Bülent Ecevit Üniversitesi Farabi Yerleşkesi’ndeki Donatı Elemanlarının Peyzaj Tasarımı Açısından İrdelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 3, 465 - 476, 15.12.2018

Canan Cengiz , Deniz Karaelmas Pelin Keçecioğlu Dağlı

Öz

Donatı elemanları, insanın kent dokusu içindeki
bireysel ve toplumsal yaşamını kolaylaştıran, bireyler arası iletişimi
sağlayan, mekâna işlevsel ve estetik açıdan belirli bir anlam kazandıran,
farklı nitelik ve niceliklerde olan, mekânı tanımlayan ve tamamlayan
özellikteki objelerdir. Aynı zamanda kente görsellik ve kimlik kazandıran
öğelerdir. Bu bağlamda donatı elemanları yoğun kullanıcı kitlesin sahip
üniversite yerleşkelerinde mekanı kullanışlı, zevkli ve konforlu hale getiren
estetik elemanlar olup sosyal yaşama olumlu katkılar sağlamaktadır.
Yerleşkelerde insanların bilgi edinme, dolaşım kontrolü, konfor, eğlenmek,
güvenlik gibi ihtiyaçlarına karşılık gelecek nitelikte konumlandırılan donatı
elemanlarının mekansal konfor ve bitkisel tasarım açısından değerlendirilmesi
önem taşımaktadır. Bu kapsamda, Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer alan
Bülent Ecevit Üniversitesi Farabi Yerleşkesi araştırma alanı olarak
seçilmiştir. Çalışmada, arazi çalışması ile Farabi Yerleşkesi içerisindeki
peyzaj donatı elemanları ve yoğun kullanılan bitki türleri belirlenerek,
kullanıcı tercihlerinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu bağlamda, Bülent
Ecevit Üniversitesi Farabi Yerleşkesi bütününde akademik personel, idari
personel, öğrenci ve işçilerden oluşan kullanıcı grubuna yüz yüze anket
çalışması uygulanmıştır. Anket sonuçları SPSS Statistics 22.0 programı
kullanılarak değerlendirilmiştir. Frekans Analizi ve Ki-Kare Testi uygulanarak
kullanıcıların donatı elemanları ve bitki kullanımı konusundaki farkındalıkları
ve tercihleri ile bu yönde talep ve eğilimleri tespit edilmiştir. Donatı
elemanları ile onu kullanan kişiler arasındaki ilişki ve tercihlerde eğitim
düzeyleri, meslekleri, kampüsü kullanım amaçları, donatıların bakımlılığı ve
yerleşke kimliğine uygun olarak kullanılıp kullanılmaması ve kampüsün peyzaj
tasarımı açısından yeterliliğinin belirlenmesinde önemli ve anlamlı ilişkiler
saptanmıştır. Uygulama sonucunda kullanıcı-bitki, kullanıcı-donatı arasındaki
olumlu-olumsuz ilişkiler ortaya konulmuştur. Sonuçta, Bülent Ecevit
Üniversitesi Farabi Yerleşkesi’nin peyzaj tasarımına yönelik öneriler
geliştirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Donatı elemanları, peyzaj tasarımı, katılımcı yaklaşım, kullanıcı tercihleri, Bülent Ecevit Üniversitesi Farabi Yerleşkesi.

The Examination of Urban Furniture in Bülent Ecevit University Farabi Campus in Terms of Landscape Design

Öz

Urban furniture
are the elements with different qualities and quantities that define and
complement places which ease the individual and social life of people within
the urban texture, enables communication between individuals while providing a
certain functional and aesthetic meanings to places. At the same time, they
give visuality and identity to the city. In this regard, urban furniture are
aesthetic elements that make the spaces usable, pleasant and comfortable at
university campuses with a high user population thereby making positive
contributions to social life. It is important that urban furniture positioned
to meet the demands of individuals in campuses such as acquiring knowledge,
circulation control, comfort, entertainment and safety are evaluated with
regard to spatial comfort and planting design. In this scope, Bülent Ecevit
University Farabi Campus located at the Western Black Sea Region of Turkey has
been selected as the study area. Spatial characteristics, urban furniture
elements and widely used plant species inside the Farabi Campus have been
determined in this study by way of field studies. Face-to-face surveys were
applied to the user group at the Bülent Ecevit University Farabi Campus
comprised of academic staff, administrative staff, students and prive sector
empleyees. Survey results were evaluated via SPSS Statistics 22.0 software.
Frequency Analysis and Chi-Square Test were applied for determining the
differences between users regarding urban furniture and plant use, their
preferences as well as demands and tendencies. Positive-negative relationships
between user-plant, user-urban furniture were determined as a result of the
application. In conclusion, suggestions were developed for the landscape design
of Bülent Ecevit University Farabi Campus. 

Anahtar Kelimeler

Urban furniture, landscape design, participatory approach, user preference, Bülent Ecevit University Farabi Campus.

