Kentlinin Ormana Bakışı: Ankara İl Merkezi Örneği

Yıl 2020, , 1037 - 1052, 15.12.2020

Üstüner Birben , Hasan Emre Ünal

https://doi.org/10.24011/barofd.768769

Cited By: 2

Öz

Katılımcılığın giderek önem kazandığı günümüzde ormancılığın şekillendirilmesi toplumun bu kaynaklara olan bakış açısı ile de yakından ilgilidir. Toplumun bu konudaki bilinç düzeyinin ne olduğunun tespiti, planlama süreçlerinin yanında orman kaynaklarının istenilen ölçüde korunması ve faydalanma şekillerine tahsisini de kolaylaştırmaktadır. Bu çalışma ile kentlerde yaşayan bireylerin ormana olan bakış açısı Ankara il merkezi örneğinde incelenmiştir. Anketler rastgele örnekleme yoluyla seçilen 399 kişi ile yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Anketlerden elde edilen veriler Basit Uyum Analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda Ankara il merkezinde orman kaynaklarına yönelik algının cinsiyet, yaş, gelir düzeyi ve eğitim özelinde önemli değişiklikler gösterdiği saptanmıştır. Araştırma neticesinde orman kaynaklarının işlevleriyle ilgili toplumsal bilincin olup/olmadığıyla ilgili kesin bir yargıya varmanın zor olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, orman kaynaklarının temiz ve kaliteli su üretimi (%94), erozyonu önleme (%84), besin kaynağı olma (%88), temiz hava (%88), kırsalda istihdam sağlama (%88) gibi işlevleri konusunda kentlinin yüksek bir farkındalığa sahip olduğu tespit edilmiştir. Kentlinin yoğun bir şekilde kullandığı kitle iletişim araçlarında, ormanlar ve sağladığı mal ve hizmetlere yönelik bilinç düzeyinin arttırıcı ve tanıtıcı programlara daha çok yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Orman kaynakları, Algı, Kentli, Ankara

Teşekkür

Yazarlar anonim hakemlere ve anket çalışmalarındaki katkılarından dolayı İbrahim Öztürk’e teşekkürü bir borç bilirler.

