Öz
İnsanoğlunun en büyük çabalarından biri mümkün olduğunca uzun süre hayatta kalmaktır. Geçmişten bugüne ölümsüzlüğü arayan insanoğlu sağlığını kaybettiği noktalarda edindiği tecrübe ve deneyimlerden yola çıkarak bu durum için çareler aramıştır. Bulduğu bu çarelerin etrafında ise çeşitli inanış ve ritüeller oluşmuştur. Elde edilen bu geleneksel tedavi yöntemlerinin Orta Asya’dan Anadolu’ya getirildiği bilinmektedir. Bu bağlamda sağaltma ocaklarının hastalıkların tedavi edilmesi noktasında önemli merkezler olduğu söylemek mümkündür. Halk hekimliği ile ilgili uygulamalar günümüzde de devam etmektedir. Bu çalışmada Balıkesir iline bağlı Manyas, Gönen ve Erdek ilçelerinden tespit edilmiş halk hekimliği uygulamaları üzerine bir değerlendirme yapılacaktır. Çalışmanın ilk bölümünde ocak, halk hekimliği kavramı üzerine bilgi verilecek; ikinci bölümünde ise Manyas, Gönen ve Erdek’ten konuyla ilgili derlemiş olduğumuz tedavi yöntemleriyle ilgili inanış, pratik ve uygulamalar değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Halk hekimliği Tıbbi Folklor Ocak Sağaltma Manyas Gönen Erdek
Kaynakça
- Acıpayamlı, O. (1969) “Türkiye Folklorunda Halk Hekimliği ve Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, C.XXVI, S. 1-2, s. 1-9.
- Araz, Rıfat, (1995), Harput’ta Eski Türk İnançları ve Halk Hekimliği, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
- Başar, Z. (1972) “Erzurum’da Tıbbi ve Mistik Folklor Araştırmaları”, Ankara: Sevinç Matbaası.
- Bayat, F. (2010). “Türk Kültüründe Kadın Şaman”, İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Bayrı, M. H. (1972) “İstanbul Folkloru”, İstanbul: Baha Matbaası.
- Boratav, P.N. (2013) “100 Soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar)”, Ankara: BilgeSu Yayınevi.
- Çobanoğlu, Ö. (2009) “Türk Halkbilimi Çalışmaları Kadrosuna Göre Atatürk Dönemi’nde Araştırma Eğilimleri ve Sonuçları Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü: Atatürk (1920-1938), C.3,ss. 1053-1168,Atatürk Kültür Merkezi, Ankara.
- Hufford, David J, (2007), “Halk Hekimleri”. (Çev. Mustafa Sever). Milli Folklor Dergisi, S.73, s.73-80.
- Özkan, S. T. (2012) “Geleneksel Tıpta İyileşmenin İnanç Boyutu Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar: Psikosomatik Tıp, Plasebo Etkisi ve Kuantum İyileşme” Milli Folklor, Y:24, S. 95, 307-314.
- Roux, J.P. (2005). “Orta Asya’da Kutsal Bitki ve Hayvanlar”, (Çev. Aykut Kazancıgil, Lale Arslan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Türkdoğan, O. (2016) “Toplumsal Yapı ve Sağlık-Hastalık Sistemi”, Konya: Çizgi Kitabevi.
- Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, (2009), V. Cilt, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ünver, S. (1938) “Tıbbi Folklor ve İyi Telkinler”, İstanbul-Eminönü Halkevi Dil, Tarih ve Edebiyat Şubesi Neşriyatı VI, Konferanslar Serisi III, İstanbul: Bürhaneddin Basımevi.
Öz
One of the most challenging efforts of human beings is to survive as long as possible. In pursuit of immortality from past the present, humans have been looking for a cure based on their experience obtained during the times when they were ill. Various beliefs and rituals have been shaped due to the cures which they believed were found. These traditional treatment methods are thought to have been brought from the Central Asia to Anatolia. In this context, one can say that the health treatment centers were important locations to treat diseases. The practices from folk medicine are still applied in the modern societies. This study will provide an assessment on the folk medicine practices from Manyas, Gönen and Erdek that are the districts within the provincial borders of Balıkesir. The first chapter of the study will provide information on health treatment centers and the concept of folk medicine and, the second chapter will provide an assessment on beliefs and practices concerning treatment methods we have observed in Manyas, Gönen and Erdek.
Anahtar Kelimeler
Folk Medicine Medical Folklore Health Center Treatment Manyas Gönen Erdek
Kaynakça
- Acıpayamlı, O. (1969) “Türkiye Folklorunda Halk Hekimliği ve Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi Dergisi, C.XXVI, S. 1-2, s. 1-9.
- Araz, Rıfat, (1995), Harput’ta Eski Türk İnançları ve Halk Hekimliği, Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
- Başar, Z. (1972) “Erzurum’da Tıbbi ve Mistik Folklor Araştırmaları”, Ankara: Sevinç Matbaası.
- Bayat, F. (2010). “Türk Kültüründe Kadın Şaman”, İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Bayrı, M. H. (1972) “İstanbul Folkloru”, İstanbul: Baha Matbaası.
- Boratav, P.N. (2013) “100 Soruda Türk Folkloru (İnanışlar, Töre ve Törenler, Oyunlar)”, Ankara: BilgeSu Yayınevi.
- Çobanoğlu, Ö. (2009) “Türk Halkbilimi Çalışmaları Kadrosuna Göre Atatürk Dönemi’nde Araştırma Eğilimleri ve Sonuçları Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Cumhuriyet Dönemi Türk Kültürü: Atatürk (1920-1938), C.3,ss. 1053-1168,Atatürk Kültür Merkezi, Ankara.
- Hufford, David J, (2007), “Halk Hekimleri”. (Çev. Mustafa Sever). Milli Folklor Dergisi, S.73, s.73-80.
- Özkan, S. T. (2012) “Geleneksel Tıpta İyileşmenin İnanç Boyutu Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar: Psikosomatik Tıp, Plasebo Etkisi ve Kuantum İyileşme” Milli Folklor, Y:24, S. 95, 307-314.
- Roux, J.P. (2005). “Orta Asya’da Kutsal Bitki ve Hayvanlar”, (Çev. Aykut Kazancıgil, Lale Arslan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Türkdoğan, O. (2016) “Toplumsal Yapı ve Sağlık-Hastalık Sistemi”, Konya: Çizgi Kitabevi.
- Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, (2009), V. Cilt, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ünver, S. (1938) “Tıbbi Folklor ve İyi Telkinler”, İstanbul-Eminönü Halkevi Dil, Tarih ve Edebiyat Şubesi Neşriyatı VI, Konferanslar Serisi III, İstanbul: Bürhaneddin Basımevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 4 Sayı: 1 |
