Bazı Herdem Yeşil Ağaçların Yapraklarının Görsel Algılanmasında Şekil ve Renk İlişkisinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 31 - 40, 15.04.2019

Selma Kösa

https://doi.org/10.24011/barofd.485684

Cited By: 1

Öz

Bitkisel
tasarımda bitki türlerinin doku ve renk etkisinde katkısı en fazla olan
organları yapraklarıdır. Yapraklar, tasarım ilkeleri doğrultusunda mekanda
birer tasarım öğesi olarak kullanıldığı gibi görsel algıya göre
değerlendirilmeleri bitkisel tasarımlarda daha etkili ve başarılı sonuçlar
yaratacaktır. Bu çalışmada, Antalya kent merkezinde bulunan Akdeniz
Üniversitesi kampüsündeki herdem yeşil geniş yapraklı ağaçların yapraklarının
görsel algılanmasında şekil ve renk ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu
amaçla, 16 ağaç türüne ait yaprakların Ocak ayında çekilen fotoğrafları çalışma
materyali olarak kullanılmıştır. Yaprakların kullanıcılar tarafından anlamsal
açıdan değerlendirilmesinde anlamsal farklılaşım tekniği ve kullanıcıların bazı
kişisel özelliklerini belirlemeye yönelik soruları içeren bir anket
kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, yaprakların görsel algılanması ile yaprağın
güzel ve etkileyici olma özelliği, yaprak şekli, yaprak rengi ve yaprak şekli
ile renginin uyumu arasındaki ilişkiler istatistiksel anlamda önemli
bulunmuştur. Ayrıca, kullanıcıların yaş ve cinsiyet özelliklerinin yaprakların
görsel algılanmalarını önemli ölçüde etkilediği tespit edilmiştir. Sonuç
olarak, herdem yeşil ağaç türlerinde, 
açık yeşil renge sahip oval, eliptik ve tek tüysü yaprak şeklindeki
yaprakların görsel olarak iyi algılandıkları belirlenmiştir. Bitkisel
tasarımlarda, herdem yeşil ağaçların yapraklarının görsel algılanmasında yaprak
renk ve şekil ilişkilerinin etkili olduğu bilgisi göz önünde bulundurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Yaprak, Antalya, renk, şekil, görsel algı, Antalya

Determination of Shape and Color Relationship in the Visual Perception of the Leaves of Some Evergreen Trees

Öz

In planting design, the leaves have the most important
contribution of plant species on texture and color effects. Leaves are used as
a design element in the space according to design principles and their
evaluations according to visual perception will create more effective and
successful results in planting designs. In this study, it was aimed to
determine the relationship between shape and color in the visual perception of
the leaves of evergreen broad-leaved trees at Akdeniz University campus in
Antalya city center. For this purpose, photographs of 16 tree species in
January were used as study material. In this respect, a questionnaire including
the photographs of leaves of 16 tree species and the questions about
determining some personal characteristics of the users and semantic
differentiation technique for the semantic evaluation of the leaves by the
users were used. As a result of the study, the relationship between the visual
perception of beautiful and impressive feature of leaves, leaf shape, leaf
color, leaf shape and color harmony was found to be statistically significant.
In addition, it was determined that the age and gender characteristics of the
users significantly affected the visual perception of the leaves. As a result,
in evergreen tree species, light green color oval, elliptic and single leaves
were found to be visually well perceived. In plant designs, it should be
considered that leaf color and shape relations are effective in the visual
perception of evergreen trees' leaves.

