Technical, Economic and Social Analysis of Wood Charcoal Production (Malatya Case Study)

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 81 - 92, 01.06.2017

Gülhanım Güvenli İsmet Daşdemir

Öz

Charcoal is traditionally used for various purposes in
Turkey. To meet the charcoal demand, charcoal burners are operated. Malatya is
one of the most important provinces in Turkey in terms of charcoal production. Charcoal
production is an activity that does not harm forest and forestry works,
contributes to employment, rural development and regional economy positively.
For this reason, it is important to examine the production process of charcoal
from the technical, economic and social aspects, to identify the living
problems and to develop suggestions. In this study, the process of production
of wood charcoal in Malatya was evaluated using the data obtained from official
records of various government institutions and organizations, field surveys and
unstructured interviews with regard to the procurement of raw material, establishment of charcoal burners, carbonization and
marketing, and the relationship of wood charcoal production with forest and
forestry activities, its social and economic impacts were determined. According
to the results, in the province of Malatya only about 3,000 tons of charcoal
per year was produced on the basis of the production of firewood made from only
legal way. This value was higher when the
illegal productions were taken into account. The charcoal production contributed
to rural development and the provincial economy a total of 2.700.000 TL
annually and provided 57.600 man-days of employment. Also the bottlenecks
experienced in charcoal production and some recommendations for improving the
charcoal production process were put forward.

Anahtar Kelimeler

Charcoal, forestry, social and economic analysis, Malatya

Odun Kömürü Üretiminin Teknik, Ekonomik ve Sosyal Analizi (Malatya İli Örneği)

Öz

Ülkemizde odun kömürü geleneksel olarak çeşitli alanlarda
kullanılmaktadır. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla odun kömürü ocakları faaliyet
göstermektedir. Malatya, odun kömürü üretimi bakımından önemli bir ildir. Odun
kömürü üretimi orman ve ormancılık çalışmalarına zarar vermeden istihdama,
kırsal kalkınmaya ve bölgesel ekonomiye pozitif katkı sağlayan bir uğraştır. Bu
nedenle odun kömürü üretim sürecinin teknik, ekonomik ve sosyal açıdan
incelenmesi, yaşanan sorunların saptanması ve öneriler geliştirilmesi önem arz
etmektedir. Bu çalışmada çeşitli kurum ve kuruluşların kayıtlarından, arazi
incelemelerinden ve yapılandırılmamış görüşmelerden elde edilen veriler
değerlendirilerek Malatya ilindeki odun kömürü üretim süreci, hammadde temini, ocakların
kurulması, kömürleştirme ve pazarlama açılarından incelenmiş, odun kömürü
üretiminin orman ve ormancılık faaliyetleriyle ilişkisi, sosyal ve ekonomik
etkileri belirlenmiştir. Buna göre Malatya
ilinde sadece yasal yoldan
yapılan yakacak odun üretimi nedeniyle yıllık yaklaşık 3.000 ton odun kömürü
üretilebildiği, kaçak yoldan yapılan üretimler de dikkate
alındığında bu rakamın daha yükseldiği anlaşılmıştır. Odun kömürü
üretiminin kırsal kalkınmaya ve il ekonomisine yıllık toplam 2.700.000 TL katkı
yaptığı ve 57.600 adam-gün istihdam sağladığı tahmin edilmiştir. Ayrıca odun
kömürü üretiminde yaşanan darboğazlar ve odun kömürü üretim sürecinin
geliştirilmesine ilişkin öneriler ortaya konmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Odun kömürü, ormancılık, sosyal ve ekonomik analiz, Malatya