Kaynakça

• Akalp, T (2016). İstatistik Yöntemler. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Akın, G (2006). Geçmişten Günümüze Anadolu Ormanları ve İnsan. Kırsal Çevre Yıllığı, s:19-31, Ankara.
• Atmış, E (1999). Orman Toplum İlişkilerine Farklı Bir Bakış: Kentlinin Ormana Yaklaşımı (Bartın Örneği), Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 1(2), 56-68.
• Atmış, E (2001). Sürdürülebilir ormancılıkta halk katılımının ilk aşaması: Toplumun beklentilerinin tespiti. I. Birinci Ulusal Ormancılık Kongresi, Türkiye Ormancılar Derneği, Ankara, s:218-233.
• Atmış, E (2003). Dünyada ve Türkiye’de ormancılıkta katılım. II. Ulusal Ormancılık Kongresi (19-20 Mart 2003) Kitabı. Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, Ankara, s:81-101.
• Atmiş, E (2004). Ormanlar Üzerindeki Kent Kökenli Baskılar ve Kentli Duyarlılığı (Urban based pressures on forests and urban sensitivity). I. National Urban Forestry Congress Proceedings, 9–11 April. Society of Turkish Foresters, Ankara, s:401-413.
• Atmış, E., Günşen, H.B (2016). Kentleşmenin Türkiye ormancılığının dönüşümüne etkisi (1990-2010 Dönemi). Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 66(1), 16-29. Bessiere, J (1998). Local Development and Heritage: Traditional Food and Cuisine as Tourist Attractions in Rural Areas. Sociologia Ruralis, 38/1, 21-34.
• Birben, Ü., Ünal, H.E., Karaca, A (2018). Orman kaynaklarına ilişkin toplumsal algının incelenmesi (Çankırı kent merkezi örneği). Turkish Journal of Forestry, 19(1): 76- 82. DOI: 10.18182/tjf.394139.
• Daşdemir, İ (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Akademik Yayıncılık ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Yayın No: 1536, ISBN 978-605-320-442-8, 210 s., Ankara.
• Demirel, Ö., Pirselimoğlu, Z., Sarıkoç, E., Özdemir, B (2005). Kent Ormanlarının Sosyal ve Çevresel İşlevlerinin Kullanıma Dayalı Bozulma Süreci, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 36 (2), 201-208.
• Erol, G.H., Gezer, K (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65-77.
• Ertuğrul, M (2010). Orman Yangınlarının Yerleşim Alanlarına Etkisi ve Koruma Yöntemleri, Bartın Orman Fakültesi Dergisi 12(17): 101-109.
• Giddens, A (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Kale, B (2019). Kent Ormanlarının Sunduğu Ekolojik Hizmetler, Kent Akademisi, Volume, 12(39), 3, 420-440.
• Kılıç, A.F (2016). Uyum Analizi, YBS Ansiklopedisi, Cilt:3, Say:1, s.1-20.
• Kurdoğlu, O., Düzgüneş, E. (2011). Artvin kent ormanının rekreasyon olanakları ve kullanıcı tercihlerinin irdelenmesi, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 12 (2), 199-210.
• Kurdoğlu, O., Düzgüneş, E. Kurdoğlu, B., Ç (2011). Kent Ormanlarının Kavramsal Hukuksal ve Çevresel Boyutuyla Değerlendirilmesi, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (1):72-85.
• Mutlu B. E., Cengiz, B (2017). Uzman Perspektifinden Bolu Kent Ormanı’nın Çok Fonksiyonlu Kullanım Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(4): 213-222.
• Orhunbilge, A. N (2000). Örnekleme Yöntemleri ve Hipotez Testleri (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı). ISBN 9789758345045, Avcıol Basım ve Yayın, 420 s, İstanbul.
• Özarslan, M (2003). Türk Kültüründe Ağaç ve Orman Kültü, Türkbilig, 5, 94-102.
• Özdamar, K (2002). Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-1, Kaan Kitabevi, 681s.,Eskişehir.
• Özdamar, K (2010). Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi-2, Kaan Kitabevi, 681s.,Eskişehir.
• Pak, M. ve Berber, H (2011). Orman kaynaklarının işlevlerine ilişkin toplumsal bilinç düzeyinin incelenmesi: Eskişehir ili örneği, Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(2): 161-171.
• Sağlam, B., Öztürk, A (2008). Orman Koruma Faaliyetlerinde Etkinliğin Artırılmasında Orman Köylüsü-Ormancılık Teşkilatı İlişkileri: Artvin Orman Bölge Müdürlüğü Örneği, Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 8(2), 131-143.
• Sevgi, O (2013). Orman(-Lar), Ormanlık Alan ve Orman Alanı Terimleri: Kullanım Sorunları ve Öneriler, Avrasya Terim Dergisi, 1 (1): 59 - 73.
• Şen, G., Toksoy, D (2006). Türkiye’de nüfus orman ilişkisi. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi Bildiriler Kitabı, 26-28 Mayıs 2006. Ilgaz-Çankırı, s:108-117.
• Vaizoğlu, S., Altıntaş, H., Temel, F., Ahrabi, F.A., Aydoğan, D., Bostancı, S., Duran, A., Koçkesen, D., Turan, N., Güler, Ç (2005). Bir tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin çevre bilincinin değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4 (4), 151-171.
• Yavuz, H. (2000). Parametrik Olmayan İstatistiksel Yöntemler, 464s, Trabzon.
• Yılmaz, S., Bulut, Z., Yeşil, P (2006). Kent Ormanlarının Kentsel Mekâna Sağladığı Faydaları, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37 (1), 131-136.
• Yurdakul Erol, S (2011). Edremit Yöresinde Orman Kaynakları Yönetim Stratejileri, International Symposium on Kazdağları (Mount Ida) and Edremit: Global Change in the Mediterranean Region Turkey, s:567-576.
• Yurdakul Erol, S (2012a). Differences between urban and rural population with respect to demand on forestry aspects, in a case study of the Turkish province of Balıkesir. Ciência Rural, 42(3), 436-443.
• Yurdakul Erol, S (2012b). Çevre politikası aracı olarak eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları ve Akdeniz bölgesi için işlevsel önemi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 185-192.
• Yurdakul Erol, S., Yıldırım, H.T (2017). Investigation of relations between forest functions and some socioeconomic variables: The case of Turkey. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 67(2): 123-135. DOI: 10.17099/jffiu.298588.
• Yurdakul Erol, S., Şahin, G (2017). Kent Konseyi Kararlarının Kentlerdeki Orman Alanlarının Katılımcı Yönetimi Açısından İrdelenmesi: İstanbul Örneği. Kastamonu University Journal of Economics & Administrative Sciences Faculty, 18(1), 214-225.