Konya Kapalı Havzası Orman, Mera ve Tarım Alanlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 821 - 832, 15.12.2019

Ayhan Ateşoğlu , Talha Berk Arıkan , Saffet Yıldız

https://doi.org/10.24011/barofd.541386

Cited By: 3

Öz

Çalışma, Konya Kapalı Havza (KKH)’sının (~50000 km²) güncel
arazi örtü/kullanım sınıflarının tespiti, her bir sınıfa ait durum tespiti,
kuraklık sınıflarına göre arazi örtü/kullanım sınıflarının durumu, arazi
değişimlerinin yönü ve eğilimlerinin belirlenmesine yönelik veri üretmek
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan yöntem amaca uygun arazi
izleme ve değerlendirme amaçlı Collect Earth yöntemidir. Açık kaynaklı ve
ücretsiz olan Collect Earth yazılımında görsel ve grafik değerlendirmeler için
yüksek ve orta çözünürlüklü uydu görüntü verileri (Google Earth, Bing maps,
Yandex maps, Google Earth Engine vb. üzerinden) entegre olarak kullanılmıştır.
SAIKU isimli istatistik programı yardımıyla veri analizi ve rakamsal sonuç
verilerine ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda, 2018 yılı itibari ile arazi kullanım
dağılımları; Tarım %45,77, Orman %5,18, Mera %20,86, Diğer %21,70, Su %4,03 ve
Yerleşim %2,46 olarak tespit edilmiştir. Kuraklık sınıflarına göre arazi
kullanım dağılımları incelendiğinde arazi kullanımlarının %53,31 “yarı kurak”
sınıfta yer almaktadır. Yarı kurak sınıf içerisinde ise en büyük arazi kullanım
sınıfı (1,24 milyon ha) tarım sınıfıdır. Konya kapalı havza içerindeki toplam
tarım alanlarının %35,98’i sulanan tarım alanlarıdır. KKH’nın %9,40’ı ağaçla
kaplı alanlar içerisinde yer almaktadır. Arazi kullanım değişimleri
incelendiğinde, 2000-2018 yılları arasında en büyük artış 20521 ha ile tarım
sınıfında yaşanmıştır. Genel olarak değişim yönü ‘diğer’ arazi sınıflarından
‘tarım’ arazi sınıfına doğru gerçekleşmiştir. Gerçekleştirilen çalışma gerek tematik
harita gerekse rakamsal verileri ile KKH için yapılacak altlıklara güncel veri
sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Konya Kapalı Havzası, Collect Earth, arazi örtü/kullanım sınıfları, izleme değerlendirme

Destekleyen Kurum

Bartın Üniversitesi (Bilimsel Araştırma Projeleri)

Proje Numarası

2017-FEN-B-002

Teşekkür

Bartın Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından desteklenmiştir (Proje No: 2017-FEN-B-002). Projeye olan katkılarından dolayı Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’ne, Orm. Yük. Müh Talha Berk ARIKAN ve Orm. Yük. Müh. Saffet YILDIZ’a teşekkür ederim.

Assessment of Forest, Grassland and Agricultural Land Use in Konya Basin

Öz

This study was carried out to determine the class of the land use/cover
classes, check and appraisal of land use/cover classes, land use/cover classes
according to aridity zones, land use/cover change/conversion (2000-2018) in
Konya Basin. Collect Earth, a multipurpose land monitoring software, was used
in the study. High and middle resolution image data (with use Google Earth,
Bing Maps, Yandex Maps, Google Earth Engine etc.) in Collect Earth software,
open source and free, uses for data analysis and together for visual and graphics assessment. Data analysis and
numerical results can be obtained by using the SAIKU. At the end of the study, Distribution of land use classes is detect as of 2018; 45.77% Cropland,
5.18% Forest land, 20.86% Grassland, 21.70% Other land, 4.03% Wetlands, 2.46%
Settlements. According to aridity zones 53.31% of land use is in semi-arid
class. In the semi-arid class, the largest
land use class (1,24 million ha) is the cropland class. 35.98% of the total cropland areas within the Konya
basin are irrigated cropland areas. 9.40% of the Konya Basin is covered by
tree. As Land use change/conversion (2000-2018), the largest area (20521 ha)
increase occurred in the agricultural class. In general, conversion is from
other land classes to cropland class. The study will provide up to date data
with both the thematic map and the numerical data for Konya basin planning in
future.

