Küre Dağları Milli Parkı’nda Uygulanan Kırsal Kalkınma Projelerinin Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 990 - 1003, 15.12.2021

Damla Yıldız , Erdoğan Atmış

https://doi.org/10.24011/barofd.966248

Öz

Bartın ve Kastamonu yörelerindeki çeşitli sivil toplum kuruluşlarının (STK) sunduğu beş proje, Küresel Çevre Fonu’nun (GEF) 2008-2012 yıllarını kapsayan Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi (PIMS 1998) ve “Örnek Uygulamalar Programı” kapsamında desteklenmiştir. Bu çalışmada, projeleri desteklenen STK’ların deneyimlerinin incelenmesi ve desteklenen projelerin hangi oranda hayata geçirilebildiğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, söz konusu projelerin başvuru dosyaları ile ara dönem değerlendirme, saha ziyaret ve sonuç raporları incelenmiştir. Buna ek olarak, projelerin uygulandığı sahalarda yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın bulgularına göre, söz konusu projeler olan “Ekoturizm Tabanlı Ev Pansiyonculuğunun Geliştirilmesi”, “Elektrikli Çit ile Tarımsal Üretim Alanlarının Korunması”, “Tarımsal Ürün Pazarlamanın İyileştirilmesi”, “Geleneksel Kültürün Korunması ve Kadın Emeğinin Değerlendirilmesi”, “Keten İşlemeciliğinin Desteklenmesi” projelerinin tümünün başarıya ulaştığını ve yöre halkı tarafından sürdürüldüğünü söylemek çok güçtür. Bu tür projelerin hayata geçirilmesinin kolaylaştırılması ve sürdürülebilir kırsal kalkınmanın desteklenebilmesi için yöre halkının bu tür projelere daha etkin katılımını sağlayacak yöntemlerin geliştirilmesi gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Doğa turizmi, geleneksel kültür, kadın emeği, korunan alan, tarımsal ürün

Destekleyen Kurum

Bartın Üniversitesi

Proje Numarası

2019-FEN-A-017

Teşekkür

Bu çalışma, Bartın Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 2019-FEN-A-017 numaralı “Küre Dağları Milli Parkı’nda Uygulanan Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Kapsamındaki Örnek Uygulamalar Programı Deneyimlerinin Değerlendirilmesi” adlı proje kapsamında desteklenmiştir. Bartın Üniversitesi Rektörlüğü ile Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi’ne ve değerli personeline teşekkür ederiz.

Assessment of Rural Development Projects Implemented at Küre Mountains National Park

Öz

Presented by various non-governmental organizations in Bartin and Kastamonu area, five projects were supported in the scope of Global Environment Fund's (GEF) Strengthening of Forest Protection Areas Management Project (PIMS 1998) and "Examplary Practices Program". In this study, it was aimed to investigate the experiences of those NGOs whose projects' were supported and the success rate of their projects. In this context, application dossiers of the supported projects, their interim reports, field visit reports and final reports were examined. In addition, face-to-face interviews were conducted in the areas where those five projects had been carried out. According to the findings of this study, it is very difficult to say that all of the above-mentioned namely, "Development of Ecotourism-based Home Boarding", "Protection of Agricultural Production Areas with Electric Fences", "Improving Marketing of Agricultural Products", "Protection of Traditional Culture and Utilisation of Women's Labor", "Supporting Linen Processing" have been successful and have been continued to be sustainably by the local people. It is necessary to improve the methods that aim for more effective participation of the local people in such projects in order to facilitate implementation of such projects and to support sustainable rural development.

Anahtar Kelimeler

Ecotourism, traditional culture, women’s labor, protected area, agricultural product

