Peyzaj Ekonomisi Açısından Peyzaj Ve Süs Bitkileri Fidanlık İşletmelerine Yönelik Sektörel Bir Analiz

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 50 - 62, 01.12.2017

Bülent Cengiz , Pelin Keçecioğlu Dağlı , Sinem Yiğittekin

Öz

Ülkemiz
coğrafi konumu sayesinde doğal bitki türü çeşitliliği ve endemizm açısından ön
plana çıkmaktadır. Ancak peyzaj uygulamalarında bitki materyali için başvurulan
fidanlık işletmeleri doğal bitki türlerinin temini konusunda yetersiz
kalmaktadır. Çalışmada, Eyüpsultan İlçesi’nde (İstanbul) bulunan özel sektöre
ait üç adet peyzaj ve süs bitkileri fidanlık işletmesi ele alınmıştır. Seçilen fidanlık
işletmelerine ilişkin güncel durumların ortaya konulmasına yönelik sektörel bir
analiz yapılması makalenin amacını oluşturmaktadır. Fidanlık işletmelerinde
bulunan bitki materyali araştırıldığında 103 adedi (%49,76) kapalı tohumlu (Angiospermae) bitki türü, 31 adedi (%14,97)
açık tohumlu (Gymnospermae)  bitki türü olmak üzere toplam 134 adet dış
mekan süs bitkisi saptanmıştır. Ayrıca, 45 adet (%21,74) iç mekân süs bitkisi ve
28 adet (%13,53) mevsimlik çiçek belirlenmiştir. Belirlenen dış ve iç mekan süs
bitkileri ile mevsimlik çiçeklerin toplam sayısı 207 adettir. Seçilen fidanlık
işletmelerinde iç ve dış mekân süs bitkisi olarak doğal türlere oranla egzotik
türlerin satışının yaygın olduğu saptanmıştır. Elde edilen veriler
doğrultusunda, sürdürülebilir peyzajlar açısından uygulama projelerinde doğal
bitki örtüsünden faydalanılması ve yenilikçi fidanlık işletme politikalarının
üretilmesi bağlamında peyzaj ekonomisine yönelik önerilerin geliştirilmesinin
önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Peyzaj Ekonomisi, Sürdürülebilir Peyzajlar, Süs Bitkileri, Fidanlık Sektörü, Eyüpsultan

A Sectoral Analysis of Landscape and Ornamental Plants Nursery Enterprises in Terms of Landscape Economy

Öz

Due to its geographical location, Turkey comes to the forefront in terms
of natural plant diversity and endemism. However, the nursery enterprises that
are referred for plant material in landscape applications are insufficient with
respect to ensure natural plant species. In the study, three landscape and
ornamental plants nursery enterprises belonging to the private sector in Eyüpsultan (Istanbul) were evaluated.
The purpose of the article is to make a sectoral analysis for presenting the
current situation of selected nursery enterprises. After the plant material in
the nursery enterprises was investigated, a total of 134 outdoor ornamental
plant species were identified, 103 of which (49.76%) were Angiospermae, and 31 (14.97%) were Gymnospermae. In addition, 45 (21.74%) indoor ornamental plants and
28 (13.53%) seasonal flowers were identified. The total number of outdoor ornamental
plants, indoor ornamental plants and seasonal flowers were 207. In the selected
nursery enterprises, it was determined that the sale of exotic species were
more common than the natural species as indoor and outdoor ornamental plant
species. In the direction of the obtained data, the importance of the
development of proposals for landscape economy was emphasized in terms of the
natural vegetation usage in application projects and innovative nursery
management policy production with sustainable landscape approach.

Anahtar Kelimeler

Landscape economy, Sustainable Landscape, Ornamental Plants, Nursery Sector, Eyüpsultan

