Balkan Türk Edebiyatının Taşıyıcısı Olarak Balkan Türk Yazılı Basınının Rolü Üzerine

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 71 - 93, 31.01.2023

Mumin Aliov

https://doi.org/10.47139/balted.1198462

Cited By: 1

Öz

Öz
Türkçe, Balkanlarda varlığını konuşma ve yazı dili olarak devam ettirmektedir. Türkler
yaşadıkları bölgelerde kendi kültürlerini, edebiyatlarını dil ile aktararak yaşatmaktadırlar.
Balkanlardaki Türkler, ana dillerini siyasi ve sosyolojik iklimin sağladı imkânın dâhilinde
canlı tutmaktadırlar. Türkçeyle irtibatlarını eğitim müfredatı haricinde gazete ve
dergiler yoluyla devam ettirmektedirler. Balkan bölgesinde genellikle gazeteler ve
dergiler ülkelerin başkentleriyle Türklerin yoğun olarak bulunduğu yerleşim yerlerinde
yayımlanmış ve gelişim sağlamıştır. Ayrıca bu coğrafyada yaşayan insanlar merkezden
gelen iletişim kanalıyla yazılı basının sunduğu olanaklardan yararlanarak, birbirlerinden
haberdar olmaktadırlar. Yapılan çalışmanın konusu, Balkan Türk yazılı basınının Balkan
Türk Edebiyatı taşıyıcısı olma rolünü irdelemektir. Balkan Türk Edebiyatının seçkin Türkçe
yazılı basın temsilcileri olan Türkçem, Köprü, Fiyaka, Nöbettepe ve Bağ-lar dergileri,
belirlenen amaç doğrultusunda ele alınmıştır. Dergilerdeki içeriklerin özet analizleri
ve genel bir tanıtımı yapılmıştır. Her dergi bağımsız olarak değerlendirilmiştir. Yapılan
değerlendirmeler için her bir derginin son yayımlanan sayısını dikkate alınmıştır. Elde
edilen sonuçlarla Balkan Türk edebiyatının güncel durumu ve Türkçenin Balkanlardaki
temsili yansıtılmaya çalışılmıştır. Bununla beraber Тürk Edebiyatı ve dili üzerinden,
Balkan Türk medyasının mevcut durumu dolaylı olarak gösterilmektedir. Geleneksel
medya, edebiyatın bir taşıyıcısı ve aktarıcısı olmaya devam etmektedir. Yeni medya
formatları ve mecraları ise edebî eserlerin geçmişe nazaran daha geniş kesimlere
ulaşmasında önemli rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Balkan Türk Edebiyatı, Balkan Türk Yazılı Basını, Balkan Türk Medyası, Türkçe Yazılı Basın, Edebiyatın taşıyıcısı olarak Türkçe Yazılı Basın

On the Role of Balkan Turkish Print Media as a Carrier of the Balkan Turkish Literature

Öz

Turkish persists its existence in the Balkans as a spoken and written language. By
transmitting their language, Turks preserve their culture and literature alive in the
regions where they live. Turks in the Balkans keep their mother tongue alive as far as
the political and sociological climate allows. In addition to the education curriculum,
they sustain their attachment to Turkish through magazines. They also get to know each other by making use of the opportunities offered by the print media. The subject

of the study is to examine the role of the Balkan Turkish print media as a carrier of
Balkan Turkish Literature. As distinguished representatives of Balkan Turkish Literature
and Turkish print media, the magazines Turkcem, Kopru, Fiyaka, Nobettepe and Bag-lar
have been examined in line with the goal set. For the analysis, the last published issue
of each magazine wastaken into account. Through the findings of the study, an attempt
to reveal the current condition of Balkan Turkish Literature and the representation of
Turkish language in the Balkans is made. At the same time, the current state of affairs
of the Balkan Turkish Media is indirectly shown by the means of the Turkish literature
and language.

Anahtar Kelimeler

Balkan Turkish Literature, Balkan Turkish print media, Balkan Turkish media, Turkish print media as a carrier of literature

Kaynakça

• Akgün, A. (2016). Bulgaristan Türkleri Çocuk Edebiyatı (Dönemler-Temsilciler-Türler) Ankara: Bengü.
• Ali, M. (2022). Köprü Dergisi Ekseninde Teşekkül Eden Makedonya Türk Edebiyatı (Şiir). Üsküp: Divan.
• Karakuş, E. (2014). Makedonya Türk Edebiyatı’nda Üçüncüler. Üsküp: Yeni Balkan.
• Karakuş, E. (2015). Sesler Dergisi Etrafında Teşekkül Eden Çağdaş Makedonya ve Kosova Türk Edebiyatı (Şiir - Hikâye). Üsküp, Yeni Balkan.
• Kerim, Y. (1999). “Bulgaristan’da 1878-1944 Döneminde Çıkmış Olan Gazete ve Dergilerin Alfabe Sırasıyla Cetveli”. Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni Bildirileri (20-24 Nisan 1998) içinde, (s.185-196). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Kurt, O. (2018). İlhami Emin'in Hayatı, Eserleri ve Edebî Kişiliği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne: (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Mehmet, H. (2016). Batı Trakya’da Yayımlanan Çocuk Dergileri Üzerine Bir Araştırma, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne: (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Meriç, C. (2018). Bu ülke. İstanbul: İletişim.
• Tanpınar, A. H. (2014). On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi (23. Baskı). İnci Enginün (Haz.). İstanbul: Dergâh.
• Vırmiça, R. (1999). “Yugoslavya’da Yayın Hayatı”. Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni Bildirileri (20-24 Nisan 1998) içinde, (s.197-214). Ankara: Türk Dil Kurumu. (20-24 Nisan 1998). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• https://islamansiklopedisi.org.tr/zekeriya-necati (Erişim Tarihi: 26.10.2022)
• https://www.ytb.gov.tr/baglar/1/ (Erişim Tarihi: 31.10.2022)