Proje Numarası

2019-FEN-A-017

Kaynakça

• Akbulut, G. (2012). Küre Dağları Milli Parkı’nın Bartın Bölümü’ndeki Sosyo-Kültürel Yapının PAN Parks Çerçevesinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Bartın, 115 s.
• Akbulut, G., Atmiş, E., Günşen, H. B. (2015). Farklı ilgi gruplarının milli park algıları üzerine bir değerlendirme: Küre Dağları Milli Parkı örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15 (1): 133-145.
• Akyol, C. (2012). Kırsal turizmde ev pansiyonculuğu modeli ve Karadeniz örneklemesi-Artvin. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi (IJSES). 2 (2): 79-83. ISSN: 2146-5843, E-ISSN: 2146-0078
• Anonim (2007). Türkiye’deki korunan alanlar ve çevresinde sürdürülebilir turizm gelişim stratejisi rehberi. Biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi projesi yayınları. Ankara. 120 s.
• Anonim (2010). Orman koruma alanları yönetiminin güçlendirilmesi projesi örnek uygulamalar programı başvuru belgeleri.
• Anonim (2011). Orman koruma alanları yönetiminin güçlendirilmesi projesi örnek uygulamalar programı ara dönem değerlendirme saha ziyareti raporları.
• Anonim (2012a). Orman koruma alanları yönetiminin güçlendirilmesi projesi örnek uygulamalar programı sonuç raporları.
• Anonim (2012b). Orman koruma alanları yönetiminin güçlendirilmesi projesi Küre Dağları Milli Parkı uzun devreli gelişme planı halkın katılımı toplantıları değerlendirme raporu. 76 s.
• Anonim (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). T.C Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Kalkınma Bakanlığı yayını. Ankara. 199 s.
• Anonim (2017). Karadeniz’in lif bitkileri çalıştayı: Keten-kenevir-ısırgan. Samsun. 170 s.
• Anonim (2018). Komisyon tarafından Avrupa parlamentosuna, konseye, ekonomik ve sosyal komiteye ve bölgeler komitesine sunulan bilgilendirme. Avrupa Komisyonu 2018 Türkiye raporu. 111 s.
• Anonim (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. Ankara. 209 s.
• Arslanoğlu, Ş. F., Aytaç, S., Ayan, A. K. (2018). Keten; Anadolu Coğrafyasında Küllerinden Yeniden Doğan Bitki. Ziraat Bilimlerinde Güncel Akademik Çalışmalar. 1. Baskı. ISBN: 978-9940-540-48-7
• Atmiş, E. (2009). PAN Parks sürecindeki Küre Dağları Milli Parkı için bir örnek: Majella Milli Parkı. Orman ve Av Dergisi. 85 (4): 8-14.
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (8. baskı). Sakarya Kitabevi, Sakarya. ISBN: 978-605-4229-42-0
• Çalık, İ., Zurnacı, J. (2019). Sürdürülebilir turizm göstergeleri bağlamında ev pansiyonculuğunun değerlendirilmesi: Yusufeli örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 7 (3), 2144-2166. DOI: 10.21325/jotags.2019.465
• DKMP (2021). Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Korunan Alanlar. https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/Korunan%20Alanlar%20Listesi/1-%20Milli% 20Parklar. pdf, (Erişim tarihi: 10.02.2021)
• Fidan F., Nam D. (2012). Kırsal turizmde yeni dinamikler: Kadın girişimciliği-Taraklı örneği, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (23): 51-57. ISSN: 1309-9132.
• Görmüş, S, Atmiş, E., Artar, M., Özkazanç, N. K., Günşen, H. B., Cengiz, S., Tekebas S. (2015). Küre Dağları Milli Parkı köy tasarım rehberleri (Bartın bölümü). Mutlu Basım Yayın, ISBN:978-605-9895-05-7, İstanbul.
• Günşen, H. B., Atmiş, E. (2020). Kalkınma planlarında yer alan orman köylüsüne ilişkin politikaların zamansal değişimi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22 (1): 256-272
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemi (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi. ISBN: 978-975-02-5127-6
• İlter, B., Kundak, S., Cenikli, V. S. (2019). Sürdürülebilir kırsal kalkınmada bir alternatif olarak kadın girişimciliği: Afyonkarahisar örneği. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi. 3(5):30-37. DOI: 10.31006/gipad.427872
• KDMP (2010). Küre Dağları Milli Parkı Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Yaz Bülteni, E-bülten. 5 s.
• KDMP (2012). Küre Dağları Milli Parkı Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Yaz Bülteni, E-bülten, 7. Sayı. 16 s.
• KDMP (2021). Küre Dağları Milli Parkı. https://www.kdmp.gov.tr/kurumsal/projeler (Erişim tarihi: 11.06.2021).
• Koç, A. (2019). Geleneksel Kültürün Korunması ve Kadın Emeğinin Değerlendirilmesi: Kastamonu İli Azdavay-Pınarbaşı Örneği. Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Folkloru Yazıları Kitabı, Paradigma Akademi, 95-105.
• Lise, Y. (2011). https://yildiraylise.wordpress.com/2011/04/01/turkiyenin-orman-sicak-noktalari/. (10.02.2019).
• Tüm Cebeci, D. (2019). Peşkir ve mahrama dokumalarının Sinop el dokumacılığındaki yeri. İdil Sanat ve Dil Dergisi. 61, s: 1187-1198. doi: 10.7816/idil-08-61-11
• UNDP (2010). Küre Dağları Milli Parkı ziyaretçilere açıldı. Yeni Ufuklar Dergisi, UNDP Aylık Haber Bülteni, Sayı 56.
• URL-1 (2019). https://www.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/Video Galeri.aspx?Kategori=f4715203-60dc-4ac4-9f26-cc97e73d7636, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (Erişim tarihi: 12.02.2021).
• URL-2 (2020). https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/detay/1844, Türk Patent ve Marka Kurumu. (Erişim tarihi: 02.07.2021).
• URL-3 (2018). https://www.trthaber.com/haber/bilim-teknoloji/keten-lifinden-enerji-dostu-malzeme-gelistirildi-386146.html (Erişim tarihi: 03.05.2021).
• Yıldız, D., Atmiş, E. (2019). Türkiye’nin Korunan Alanlarında Çatışma Analizi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21 (1): 227-242. DOI: 10.24011/barofd.507088.