Kaynakça

• Anonim (2017). https://unaab.edu.ng/attachments/482_HRT%20507.pdf, (Erişim Tarihi:17.05.2017).
• Ay S (2009). Süs Bitkileri İhracatı Sorunları ve Çözüm Önerileri: Yalova Ölçeğinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 423-443.
• Baktır İ (2013). Türkiye’de Süs Bitkilerinin Dünü, Bugünü ve Yarını. V. Süs Bitkileri Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt-1, s.13-16, Yalova.
• Cengiz C, Cengiz B, Yıldız Ş (2013a). Fidanlıklarda Doğal Bitki Materyalinin Kullanım Düzeyinin Saptanması: Bartın Örneği. V. Süs Bitkileri Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt-1, 477-483, Yalova.
• Cengiz B, Bekci B, Cengiz C (2013b). Bartın Kent Kullanıcılarının Süs Bitkilerine Olan Talebinin İrdelenmesi. V. Süs Bitkileri Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt-1, s. 560-565, Yalova.
• Çiçekdemir D (2010). Türkiye’deki Süs Bitkileri Pazar Payının Araştırılması: Bursa İli Örneğinde. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Demirbaş AR (2010). Süs Bitkileri Yetiştiriciliği. Samsun İl Tarım Müdürlüğü Çiftçi Eğitimi ve Yayım Şubesi Yayını. Samsun.
• Ekim T, Koyuncu M, Vural M, Duman H, Aytaç Z, Adıgüzel N (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (eğreltiler ve Tohumlu Bitkiler). Türkiye Tabiatı Koruma Derneği, Van 100. Yıl Üniversitesi, Ankara.
• Erduran Nemutlu F (2013). Çanakkale’de Dış Mekân Süs Bitkisi İşletmelerinin Değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13 (1), 72-83.
• Eşitken A, Çelik Y, Polat AT, Karakayacı Z (2012). Konya’da Dış Mekân Süs Bitkileri, İç Mekân Süs Bitkileri, Kesme Çiçekler Ve Çiçek Soğanları Yetiştiriciliği Yatırımlarına Yönelik Fizibilite Çalışması, T.C. Mevlana Kalkınma Ajansı, Konya.
• Gagliardi, JA, Brand MH (2007). Connecticut Nursery and Landscape Industry Preferences For Solutions To The Sale and Use Of Invasive Plants. HortTechnology, 17 (1), 39-45.
• Kazaz S (2016). Dünya Süs Bitkileri Sektöründe Ürün Deseni, Sosyo-Ekonomik ve Teknoloji Alanında Yaşanan Gelişmeler İle Türkiye’nin Gelecek Vizyonu. VI. Süs Bitkileri Kongresi, Bildiriler Kitabı, s. 2-12, Antalya.
• Keçecioğlu P (2014). Ruh Sağlığı Kurumlarında İyileştirme Bahçelerinin İrdelenmesi ve Peyzaj Tasarım İlkelerinin Belirlenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kelkit A, Bulut Y (1998). Seralarda Süs Bitkileri Yetiştiriciliğinde Jeotermal Enerjinin Önemi. Çevre Koruma ve Araştırma Vakfı, 8 (29), 21-24.
• Onay HA (2008). Türkiye’de Süs Bitkileri Sektörünün Üretim ve Yapısal Sorunları ve Öneriler. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 179s.
• PAD (2014). Peyzaj Araştırmaları Derneği, İklim Değişikliğine Yerel Çözümler: Doğal Bitki Örtüsüyle Sürdürülebilir Uygulamalar. Doğal Bitkilerle İklim Dostu Çankaya Parkları Projesi Eğitim Kitapçığı, 1 (1), Ankara.
• Polat AT (2011). Dünyada ve Türkiye’de Süs Bitkileri Sektörü. Plant Peyzaj ve Süs Bitkiciliği Dergisi, 2 (5), 96-99.
• Sakal A (2005). Ülkemiz Süs Bitkisi Sektörünün Son On Yıldaki Gelişimi. Ankara Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Semineri, Ankara.
• Ürgenç S (1992). Ağaç ve Süs Bitkileri, Fidanlık Yetiştirme Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Ders Kitabı, Üniversite Yayın No: 3676, Fakülte Yayın No: 418, İstanbul, 569s.
• Wirth FF, Davis KJ, Wilson SB (2004). Florida Nursery Sales and Economic Impacts Of 14 Potentially Invasive Landscape Plant Species. Journal of Environmental Horticulture, 22 (1), 12-16.
• Yazıcı K, Gülgün B (2016). TR83 İllerinde Süs Bitkileri Sektörünün Mevcut Durumu ve Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (1), 18-24.
• Yılmaz S, Zengin M (2003). Erzurum Kent Halkının Süs Bitkilerine Olan Talebinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi Seri: A, 1, 29–42.