Turkish Press in the City of Plovdiv from the 19th Century to the Present

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 221 - 243, 31.07.2021

Harun Bekir

https://doi.org/10.47139/balted.843017

Cited By: 1

Öz

The city of Plovdiv preserves the cultural richness it brought from the past. This region, which is the second largest city in Bulgaria, continues to exist as an important educational and cultural city. Many Turkish newspapers are also published here. The aim of this research is to determine the Turkish newspapers and magazines published in Plovdiv and to determine their importance in terms of Bulgarian Turkish press history. By using the descriptive scanning method, the sources related to the subject were examined and the newspapers and magazines published in the city of Plovdiv were tried to be determined. To achieve our goal, the primary sources in the archives of Kiril and Methodius National Library and the Plovdiv Ivan Vazov Public Library were used, and the publication times and publication policies of newspapers and magazines were examined. As a result of the research, 41 periodicals were determined in Plovdiv. Thirty-eight of them are newspapers and three are magazines. When we look at all this information, it is obvious that Plovdiv has an important place in the history of the Turkish press.

Anahtar Kelimeler

Plovdiv, Bulgaria, Turkish press, newspapers, magazines

XIX. Yüzyıldan Günümüze Kadar Filibe'de Türkçe Basın

Öz

Filibe (Plovdiv) şehri, geçmişten getirdiği kültürel zenginliği korumaktadır. Bulgaristan'ın ikinci büyük şehri olan bu bölge, önemli bir eğitim ve kültür kenti olarak varlığını sürdürmektedir. Burada birçok Türkçe gazete de yayımlanmaktadır. Bu araştırmanın amacı Filibe’de yayımlanan Türkçe gazete ve dergileri tespit edip Bulgaristan Türk basın tarihi açısından önemini belirlemektir. Betimsel tarama yöntemi kullanarak konuyla ilgili kaynaklar incelenmiş, Filibe şehrinde çıkmış olan gazete ve dergiler tespit edilmeye çalışılmıştır. Amacımıza ulaşmak için de Sofya’daki Aziz Kiril ve Metodiy Millî Kütüphanesi ile Filibe İvan Vazov Halk Kütüphanesi arşivlerindeki birincil kaynaklardan yararlanılmış, gazete ve dergilerin yayın süreleri ile yayın politikası incelenmiştir. Araştırma sonucu Filibe’de 41 süreli yayın belirlenmiştir. Bunların otuz sekizi gazete, üçü dergidir. Tüm bu bilgilere baktığımızda Filibe'nin Türk basın tarihi içerisinde önemli bir yeri olduğu aşikârdır.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan, Türkçe basın, gazeteler, dergiler, Filibe