Kaynakça

• Açıksöz S, Cengiz B, Bekci B, Cengiz C, Cengiz Gökçe G (2014). Üniversite Yerleşkelerinde Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Planlanması ve Yönetimi: Bartın Üniversitesi Kutlubey-Yazıcılar Yerleşkesi. Kastamonu Universitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14 (2), 222-236.
• Aksu ÖV, Demirel Ö, Bektaş, N (2011). Trabzon Kenti İlköğretim Okul Bahçelerinde Donatı Elemanları Üzerine Bir Araştırma. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (3), 243-254.
• Aydın D, Ter U (2008). Outdoor Space Quality: Case Study of a Campus Plaza. International Journal of Architectural Research, 2 (3), 189-203.
• Bayraktar N, Tekel A, Yalçıner Ercoşkun Ö (2008). Ankara Atatürk Bulvarı Üzerinde Yer Alan Kentsel Donatı Elemanlarının Sınıflandırılması, Değerlendirilmesi ve Kent Kimliği İlişkisi. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23 (1), 105-118.
• Bulut Y, Atabeyoğlu Ö, Yeşil P (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (2), 131-138.
• Cengiz C, Cengiz B, Bekci B (2012). Environmental Quality Analysis For Sustainable Urban Public Green Spaces Management in Bartın, Turkey. Journal of Food, Agriculture & Environment 10 (3&4), 938-946.
• Cengiz C, Karaelmas D, Karayılmazlar S, Güler KE (2018). MYO Öğrencilerinin Rekreasyonel Eğilim ve Taleplerinin Belirlenmesi: Bülent Ecevit Üniversitesi Çaycuma Yerleşkesi Örneği. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 20 (2), 163-175.
• Cengiz C, Keçecioğlu Dağlı P. (2017). Bartın Geleneksel Kent Dokusunda Yaya Konfor Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Çalışma. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 19 (1), 19-31.
• Çelikyay S, Karayılmazlar S (2016). Bartın Kent Merkezindeki Kamusal Alanların Kentsel Ergonomi ve Kent Kimliği Açısından İncelenmesi. Journal of Bartın Faculty of Forestry. 18 (2), 224-238.
• Düzenli T, Yılmaz S, Özkan DG (2017). Peyzaj Mimarlığı Eğitiminde Donatı-Mekan İlişkisinin Kurgulanması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (48), 478-485.
• Erdem N (1995). Kentsel Donatı Elemanları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 45(1-2), 127-133.
• Gültürk P, Şişman EE (2016). Tekirdağ Kent Merkezi Dış Mekân Tasarım Elemanlarının Antropometrik Açıdan İrdelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6 (14), 1-12.
• Güremen L (2011). Kent Kimliği ve Kent Estetiği Yönüyle Kentsel Donatı Elemanlarının Amasya Kenti Özelinde Araştırılması. E-Journal of New World Sciences Academy. 6 (2), 254-291.
• Kurdoğlu BÇ, Özdemir Işık B, Bayramoğlu E (2013). Doğal-Yapay Peyzaj Materyalleri ve Kullanıcı İlişkisi: KTÜ Kanuni Yerleşkesi Örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13 (1), 164-174.
• Nayim BN, Cengiz B, Sarı Y, Kapuci C (2003) Street Furniture in Historical Identity of the City of Bartın.II. International Symposium & Exhibition on Street Furniture. 24-27 April, İstanbul.
• Olgun R, Erdoğan R (2016). Urban Furniture and User Satisfaction: The Example Of Antalya - Gulluk Avenue. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 66 (2), 674-682.
• Özer S, Aklıbaşında M, Zengin M (2010). Erzurum Kenti Örneğinde Kullanılan Kuşatma Elemanlarının Kent İmajı Üzerindeki Etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (2), 123-130.
• Perçin MH (no date). Peyzaj Konstrüksiyonu 2 Ders Notları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 7s.
• Sağlık E, Sağlık A, Kelkit A (2014). Tekerlekli Sandalye Kullanıcıları İçin Dış Mekan Kullanım Olanakları: Çanakkale Kent Merkezi Örneği. 1. Uluslararası Kentsel Planlama-Mimarlık-Tasarım Kongresi, 8-11 Mayıs, Kocaeli, Türkiye, Bildiriler Kitabı, 1037-1051.
• Şişman E E, Yetim L (2004). Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-51.
• Taylor N (1999). The Elements of Townscape and The Art of Urban Design. Journal of Urban Design, 2 (4), 195-209.
• URL-1. http://w3.beun.edu.tr/hakkimizda/tarihce.html (A.D. 20.04.2018).
• URL-2. http://aday.beun.edu.tr/icerik/57/kampuslerimiz (A.D. 20.04.2018).
• Yazıcı AB (2007). Bir Sosyal Çevre Olarak Yerleşke Kimliği Oluşmasında Donatı Elemanlarının Önemi: Başkent Üniversitesi Bağlıca Yerleşkesi Üzerine Alan Araştırması. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara, 225 s.
• Yıldırım C (2011). Antalya Kenti İçindeki Parklarda Yer Alan Donatı Elemanlarının Estetik ve Fonksiyon Açısından Değerlendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Antalya, 144s.