Anahtar Kelimeler

Konya Basin, Collect Earth, land use/cover class, monitoring

Proje Numarası

2017-FEN-B-002

Kaynakça

• Anil, N.C., Jaishankar, G. (2011). Studies on Land Use/Land Cover and change detection from parts of South West Godavari District, A.P – Using Remote Sensing and GIS Techniques, J. Ind. Geophys. Union, 15(4), 187-194.
• Atesoglu, A., Arslan, M., Yılmaz, M., Arıkan, T. B., Yıldız, S. (2017). Collect Earth Programı kullanılarak Türkiye kurak alanlarının izleme ve değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2149-3367, 17, 1, 252.
• Atesoglu, A., Tunay, M., Arıkan, T. B., Yıldız, S. (2018). Ortadoğu toz kaynaklarının tespiti ve Fırat-Dicle nehir havzası (suriye-irak) tarım alanları üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2528-9640, 4, 1, 2528.
• Bastin, J. F., Berrahmouni, N., Grainger, A. (2017). The extent of forest in dryland biomes. Science, 356, 635-638.
• Başçiftçi, F., Durduran, S. S., İnal, C. (2013). Konya kapalı havzasında yeraltı su seviyelerinin coğrafi bilgi sistemi (CBS) ile haritalanması electronic. Journal of Map Technologies, 5(2), 1-15.
• Başçiftçi, F., Durduran, S. S., İnal, C. (2013). Konya kapalı havzasında yeraltı su seviyelerinin coğrafi bilgi sistemi (CBS) ile haritalanması. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(2), 1-15.
• Bey, A., Sánchez-Paus Díaz, A., Maniatis, D., Marchi, G., Mollicone, D., Ricci, S., Bastin, J. F, et al. (2016). Collect earth: Land use and land cover assessment through augmented visual interpretation. Remote Sensing, 8(10), 807. doi:10.3390/rs8100807.
• Belay, T. (2002). Land use/land cover changes in the Derekolli catchment of the South Welo zone of Amhara region, Ethiopia, vol. XVII, no. 1. EASSRR; p. 20.
• Brown, D. G. (2003). Land use and forest cover on private parcels in the Upper Midwest USA, 1970 to 1990. Landscape ecology, 18(8), 777-790.
• Gerd, F., Brigitta, S. (2004). Watersherd Management – An Introduction, FWU, Vol. 4, Lake Abaya Research Symposium-Proceedings.
• Gete, Z. (2000). Landscape Dynamics and Soil Erosion Process Modeling in Thenorth-Western Ethiopian Highlands. PhD Thesis. Institute of Geography, University of Berne, Switzerland.
• Grübler, A. (1994). Technology. In :Meyer, W.B., Turner, B.L. II (Eds.), Changes in Land Use and Land Cover :A Global Perspective. Univ. of Cambridge Press, Cambridge, pp. 287–328.
• Heathcote, I. W. (1998). Integrated Watershed Management. Principles And Practice. New York.
• Kiran V. S. S. (2013). Change Detection in Land use/Land cover Using Remote Sensing & G.I.S Techniques: A Case Study of Mahanadi Catchment, West Bengal, International Journal of Research in Management Studies (IJRMS), 2(2).
• Mustard, J. F., Defries, R. S., Fisher, T., Moran, E. (2005). Land use and land cover change pathways and impacts. In: Gutman G, Janetos AC, Justice CO,Moran EF,Mustard JF, Rindfuss RR, et al., editors. Land change science: observing, monitoring, and understanding trajectories of change on the earth’s surface. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers. p. 411–29.
• Open Foris (2016). Free Open-Source Solutions for Environmental Monitoring, (26.07.2018).
• Reimold, R. J. (1998). Watershed Management. Practice, polices, and coordination. New York.
• Solbrig, O. (1993). Ecological constraints to savanna land use. The World’s Savannas: Economic driving forces, ecological constraints and policy options for sustainable land use. Man and the Biosphere Series, 12. UNESCO & Parthenon Publ., Paris.
• Symeonakis, E., Koukoulas, S. (2009). A Land use Change and Land Degradation Study in Spain and Greece Using Remote Sensing and GIS, J. Ind. Geophysics. Union, Vol.14, No.4, pp.180-190.
• TUBITAK-MAM (2010). Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi, Konya Kapalı Havzası Nihai Raporu, (Proje yöneticisi: Dr. Selma AYAZ; Proje Kodu: 5098115), Kocaeli.
• Tunçok, İ. K., Bozkurt, O. Ç. (2015). Bütüncül Havza Yönetimi: Konya Kapalı Havzası Uygulaması, 4. Su Yapıları Sempozyumu, 19-20 Kasım 2015.
• Turner, B. L., Skole, D., Sanderson, S., Fischer, G., Fresco, L., Leemans, R. (1995). Land Use Land Cover Change Science/Research Plan. Publications IHDP Report Series, Report Number 07. www.ihdp.uni-bonn.de/html/publications/report07/luccsp.htm.
• Türkeş, M. (1999). Vulnerability of Turkey to desertification with respect to precipitation and aridity conditions. Turkish Journal of Engineering and Environmental Sciences, 23(5), 363-380.
• URL-1 (2017). https://www.ipcc-ggip.iges.or.jp/public/gpglulucf/gpglulucf_files/Chp2/Chp2_Land_Areas.pdf
• URL-2 (2018). https://unfccc.int/cop7/documents/accords_draft.pdf
• URL-3 (2018). https://www.ipcc.ch/meetings/session25/doc4a4b/vol4.pdf
• URL-4 (2017). https://www.meteorite.bi/products/saiku
• URL-6 (2018). http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/Guncelbelgeler/HAVZA_FiNAL/Konya/Konya_ Kapali_Havzasi.pdf
• WWF (2014). Konya’da Suyun Bugünü Raporu. Hazırlayanlar: Mustafa Özgür Berke, Buket Bahar Dıvrak, Hatice Dinç Sarısoy. WWF-Türkiye, Ofset yayınevi, 67 sayfa.