Kaynakça

• Acaroğlu, M. T. (1990). Bulgaristan’da Türk Gazeteciliği (1865-1985). İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti.
• Ali Fehmi Bey Biyografisi (2020, 20 Ağustos). Erişim adresi: https://www.biyografya.com/biyografi/2077
• Aydın, R. (2009). Hilâl Gazetesine Göre Şarkî Rumeli Türkleri (1883-1885) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Aynur, H. (2003). Mâlûmatçı Mehmed Tâhir. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde (27. Cilt, s. 545-546), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Bolay, S. H. (1989). AKSEKİ, Ahmet Hamdi. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde. (Cilt 2, s. 293-295), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Cambazov, İ. (2011). Bulgaristan Türk Basını Tarihinde Yeni Işık-Nova Svetlina Gazetesi. İstanbul: Erkam Matbaası.
• Deliorman, A. (2010). Bulgaristan’da Türkçe Basın (1865-2009). İstanbul.
• Düzcü, L. (2018). Balkan Gazetesinin Yazar ve Okur Köşesinden Bulgaristan Türklerinin Sorunları (1906-1908). Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 4(5), 33-81.
• Ekici, M. Z. (1997). II. Meşrutiyet Devri Fikir Adamı Şehbenderzâde Filibeli Ahmet Hilmi, Hayatı ve Eserleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Emanuilova, E. (1993). Plovdivskia periodichen pechat 1862-1944. Druzhestvo na zhurnalistite ot pechata. Plovdiv.
• Hasan, V. (2016). Bulgaristan’daki Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Çocuk Edebiyatı Örnekleri. 1. Uluslararası Balkan Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Kongresi Bildirileri, Edirne: Trakya Üniversitesi, 673-680.
• Hasan, V. (2019). Bulgaristan’da Okutulmakta Olan Türkçe Ders Kitaplarındaki Değerler Eğitimi, Prof. Dr. Hidayet Kemal Bayatlı Hatıra Kitabı. İstanbul.
• Hasan, V. (2019). Hoşgörü Dergisinin Bulgaristan Türk Kültürüne Katkısı. Balkanlar’da Türk Kültürü: Bulgaristan Örneği Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, İstanbul Üniversitesi, 250-261.
• Hatiboğlu, İ. (2003). Medeniyet. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde. (Cilt 28, s. 298-301), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• İvançev, D. (1969). Bulgaristan Süreli Yayınları (1844-1944) derlemesi. Balgarski periodichen pechat 1844-1944, anotiran bibliogravski ukazatel, Tom III, sast. Dimitar P. vanchev, „Nauka i izkustvo“, Sofia.
• İvanov, M. & Yalımov, İ. (1998). Turskata obshtnost v Bulgaria i neyniyat periodichen pechat (1878-1997). – V: Balgarsko mediaznanie. Entsiklopedichno izdanie za medianauka i mediapublitsistika. T. 2. Sofia, 556-600.
• Karagöz, A. R. (1945). Bulgaristan Türk Basını. İstanbul: Üniversite Matbaası.
• Keskioğlu, O. (1985). Bulgaristan’da Türkler. Kültür Eserleri Dizisi: 48. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Kılıç, Ö. (2010). Şarkî Rumeli Türklerinin Sesi: Hilâl Gazetesi (1883-1885) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Koçak, A. (2012). Bir Balkan Muhaciri Ahmet Hilmi ve “Hikmet” Gazetesinde Balkanlar. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, (Balkan Özel Sayısı II), 252-273.
• Memişoğlu, H. (1995). Bulgaristan’da Türk Kültürü. Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü.
• Memişoğlu, H. (2007). Bulgaristan’da Türk-İslam Kültürü ve Sanatı. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş.
• Nöbettepe Dergisi (2021, Temmuz 03). Erişim adresi: https://nobettepe.com/
• Okday, İ. H. T. (1980). Bulgaristan Türk Basını, İstanbul.
• Sincer, M. K. (2020). "Bulgaristan’da Yılmaz Bir Jön Türk: Ethem Ruhi Balkan ve Balkan Gazetesi (1907-1908)". Karadeniz Araştırmaları, Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, XVII/66, s. 347-364.
• Şile, T. K. (2019). Balkan Gazetesi’ne Göre Bulgaristan’da Sosyal ve Siyasî Gelişmeler (1906-1908) [Basılmamış yüksek lisans tezi]. Ankara. Hacettepe Üniversitesi.
• Şimşir, B. (1986). Bulgaristan Türkleri (1878-1985). Ankara: Bilgi.
• Şivarov, S. (2008). Periodichnia pechat na osmanoturski ezik, izdavan v Balgria 1879-1944 g., Balkan Ülkeleri Kütüphaneler Arası Bilgi-Belge Yönetim ve İşbirliği – Sempozyum Bildirileri, Edirne, 133-139.
• Tanış, C. (2011). Şarkî Rumeli Türklerinin Sesi Emniyet Gazetesi (1896-1897) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Tanış, C. (2016). Şarkî Rumeli Türklerinin Sesi: Emniyet Gazetesi (1896-1897). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (28), 254-263.
• Topal, S. (2013). Filibe Türklerinin Sesi Hamiyet Gazetesi (R. 1312–1313/M. 1896–1897). Karadeniz-Blacksea-Черное море, (17), 165-181.
• Uçman, A. (2010). Şehbenderzâde Ahmed Hilmi. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt 38, s. 425-427). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Yalımov, İ. (1998). Turskiyat periodichen pechat v Bulgaria (1878-1996), – V: Periodichniyat pechat na maltsinstvata v Bulgaria (1878-1997). Sofia.
• Yalımov, İ. (2002). Istoria na turskata obshtnost v Bulgaria. Sofya.
• Yenisoy, H. S. (1997). Bulgaristan Türk Edebiyatı. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. 8. Cilt, Ankara.
• Yenisoy, H. S. Bulgaristan’da Türkçe Basın. https://www.kircaalihaber.com/?pid=8&id_aktualno=296, (E.T.: 28.08.2020).
• Yılmaz, U. (2013). Balkan Gazetesi (1906) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.