Simav Yöresi Jeotermal Sularıyla Muamele Edilen Çam Odunlarının Eğilme Direnci, Liflere Paralel Basınç Direnci ve Statik Kalite Değeri

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 93 - 101, 01.06.2017

Ahmet Ali Var İbrahim Kardaş

Öz

Zengin kimyasal tuzlar içeren jeotermal
kaynaklar farklı alanlarda değerlendirilmektedir. Bu kaynakların ekonomik
olarak kullanılabilmesi için ağaç malzemeye etkilerinin de belirlenmesi
gerekmektedir. Bu çalışma, jeotermal suların iki farklı çam odununda eğilme
direnci, liflere paralel basınç direnci ve statik kalite değerine etkilerini
belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Kütahya-Simav yöresinden Eynal (E-6), Çitgöl
(Ç-1) ve Naşa (N-1) jeotermal
suları, karaçam (P.nigra Arnold.) ve kızılçam (P.brutia Ten.) diri odun örnekleri ve batırma yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, jeotermal sular, karaçam ve
kızılçam odunlarının eğilme direnci, liflere paralel basınç direnci ve statik kalite
değerini kontrole göre önemli derecede azaltmıştır. En düşük azalma, eğilme
direnci için N-1 jeotermaliyle muamelede bulunurken, liflere paralel basınç
direnci ve statik kalite değeri için Ç-1 jeotermaliyle muamelede elde
edilmiştir. Bu azalmalar, eğilme direnci ve liflere paralel basınç direnci
için %3.70 - %15.54 arasında değişirken, statik kalite değeri için %4.58 - %17.36
arasında değişmiştir. Ayrıca etki açısından aralarında önemli farklılıklar bulunan E-6, Ç-1 ve N-1 jeotermal suları, basınç direnci bakımından heriki çam odununun statik kalite değerine orta seviyede bir katkı yapmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Odun, Jeotermal, Simav, Emprenye, Direnç, Kalite

Modulus of Rupture, Compression Strength Parallel to Grain And Static Quality Value Of Pine Wood Treated With Geothermal Waters From Simav Region Of Turkey

Öz

Geothermal resources containing rich chemical salts are used in
different areas. In order to be use economically, it must also be
determined the contributions to wood material of these resources. In this study, it was aimed to investigate the effects of geothermal waters to modulus of
rupture (MOR), compression strength parallel to grain (CSPG) and static quality
value (SQV) in two different pine wood. The study used the sapwood
samples (P. nigra Arnold.; P. brutia
Ten.), dipping
method, Eynal (E-6), Citgol (C-1) and Nasa (N-1) geothermal
waters from Simav, Kutahya, Turkey. Consequently, the MOR, CSPG and SQV of both
pine wood treated
with geothermal waters were lower significantly
than that of untreated control specimens. The lowest reduction was resulted in the
N-1 geothermal for MOR, and in the C-1 geothermal for CSPG and SQV. This reductions varied between 3.70%–15.54% for MOR and CSPG, and between 4.58–17.36% for SQV. In addition, it was
shown significant differences among E-6, C-1 and N-1 geothermal waters contributed
in intermediate level to static quality of both pine wood.

