Cumhuriyet Öncesi ve Sonrası Ankara’nın Kent Kimliği ve Kültürel Değişimi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 41 - 51, 15.04.2019

Mükerrem Arslan Osman Zeybek

https://doi.org/10.24011/barofd.502075

Öz

Ankara şehrinin planlı gelişimi cumhuriyet döneminde
başlamıştır. 1927 yılında kentin gelişim planının inşası için uluslararası bir
yarışma düzenlenmiş ve Prof. Dr. Hermann Jansen’in planı birinci seçilmiştir.
Ne yazık ki hazırlanan bu planlara ilerleyen yıllarda sadık kalınmadığı için
kentte morfolojik bozulmalar gözlenmeye başlamıştır. Kentin kimliğinin en
önemli bileşenleri, artan nüfus, alınan göç, kapitalizm, günümüzde de neoliberalizm
gibi saldırıların altında varlıklarını kaybetmeye başlamıştır. Bu çalışmada,
kent çehresinde şimdiye kadar ortaya çıkan fiziksel değişimler incelenecek,
tarihi ve kentsel açık mekânların fiziksel evrimi üzerinde durulacaktır.
Yapısal ve bitkisel tasarımlarla git gide orijinalliklerini yitiren parklar ve
bahçeler, kimliklerini bugüne kadar nasıl adım adım kaybettikleri örneklerle
açıklanacaktır. Bu olumsuz değişimi durdurmak için, sorunları iyi tanımlayarak
onları çözmek adına yeni politikalar geliştirmek, kentin tarihi peyzajını ve
kültürel varlıklarını gözeten yeni yönetmelikler üretmek veya var olanları
güçlendirmek, bu konudaki yaptırımları katılaştırmak ve kente işlenen suçlara
karşı tarafsız bir yargı birimi oluşturmak gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ankara, kültürel dönüşüm, kent kimliği

Urban Identity and Cultural Change of Ankara Before and After the Proclamation of Republic

Öz

Planned
development of Ankara begins in republic period. An international competition
was organized for the city's development plan in 1927, and Prof. Dr. Hermann
Jansen’s plan won. Unfortunately, the plan wasn’t kept loyal in the following
years; morphological deteriorations started to be observed in the city. In this
paper, physical changes appeared so far have examined, structural and open
spaces’ evolutions of the historical city have highlighted. Parks and gardens
demonstrating adverse changes in both structural and plant design have
explained via examples that they lost their identity so far. To halt this
negative change, it is crucial to develop new policies to solve the problems by
defining them well, to produce new regulations or to strengthen existing ones
that respect the historic urban landscapes and cultural assets of the city, to
solidify sanctions on this issue and create an impartial judicial unit against
crimes committed to the city.

Anahtar Kelimeler

Ankara, cultural transformation, urban identity, urban identity

Kaynakça

• 1. Akçura. T. (1971). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti’nin Başkenti Hakkında Monografik Bir Araştırma. Middle East Technical University Publication, Ankara, 1971.
• 2. Anonymous, (2016a). Hermann Jansen. Website: https://tr.wikipedia.org/wiki/Jansen_plan% C4%B1. Retrieved: 18.12.2016.
• 3. Anonymous, (2016b). Gençlik Parkı. Website: http://kentvedemiryolu.com/icerik.php?id=317 Retrieved: 22.12.2016.
• 4. Anonymous, (2016c). Geçmişten günümüze Gençlik Parkı. Website: www.mimdap.org/?p= 28423. Retrieved: 26.12.2016.
• 5. Anonymous, (2016d). Gençlik Parkı. Website: www.ankara.bel.tr. Retrieved: 24.12.2016.
• 6. Anonymous, (2017a). Atatürk Bulvarı. Website: www.ankara.bel.tr. Retrieved: 21.01.2017.
• 7. Anonymous, (2017b). Ankapark. Website: http://www.melihgokcek.com/proje-detay/anka-park-25.html. Retrieved: 12.01.2017.
• 8. Anonymous, (2017c). Atatürk Orman Çiftliği. Website: www.googlemaps.com. Retrieved: 24.01.2017.
• 9. Anonymous, (2017d). Atatürk Orman Çiftliği. Website: www.mimarlarodasiankara.org. Retrieved: 24.03.2017.
• 10. Dinçer G (2009). Ankara Atatürk Bulvarı’nın Öyküsü. Ankara Koleksiyoncular Derneği Yayını, Ankara.
• 11. Günay B (2012). Ankara Spatial History. AESOP 2012 – Association European Schools of Planning. Website: http://crp.metu.edu.tr/sites/crp.metu.edu.tr/files/Ankara%20spatia l%20history.pdf. Retrieved: 12.12.2016.
• 12. Kaçar D (2011). A Unique Spatial Practice for Transforming the Social and Cultural Patterns: Atatürk Forest Farm in Ankara (1). METU JFA 2011/1. DOI: 10.4305/METU.JFA.2011.1.10.
• 13. Kesim B (2009). The Boulevard as A Communication Tool: Atatürk Boulevard. Master Thesis, Urban Design in City and Regional Planning Department, Middle East Technical University, Ankara.
• 14. Keskinok ÇH (2009). Cumhuriyet Devrimi’nin Yolu Atatürk Bulvarı. Kolleksiyoncular Derneği Yayını, Rekmay Reklam ve Ltd. Şti. pp. 11-36.
• 15. Özer MN (2016). Bir Kültürel Miral Olarak Gençlik Parkı. Website: www.spo.org.tr/ resimler/ekler/4146db4eb48c718_ek.pdf. Retrieved: 11.12.2016.
• 16. T. R. Ministry of Culture and Tourism, (2016). Ankara. Website: http://www.kultur.gov.tr/ genel/medya/iltanitimbrosuru-eng/ankara_eng.pdf. Retrieved: 08.12.2016.
• 17. Tankut G (1993). Bir Başkentin İmarı: Ankara (1929-1939) The Development of a Capital: Ankara (1929-1939), Anahtar Kitaplar, İstanbul. 1993.
• 18. UNESCO (1988). Draft Medium Term Plan 1990-95, Paris.
• 19. Yavuz Y (1973). Cumhuriyet Dönemi Ankara’sında Mimari Biçim Endişesi, Mimarlık vol. 10/ 121-122, pp. 26-44.