Kaynakça

• o Anonim, 1987. Ana Brittanica Genel Kültür Ansiklopedisi. 15. Baskı, İstanbul.
• o Anonim, 2013. Analysis of Demand and Supply of Wood Products in Kenya. Ministry of Environment, Water and Natural Resources, WANLEYS Consultancy Services, Nairobi, Kenya, 113 p.
• o Aşk, B. 1976. Ormanda Odun Kömürü Yapımı İçin Magnein Torlukları. Orman Bakanlığı, 88 s. Ankara.
• o Bayıcı, M. Z. 2006. Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü Diyarbakır Orman İşletme Müdürlüğü Mazıdağı Orman İşletme Şefliği Odun Kömürü İşletme Sınıfı Planlama Çalışmaları. PowerPoint sunu, 55 slayt, Elazığ.
• o Berkel, A., Huş, S. 1953. Seyyar Madeni Kömür Ocaklarında Kömür İmaline Ait Araştırmalar. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt III, Sayı 1-2, s.17-27, İstanbul.
• o Bozkurt, A. Y., Göker, Y. 1981. Orman Ürünlerinden Faydalanma. İÜ Orman Fakültesi Yayın No:2840/297, 432 s. İstanbul.
• o EOBM (Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü), 2014a. Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü İzin ve İrtifak Şube Müdürlüğü kayıtları.
• o EOBM, 2014b. Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü Ağaçlandırma ve Silvikültür Şube Müdürlüğü kayıtları.
• o EOBM, 2014c. Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü İşletme Pazarlama Şube Müdürlüğü kayıtları.
• EOBM, 2015. Elazığ Orman Bölge Müdürlüğü Orman İdaresi ve Planlama Şube Müdürlüğü Amenajman Planları.
• o FAO, 1987. Simple Technologies for Charcoal Making. Forest Products Division, FAO Forestry Paper 41, Rome.
• o Göker, Y., Akbulut T. 1994. Odun Kömürü ve Seyyar Madeni Kömür Ocaklarında Üretimi. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, Cilt 44, Sayı 3-4, s.35-49, İstanbul.
• o Günal, N. 1999. Çatalca Yöresinin Kuzeybatı Kesiminde Odun Kömürü Üretimi. Türkiye Coğrafya Dergisi, Sayı 34, s.51-62, İstanbul.
• o Harris, P. J. F. 1999. On Charcoal. Interdisciplinary Science Reviews, 24(4):301-306.
• o Kızılel, S. 2014. Tarsus (Mersin) Yöresinde Odun Kömürü Yapımında Kullanılan Türler ve Bunun Odun Kömürü Kalitesi Üzerine Etkileri. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği ABD Yüksek Lisans Tezi, 45 s., Isparta.
• o OGM, 2000. 6831 Sayılı Orman Kanununun 4570 Sayılı Kanunla Değişik 34. Maddesinin Uygulanmasına Ait 290 Sayılı Tebliğ.
• o OGM, 2014. Orman Kanununun 17. ve 18. Maddelerinin Uygulama Yönetmeliği. 18 Nisan 2014 Cuma, Resmi Gazete, Sayı: 28976.
• o Plas, R. 1995. Burning Caharcoal Issues. http://www¬.worldbank.org/Erişim:15.12.2016.
• o TSE, 1975. Odun Kömürü. TS 1987, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• o TSE, 1988. Odun Kömürü-Kimyevi Analiz. TS 6092, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• o TUİK, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu, Nüfus ve Demografi Verileri. http://www.tuik.gov.tr/05.02.2017.
• o TUİK, 2013. Seçilmiş Göstergelerle Malatya. Yayın No:4310, ISBN 978-975-19-6213-3, 171 s., Ankara.
• o Tüfekçi, S. 2001. Odun Kömürü ve Okaliptüs Odun Kömürünün Özellikleri. Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Dergisi, Sayı 7, s. 1-15, Tarsus.
• o URL-1, 2017. Malatya Valiliği, Coğrafi Konum. http://www.malatya.gov.tr/cografi-konum/14.12.2015.
• o URL-2, 2017. Malatya İli Haritası. http://www.cografyaharita.com/05.02.2017.
• o URL-3, 2015. Malatya Valiliği, Ekonomi. http://www.malatya.gov.tr/ekonomi/14.12.2015.