Anahtar Kelimeler

Wood, Geothermal, Simav, Impregnation, Strength, Quality

Kaynakça

• Akkuş, I., Akıllı, H., Ceyhan, S., Dilemre, A., Tekin, Z. 2005. Türkiye jeotermal kaynakları envanteri. MTA Genel Müdürlüğü Yayınları. Envanter Serisi-201, Ankara
• As, N., Koç, K.H., Doğu, D., Atik, C., Aksu, B., Erdinler, S., 2001. Türkiye'de yetişen endüstriyel öneme sahip ağaçların anatomik, fiziksel, mekanik ve kimyasal özellikleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B 51/1: 71-88
• Bayram, F., 1999. Simav jeotermal alanının hidrojeoloji incelemesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Konya, 156s
• Bendtsen, B.A., 1984. Mechanical properties of longleaf pine treated waterborn salt preservatives. USDA Forest Service, 434, USA
• Bozkurt, A.Y., Erdin, N., 1997. Ağaç malzeme teknolojisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları No: 3998/445, İstanbul
• Chang, H.T., Chang, S.T., 2001. Correlation between softwood discoloration induced by accelerated lightfastness testing by indoor exposure. Polymer Degradation and Stability 72(2): 361-365
• Değirmentepe, S., Baysal, E., Türkoğlu, T., Toker, H., Deveci, İ., 2015. Some properties of Turkish sweetgum balsam (styrax liquidus) impregnated oriental beech wood. Part II: Decay resistance, mechanical and thermal properties. Wood Research 60 (4): 591-604
• Demirtaş, M., 2015. Jeotermal akışkan ile emprenyeli ahşabın açık hava ortamındaki dayanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 65s
• Erten, P., Sözen, M.R., 1996. Halep çamı (Pinus halepansis Mill.) odunun fiziksel ve mekaniksel özelliklerinin belirlenmesi. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü. Teknik Bülten Serisi 1 No: 268, 1-40
• Genç, A., 2013. Afyonkarahisar Ömer-Gecek jeotermal kaynaklarında emprenye maddelerinin ve bu kaynaklarla işlem görmüş ahşabın bazı özelliklerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta,75s
• Green, D.W., Winandy, J.E., Kretschmann, D.E., 1996. Mechanical properties of wood. Wood handbook: Chapter 4, Gen. Tech. Rep. FPL–GTR–113. Madison, WI: US
• Gürü, M., 2005. Jeotermal enerji kaynaklarının değerlendirilmesi. Çevreye Genç Bakış Sayı No:7
• Hsu, F.L., Chang H.T., Chang, S.T., 2007 Evaluation of antifungal properties of octyl gallate and its synergy with cinnamaldehyde. Bioresource Technology 98(4): 734-738
• Karademir, E. 2012. Jeotermal akışkanlarla emprenye edilen ahşabın performansı: Uşak yöresi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 62s
• Kartal, S.N., 1998. CCA ve CCB emprenye maddeleri ile korunan ağaç malzemenin dayanıklılık, yıkanma ve direnç özellikleri. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul
• Keskin, H., Dağlıoğlu, N., 2016. Bazı odun türlerinde tanalit-e emprenye maddesinin eğilme direnci ve eğilmede elastiklik modülüne etkileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 17 (1): 62-69
• Keskin, H., Atar, M., Ertürk, N.S., Çolakoğlu, M.H., Korkut, S., 2013. Mechanical properties of Rowan wood impregnated with various chemical materials. Int J of Physical Sci (IJPS), 8(2): 73-82
• Lahtela, V., Hämäläinen, K., Kärki, T., 2014. The effects of preservatives on the properties of wood after modification. Baltic Forestry 20(1): 189-203
• Milch, J., Vavrclk, H., Tippner, J., Brabec, M., 2016 The effect of growth conditions in specific areas of Croatia and the Czech Republic on the physical and mechanical properties of black alder wood (Alnus glutinosa Gaertn.). Turk J Agric. For. 40: 7-12
• Mourant, D., Yang, D.Q., Rield, B., Roy, C., 2008 Mechanical properties of wood treated with PF-pyrolytic oil resins. Holz als Roh-und Werkstoff 66 (3): 163-171
• Mutlu, M.A., 2004. Jeotermal enerji ve Türkiye’deki durumu. Dünya’da ve Türkiye’de Enerji Potansiyeli ve Enerji Politikaları Konferans Notları (www.turkocagı.org.tr/toa/ grup-enerji), Erişim: 21 Ocak 2007
• NFPA, 1986. National design specification for wood construction. National Forest Products Association. Washington (DC), USA
• Öktü, G., 1984. Hydrological investigation of Eynal and Çitgöl-Naşa (Simav) hot springs [in Turkish]. MTA Genel Müdürlüğü, Ankara
• Örs, Y., Keskin, H., Atar, M., Çolakoğlu, M., 2007. Effects of impregnation with Imersol-aqua on the modulus of elasticity in bending of laminated wood materials. Construction and Building Materials 21: 1647–1655
• Örs, Y., Atar, M., Keskin, H., Yavuzcan, H.G., 2005. Impacts of impregnation with imersol aqua on the modulus of elasticity in bending. J of Applied Polymer Sci (JAPS), 99 (6): 3210-3217
• Özalp, M., Ordu, M., 2010. Kereste kurutmada kullanılan enerji kaynağının maliyete etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 22: 99-108
• Soygüder, A., 2017. Jeotermal kaynak sularıyla muamele edilen kızılçam (pinus brutia Ten.) odununun bazı fiziksel özelikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 75s
• Srinivas, K., Pandey, K.K., 2012. Photodegradation of thermally modified wood. Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology 117(1): 140-145
• TS EN 47, 2011. Ahşap koruma–Ev teke böceği larvalarına karşı zehirlilik değerlerinin tayini (lab. metodu). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• TS 2474, 1976. Odunun statik eğilme dayanımının tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• TS 2595, 1977. Odunun liflere paralel doğrultuda basınç dayanımı tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• TS 345, 2012. Ahşap emprenye maddeleri etkilerinin deney yöntemleri. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara
• TS 4176, 1984. Odunun fiziksel ve mekaniksel özelliklerinin tayini için homojen meşcerelerden numune ağacı ve laboratuvar numunesi alınması. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara