TR81 DÜZEY 2 BÖLGESİ ORMAN ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİSİNİN KÜMELENME ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 239 - 251, 16.08.2018

Gülay Şener Uzcan , Selman Karayılmazlar

Öz

Günümüzde işletmelerin tek başlarına
sürdürülebilir bir şekilde bilgiye ulaşmasının, yenilikçi olmasının ve
pazarlarla ilişki kurabilmesinin mümkün olmadığı bir ortam vardır. Küresel
rekabetle başa çıkabilmek için yer aldıkları ağlardan en iyi şekilde faydalanmaları
bir gereklilik halini almıştır. İşletmelerin içinde bulundukları ağ ilişkileri
ve sosyal sermayesi, bölgenin kaynaklarını ve yeteneklerini taklit edilemez bir
ürün sistemine dönüştürmekte ve ürünlerin katma değerini artırmaktadır.
Tanımlanan bu süreç kümelenme yaklaşımıdır. Mevcut potansiyel etkin bir şekilde
harekete geçirildiğinde, bölgeye özel koşullar başarıyı getirmektedir.
Küreselleşme ve yerelleşme arasındaki bu ilişki bölgesel kalkınma
politikalarına kadar yansımıştır. Kümelenme yaklaşımı ile ilgili politikalar
ilk önce ülkelerin daha sonra bölgelerin ve işletmelerin planlarına kadar
yansımıştır. Rekabet gücünün oluşmasında rol oynayan rekabet ilişkilerini en
iyi açıklayan ölçek, bölgesel endüstriler düzeyinde olanıdır. Bu doğrultuda TR81
Düzey 2 Bölgesi Orman Ürünleri Endüstrisinin kümelenme profili, kümelenme
analizi ve istatistiksel değerlendirme ile tanımlanmaya çalışılmıştır.
Kümelenme profili sonuçları doğrultusunda; kümelenmenin rekabetçiliğini
geliştirmek için öneriler sunmak ve bölge kalkınma planlarına katkıda bulunmak
amaçlanmıştır. Uygulamada veri toplamak amacıyla, tam sayı tekniği kullanılarak
Zonguldak, Karabük ve Bartın için belirlenmiş 65 adet orman ürünleri endüstri
işletmesine “kümelenme analizi anketi” yüzyüze anket yöntemiyle uygulanmıştır.
Bu çalışmada, ilk defa TR81 Düzey 2 Bölgesi Orman Ürünleri Endüstrisi kümelenme
özellikleri Ucinet 6 programı ile kümelenme haritaları çıkartılarak analiz
edilmiş ve değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kümelenme, kümelenme analizi, Porter’ın Karo Modeli, rekabet gücü, TR81 Düzey 2 Bölgesi

THE CLUSTERING ANALYSIS OF TR81 NUTS 2 REGION FOREST PRODUCTS INDUSTRY

Öz

In today’s business environment, being unrelated
to the market makes it impossible to be innovative and access information in a
sustainable way. In order to cope with global competition, businesses have to
make the best of their networks. Their network relationships and social capital
they have transforms also the resources and capabilities of region into a
product system which is not imitative and increases the value-added of
products. That process is called the clustering approach. The special conditions
of region can bring success only if its current potential is actively
mobilized. This relationship between globalization and localization is
reflected even in the regional development policies. Policies related to the
cluster analysis are reflected in the plans of regions and businesses,
especially countries. The scale that best explains how competitive
relationships play role in competitiveness is the one at the level of regional
industries. Accordingly, the clustering profile of TR81 NUTS 2 Region Forest Products
Industry has been tried to explain with the help of clustering analysis and
statistical evaluation. In the line with the clustering profile results, it is
aimed to provide some suggestions for improving competitiveness of cluster and
contribute to regional development plans. In order to collect data for this
aim, the integer technique has been used and the “cluster analysis
questionnaire” has been applied, with the face-to-face method, to 65 firms from
the forest products industry in Zonguldak, Karabük and Bartın. In this study,
the clustering features of TR81 NUTS 2 Region Forest Products Industry has been
analyzed and evaluated for the first time with some clustering maps created by
the means of Ucinet 6 program.

Anahtar Kelimeler

Clustering, clustering analysis, Porter’s Diamond Model, competitiveness, TR81 NUTS 2 Region

Kaynakça

• Andersson, T. Serger, S., Sörvik, J. ve Hansson, E. W. (2004). The Cluster Policies Whitebook.. http://www.clusterpolisees3.eu/resources/cms/documents/2004_The_Cluster_Policies_Whitebook.pdf (31.03.2016).
• Bacak, Ç., ve Altaş, F. (2011). Kümelenme Politikaları ve Öneriler. http://esam.ege.edu.tr/temmuz-2011.html (31.03.2013).
• BAKA (2012). Orman ve Orman Ürünleri Sektör Analizi. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, 15 s.
• BAKKA (2013a). 2014-2023 Bat Karadeniz Bölge Planı, Cilt 1, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, 15-63.
• BAKKA (2013b). 2014-2023 Bat Karadeniz Bölge Planı, Cilt 2, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, 4-25.
• BAKKA (2015). Bülten, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, ISSN: 2148-3035, Y. 2, 84s.BAKKA (2014). 2015-2025 Bölgesel İnovasyon Stratejisi ve Eylem Planı, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı,4-10.
• Bulu, M. (2003). Profiling Micro Clusters: Identification of Value-adding Production and Service Chains by Using Graph Theoretical Approach. Doktora Tezi (yayımlanmamış), Boğaziçi Üniversitesi, Yönetim Anabilim Dalı, İstanbul, 200 s.
• Bulu M., Eraslan, H. ve Baka, İ. (2009). Kümelenmeler ve İnovasyona Etkisi: Türk Turizm Sektöründe Uygulamalar. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, Yıl:5 Sayı:1.
• Bulu, M. ve Eraslan, H. (2011). Kümelenme Yaklaşımı. İsmail Bakan (ed), Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, Beta Basım Yayım A. Ş., İstanbul, s. 159-169.
• Çağlar, E. (2006). Türkiye’de Yerellesme ve Rekabet Gücü: Kümelenmeye Dayalı Politikalar ve Organize Sanayi Bölgeleri. TEPAV, s. 305-315.
• Cansız, M. (2011). Türkiye Kümelenme Politikaları ve Uygulama.1. Basım, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kurulu Yayınları, Ankara, 156 s.
• DTM (2008). Beyaz Kiyap. http://www.smenetworking.gov.tr/userfiles/pdf/dcp/Beyaz%20Kitap/Beyaz_Kitap.pdf (01.09.2013).
• Eraslan, İ (2009). Kümelenmeler ve İnovasyona Etkisi: Türk Turizm Sektöründe Uygulamalar, Seyehat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, Y. 5, 1: 1-35.
• Erol, D. ve Yıldırım, K. (2013). Türkiye’de Kümelenme Yaşam Döngüsü: OSTİM Medikal Sanayi Kümelenmesi Örneği. Verimlilik Dergisi , 2: 39-62.
• Gürsakal, N. (2009). Sosyal Ağ Analizi, Dora Yayıncılık, Bursa, 513 s.
• Keskin, H. ve Demirgil, H. (2009). Porter’ın Karo Modelinin Isparta Orman Ürünleri Endüstrisine Uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Dergisi, Yıl: 2009 Cilt:1, 10: 29-49.
• Karayılmazlar S. ve Ş.Uzcan G. (2016). TR81 Düzey 2 Bölgesi Orman Ürünleri Endüstrisinde Karo Modeli İle Rekabet Analizi, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18(2): 71-81.
• Kuah, A. T. H. (2002). Cluster Theory and Practice: Advantages for the Small Business Locating in a Vibrant Cluster. Journal of Research in Marketing and Entrepreneurship, 3: 206-228.
• KUSAİ (2008). Kümeler, Sanayi Ağları ve İnovasyon (KÜSAİ): Ankara Bölgesi Makine ve Mobilya Sektörleri Örneği Projesi. Ankara Sanayi Odası, Ankara, 285 s.
• Mercan, B., Halıcı, N. S., Baltacı, N. (2004). Küresel ve Bölgesel Rekabet Avantajı Sağlayıcısı Olarak Sanayi Odaklarının(Clusters) Oluşumu ve Gelişimi. 3. Ulusal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Osman Gazi Üniversitesi, 25-26 Kasım 2004, Eskişehir, s. 167-176.
• OECD (2009). Clusters, Innovation and Entrepreneurship. Jonathan Potter and Gabriela Miranda (ed.), OECD 2009, 237 s.
• Öcal T, Uçar H (2011). Kümelenmelerde Yapısal Değişim ve Rekabet Gücü. Sosyal Siyaset Konferansları, 60: 285-321.
• Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Free Pres, New York, 854 s.
• Porter, M. E. (1998). The Competitive Advantage of Nations, On Competition, Harvard Business School Publishing Corporation, Porter M (ed.), Boston, s. 171-211.
• Rosenfeld, S. A. (2003). Expanding Opportunities: Cluster Strategies That Reach More People and More Places. European Planning Studies, Vol. 11, No. 4, 2003.
• Sölvell, Ö. (2008). Clusters: Balancing evolutionary and constructive forces. Ivory Tower, Sweden, 138 s.
• Sungur, O., Keskin, H., Demirgil, H.,Şentürk, C. ve Dulupçu, M. A. (2013). Kümelenme Bölgesel Kalkınmada Anahtar mı? Kilit mi?. Nobel Ya., ISBN 978-605-133-524-7, Ankara, 136 s.
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2013). Ekonomik Kalkınma İçin Kümelenme. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara, 23 s.
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2014). KOBİ Strateji ve Eylem Planı (2015-2018). Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı (2013). Yerel Paydaşlar İçin Kümelenme Klavuzu, T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2013, Ankara.
• UNIDO (2001). Development of Clusters and Networks of SMES. United Nations Industrial Development Organization, Venna 2001, 36 s.