TIBBİ BİTKİ REZERVİ OLARAK ORMAN KAYNAKLARININ GELECEK DEĞERİNİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN P&P MODELİNİN İRDELENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 8 Sayı: 9, 23 - 32, 01.03.2006

Güven Kaya

Öz

Ormanlar, tıbbi bitki rezervi olarak toplam ekonomik değer çerçevesi içinde doğrudan kullanım, gelecek, miras ve varlık değerlerine sahiptir. Bu değer elemanları içinde potansiyel farmakolojik faydalarla ilgili olarak gelecek değerinin tahmini, orman ekosistemlerinin sürdürülebilir yönetimi ve etkin kaynak tahsisi için önemli bilgiler sağlar. Biyolojik çeşitlilik kaynaklarının farmakolojik açıdan gelecek değerini tahmin etmek için 1980’lerden itibaren bazı metotlar geliştirilmiştir. Bunlardan birisi de Pearce ve Puroshothaman (1992) tarafından geliştirilen ve Türkiye, Meksika ve tropik ormanlarda ulusal ve yerel ölçekte bazı orman değeri belirleme çalışmalarında kullanılan P&P modelidir. Bu makalede P&P modeli, özellikle temel dayanağı olan rant getirisi yaklaşımı

açısından kavramsal temeli ve uygulanabilirliği dikkate alınarak irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

orman kaynakları, tıbbi bitkiler, ekonomik değer belirleme, gelecek değeri, P&P modeli

DISCUSSION OF P&P MODEL USED FOR ESTIMATING OPTION VALUE OF FOREST ECOSYSTEMS AS MEDICINAL PLANT RESOURCES

Öz

Forests as medicinal plant resources have direct use, option, bequest and existence values in the framework of total economic value. Related to potential pharmacological benefits of forests estimation of option values can provide useful information for realizing sustainable forest ecosystem management and efficient resource allocation. Various methods have been developed to estimate the pharmacological option values of biological diversity resources since 1980. One of them is P&P model was developed by Pearce and Puroshothaman (1992) and used in some case studies on forest valuation at national and local level in Turkey, Mexico and tropical forests. In this article the P&P model is discussed regarding conceptual framework and practical aspects, especially from the point of view of its basic approach named rent capture.

Anahtar Kelimeler

forests, medicinal plants, economic valuation, option value, P&P model

Kaynakça

• Altan, T. 1982, Çukurova’da Bilgisayar Yardımı ile Bölgesel Ölçekte Ekolojik Peyzaj Planlaması Uygulaması ve Alan Kullanış Önerisinin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi Yayınları, 161, Adana.
• Atabay, S. 1991, “Doğal Çevreye Uyumlu Planlama”, Cumhuriyet Gazetesi, 5 Kasım 1991, İstanbul.
• Atabay, S. 1998, “Ekolojik Planlama” Doktora Dersi Notları, YTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Atabay, S. 2002, Çevre Duyarlı Yerel Yönetimler, Yayın No: YTÜ.MF.SBP-02.0663, İstanbul.
• BİÇM, 2003, Bartın Çevre Envanteri, Bartın İl Çevre Müdürlüğü.
• Çelikyay, S. 2004, “Ekolojik Planlamanın Gerekliliği”, V.Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 5-8 Ekim 2004, Bolu-Abant, 561-567.
• Çelikyay, S. 2005a, “Çevre Düzeni Planlarında Stratejik Çevresel Etki Değerlendirmesi”, I.Çevre ve Ormancılık Şurası, 21-24 Mart, Antalya. www.suracevreorman.gov.tr/teblig.html
• Çelikyay, S. 2005b, Arazi Kullanımlarının Ekolojik Eşik Analizi İle Belirlenmesi Bartın Örneğinde Bir Deneme, YTÜ Fen Bilimleri, Doktora Tezi, İstanbul.
• Diaz, M., Illera, J., C. and Hedo, D. 2001, “Strategic Environmental Assessment of Plans and Programs: A Methodology for Estimating Effects on Biodiversity”, Environmental Management Vol.28, no.2, New York, 267-279.
• Karpuzcu, M. 1996, Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul.
• Yücel, M. 1996, Çevresel Etki Değerlendirmesi, Çukurova Üniversitesi Yayınları, 124, Adana.
• Yücel, M. 1997, Çukurova Deltasında Seyhan Nehri İle Yumurtalık Körfezi Arasında Kalan Kesimde Ekolojik Riziko Analizi, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Araştırma Proje No:BAP-PM-96/03, Adana.
• Yücel, M. 2001, Çevresel Etki Değerlendirmesi, Baki Kitabevi, Adana.