Anahtar Kelimeler

Leaf, Antalya, color, shape, visual perception, Antalya

Kaynakça

• 1. Acar C, Demirbaş E, Dinçer P, Acar H (2003). Anlamsal Farklılaşım Tekniğinin Bitki Kompozisyonu Örneklerinde Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A (1),15-28
• 2. Ak MK, Kaya S (2016). Düzce Üniversitesi Yerleşkesi Örneğinde Çim Alanların Görsel Algı Değerlendirmesi. Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 12(2), 231-240.
• 3. Altman I, Wohlwıll EJ (1983). Behavıor And The Natural Envıronment. New York: Plenum Press. Isbn 0-306- 41099-0.
• 4. Aydınlı S (1986). Mekansal Değerlendirmede Algısal Yargılara Dayalı Bir Model. DoktoraTezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 5. Basıç G (2016). Bitkisel Tasarımda Estetik Ve Görsel Kalite. http://www.academia.edu/31351602/Peyzaj_Mimarlığında_Estetik_ve_Görsel Kalite. Erişim Tarihi: 11.09.2018
• 6. Çakcı I, Çelem H (2009). Kent Parklarında Görsel Peyzaj Algısının Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1), 88-95.
• 7. Düzenli T, Tarakçı Eren E, Baltacı H, Aktürk E (2018). Bitkisel Peyzaj Tasarımında Renk Tercihleri: Ktü Kanuni Kampüsü Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55),1082-1091.
• 8. Elinç H (2011). Görsel Kalite Değerlendirmesi Yöntemi İle Antalya İlialanya İlçesindeki Abdurrahman Alaettinoğlu ve Alanya Belediye Başkanları Kent Parklarının İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• 9. Eroğlu E, Acar C (2018). A Visual Assessment of Roadside Poplar Plantings in Turkey. Journal of Agricultural Sciences, 24(2), 185-198.
• 10. Hemphill M (1996). A Note on Adults' Color–Emotion Associations. The Journal of Genetic Psychology,157(3), 275-280.
• 11. JuLan H, YannJou H (1998). The factors affecting visual preference of street trees on sidewalks. Journal of the Chinese Society for Horticultural Science ,44 (3),323-337.
• 12. Kaptanoğlu A (2006). Peyzaj Değerlendirmesinde Görsel Canlandırma Tekniklerinin Kullanıcı Tercihlerine Etkileri. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• 13. Kınık M, Öztürk MS (2017). Tipografik Tasarımda Rengin Okunurluğa Etkisi Konusunda Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 327-335.
• 14. Kösa S, Atik M (2013). Bitkisel peyzaj tasarımında renk ve form; çınar (Platanus orientalis) ve sığla (Liquidambar orientalis) kullanımında peyzaj mimarlığı öğrencilerinin tercihleri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(1), 13-24.
• 15. Kurdoğlu B, Pirselimoğlu Z (2011). A Study for Semantic Evaluation of Street Trees. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (2), 211-221.
• 16. Kurdoğlu BÇ, Üstün Topal T (2017). Aydınlatılmış kent parklarının kullanıcılar tarafından değerlendirilmesi: Meydan parkı ve Atapark örnekleri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 18(2), 137-151.
• 17. Küller R (1972). A Semantic Model for Describing Perceived Environment. National Swedish Building Research D. 12, Lund.
• 18. Müderrisoğlu H, Eroğlu E (2006). Bazı İbreli Ağaçların Kar Yükü Altında Görsel Algılanmasındaki Farklılıklar, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 1, 136-146.
• 19. Müderrisoğlu H, Aydın G, Yerli Ö, Kutay E (2009). Effects of Colors and Forms of Trees on Visial Perceptions, Pakistan Jornal of Botany, 41 (6), 2697-2710.
• 20. Nasar LJ (1988). Envıronmental Aesthetıcs (Theory, Research And Applications). Usa: Cambridge University Press. Isbn 0-521 42916-1.
• 21. Osgood CE, May WH, Miron MS (1975). Cross-cultural Universals of Affective Meaning. Urbana: Universityof Illinois Press.
• 22. Öngen AG (2011). Görsel Tasarım Öğeleri Bağlamında Selçuklu Halıları (T.İ.E.M.’N deki Örnekler Üzerine Bir Araştırma). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• 23. Özdemir T (2005). Tasarımda Renk Seçimini Etkileyen Kriterler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 391-402.
• 24. Polat AT, Akay A (2015). Relationships between the visual preferences of urban recreation areausers and various landscape design elements. Urban Foresty&Urban Greening, 14, 573-582.
• 25. Sakıcı Ç, Ayan E, Özdiger ZP (2012). Differences in visual perception of Abies nordmannianasubsp. bornmulleriana Mattf under snow load. Kastamonu University Journal of Foresty Faculty, 12 (3 Special Iss.), 79-85.
• 26. Sakıcı Ç, Var M (2014). A Visual Perception Effect Assessment of Some Large and Broad-Leaved Trees Under Different Lighting Arrangements, Journal Architectural Science Review 57(2), 139–146.
• 27. Sanoff H (1991). Visual Research Methods in Design, Unfited States of America ISBN: 0-442-23827-4.
• 28. Sarı D, Karaşah B (2015). Hatila Vadisi Milli Parkı’nda (Artvin) Yer Alan Farklı Vejetasyon Tiplerinin Görsel Değerlendirmesi Üzerine Bir Çalışma Türkiye Ormancılık Dergisi, 16(1), 65-74.
• 29. Shafer EL, Jr Richards TA (1974). A Comparison of Viewer Reactions to Outdoor Scenes and Photographs of those Scenes. USDA Forest Service Research Paper, NE-302, Upper Darby, Pennsylvania. 1974.
• 30. Tarakçı Eren E, Alpak EM, Düzenli T (2018). Mevsimsel Bitki Görünümlerinin Tercih Ve Algısal Farklılıklarının Belirlenmesi. Uluslar Arası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(1), 145-154.
• 31. Tüfekçioğlu HK (2008). Tarihsel Çevrede Görsel Peyzaj Kalite Değerlendirmesi İstanbul Yedikule Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• 32. Zhao J, Xu W, Li R (2017). Visual preference of trees: The effects of tree attributes and seasons. Urban Forestry & Urban Greening , 25, 19–25.