URBAN AND ENVIRONMENTAL AESTHETICS

Yıl 2006, Cilt: 8 Sayı: 9, 68 - 77, 01.03.2006

Elmas Erdoğan

Öz

Human beings as the creators of their physical environments have always in anxiety in the arrangement and the aesthetics of the settlements. Cities formed by the combination of natural and cultural elements are different tissues than every single object found in them. Either single buildins or the urban tissues formed of buildings and open-green spaces not only fulfill the needs of the functions, but also to fulfill the psychological and intellectual needs of the citizens. In this article, the evolution of environmental and urban aesthetics through history was searched. Urban aesthetics was evaluated as a phenomenon then, identity problem in cities, the image of the city, aesthetical values in cities, concepts in aesthetics were emphasized and finally, the  aesthetical values and urban design approaches for a more identifiable and aesthetics urban environment was discussed.

Anahtar Kelimeler

Environment, City, City as a landscape, Urban aesthetics, Urban design

ÇEVRE VE KENT ESTETİĞİ

Öz

Tarih boyunca insanlar tek tek yapılarda olduğu kadar yarattıkları fiziksel çevrelerde de estetik nitelik aramışlar ve bu kaygı ile çevrelerini düzene sokma arayışında olmuşlardır. Doğal ve kültürel ögelerin bir araya gelmesi ile biçimlenen kentler onu oluşturan parçalardan farklı nitelik taşıyan bütünlerdir. Gerek tek yapıların gerekse yapı ve açık yeşil alanların bir araya gelerek oluşturdukları çevrenin yalnızca insanın biyolojik gereksinmelerini karşılayan işlevsellik değil, aynı zamanda psikolojik, entelektüel gereksinmelerini de karşılayan estetik nitelikler de taşıması gerekmektedir. Bu makalede tarihi süreç içinde çevre ve kent estetiğinin gelişimi ortaya konmuş, estetik olgusu kavramsal olarak irdelenerek kentsel çevrelerde kimlik, kentsel görüntü ve estetik değerler kuramlarına değinilerek kentlerin kent tanımına hak kazanabilmeleri için sahip olmaları gereken estetik değerler ve kentsel tasarım yaklaşımları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Kent, Peyzaj olarak kent, Kent estetiği, Kentsel tasarım

Kaynakça

• o Arnold Arboretumu, 1996. Living Collections Map Guide, The Arnold Arboretum of Harvard University, USA.
• Ekim, E. 1991 Botanik Bahçesi Planlama Kriterleri ve Çankaya (Ankara) Botanik Bahçesi Örneği Üzerine
• Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 1989 Toprak Haritaları, Köy Hizmetleri Zonguldak İl Müdürlüğü, Zonguldak.
• MTA, 1996a Jeoloji Haritaları, MTA Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MTA, 1996b Jeoloji Haritaları, MTA Zonguldak İl Müdürlüğü, Ankara.
• Özel Çevre Koruma Kurulu Başkanlığı, 1995 Köyceğiz Yunus Emre Arboretumu Projesi, TC Çevre Bakanlığı, Ankara.
• Öztan, Y. 1972 Ankara-Çankaya Vadisi2nin Botanik Bahçesi Olarak Kullanış İmkanı ve Planlama
• Prensiplerinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Adana Ziraat Fakültesi Yıllığı, Fasikül 1, Ankara. Saruhan, Ü. Ve Boyukısa, H. 1994 Düzenleme ve İşlevleri Açısından Arboretumlar, AÜZF Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitirme Tezi.
• Sertkaya, Ş. 1997 Bartın Orman Fakültesi Arboretumu’nun Kurulmasına Yönelik Bir Araştırma, ZKÜ Fen
• Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak. Smith, S. 1989 Why a Botanic Garden. The Journal of the American Associated of Batanical Gardens and Arboreta, January 1989, Vol 4 Number 1.
• Uzun, G. 1978 Çukurova Üniversitesi Botanik Bahçesi Peyzaj Planlama İlkelerinin Saptanması ve Alan
• Kullanımı Üzerine Bir Aaraştırma, ÇÜ Ziraat fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Adana. Von Gimborn Arboretum, 1989 Guide to Von Gimborn Arboretum at Doorn, Utrecht, The Netherland.
• Yaltırık, F. ve Efe, A. 1989 Otsu Bitkiler Sistematiği, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları,
• İÜ Yayın No 3548, FBE yayın No 3, İstanbul.