımlanmıştır. Bu eserlerine dâhil olmayan birkaç şiirle birlikte Küpçü’nün bugün elimizdeki şiirlerinin çok hacimli olduğunu söylemek güçtür. Fakat eldeki şiirler şairin poetikasını çıkartmak için yeterli sayılabilir. Bu çalışma onun şiirle-rindeki temaların tahlil ve tasnifinin yapılması için yapılmıştır. Bilindiği üzere bir şiirde tema ve yapı birbiriyle ilişkilidir. Tema, yapıyla birlikte var olur ve bu nedenle de tema-tik tahliller önem arz eder. Kaldı ki Küpçü gibi pek bilinmeyen, göz ardı edilen bir şairin şiirleri için bu çözümlemenin yapılması daha da önemlidir. Bu çalışmada amaç, Küpçü’ nün şiirlerinde nasıl bir anlam evreni kurduğunu ortaya koymak ve onun sanatı-nın bileşenlerini açığa çıkartmaktır. Yapılan incelemede de şairin hem bireysel hem top-lumsal temalar kullandığı görülmüştür. Bireysel temalar arasında aşk, doğa, özlem, umut, karamsarlık ve dostluk gibi kavramlar yer alırken toplumsal temalar arasında bağımsızlık, rejim baskısı ve anavatan duygusu gibi kavramlar bulunur. Şair, sanatsal kaygılarını öncelediği şiirlerinde hayli romantik bir üsluba bürünür. Bu şiirlerinde doğayı ve aşkı yüceltir. Fakat toplumsal içerikli şiirlerinde oldukça gerçekçi bir sosyal atmosfer yaratır ve egemen ideolojinin baskılarını, sansürü ve bütün bir halkın makûs talihini yazar.

Anahtar Kelimeler

Recep Küpçü, Türk şiiri, tema, tahlil., şiir

An Apostille In Turkish Poetry: Recep Küpçü and a Thematic Analysis of His Poems

Öz

Recep Küpçü, one of the representatives of Turkish literature in Bulgaria, is a very important name, although he is not well known. The poet’s two books; Ötesi Var and Ötesi Düş Değil, were published four years apart. It is difficult to say that Küpçü’s poems are very voluminous, with a few poems not included in these books. However, the existing poems can be considered sufficient to extract the poet’s poetics. This study was carried out to analyse and classify the themes in his poems. As it is known, in a poem, theme and structure are related to each other. Theme coexists with the structure, and therefore thematic analyses are important. Moreover, it is even more important to make this analysis for the poems of an unknown and ignored poet like Mr. Küpçü. The aim of this study is to prove what kind of a meaning universe Mr. Küpçü has built in his poems and to expose the components of his art. In the research conducted, it was seen that the poet used both individual and social themes. While individual themes include notions such as love, nature, missing, hope, pessimism and friendship, social themes include concepts such as independence, regime oppression and sense of homeland. The poet adopts a very romantic style in his poems in which he prioritizes his artistic concerns. In these poems, he aggrandizes nature and love. However, he creates a very realistic social atmosphere in his social poems and writes the pressures of the dominant ideology, the censorship and the unfortunate luck of a whole people.

Anahtar Kelimeler

Recep Küpçü, Turkish poetry, poetry, theme, analysis

Kaynakça

• Aktaş, Şerif. (2015), Şiir Tahlilleri -Teori ve Uygulama-, Ankara: Kurgan Edebiyat.
• Ayvazoğlu, Beşir. (1994), “Rodoplar’dan Bir Ses: Recep Küpçü”, Şiirler, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, s. 5-14.
• Bachelard, Gaston. (2014), Mekânın Poetikası, çev. Alp Tümertekin, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bahtiyar, Niyazi Hüseyin. (2000), “Ölümünün 24. Yılında Recep Küpçü’yi Anıyoruz”, Türk Edebiyatı, S. 321, s. 48-49.
• Banarlı, Nihat Sami. (1998), Türkçenin Sırları, İstanbul: Kubbealtı.
• Börklü, Meşkure Yılmaz. (1999), “Tarihi Seyri İçinde Bulgaristan Türklerinin Durumu ve Türkiye’nin Bölge Türklerine Yönelik Politikaları”, Bilig, S. 10, s. 61-79.
• Can, Esat. (2013), “Bulgaristan Türk Şairlerinden Recep Küpçü’nün Şiirlerinde İmajlar”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.3, S.5, (2013), s. 31-41.
• Esen, Şükrü. (1991), “Recep Küpçü Anılar”, Balkan Türklerinin Sesi Dergisi, S. 4., s. 15-16.
• Fahri Erdinç’ten Sanat ve Siyaset Üzerine Bulgaristan Mektupları, drl. Kemal Özer, İstanbul: Nazım Kitaplığı.
• Fromm, Eric. (1995), Sevme Sanatı, çev. Yurdanur Salman, İstanbul: Payel Yayınları.
• Küpçü, Cemile. (2007), “Eşim Recep Küpçü”, Balkanlarda Türk Kültürü, S.66, s. 15-16.
• Küpçü, Recep. (1994), Şiirler, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Tarancı, Cahit Sıtkı. (1983), Bütün Şiirleri, haz. Asım Bezirci, İstanbul: Cem Yayınları.
• Yetkin, Suut Kemal. (1969), Şiir Üzerine Düşünceler, İstanbul: Varlık Yayınları.