Bireysel Seyahat Maliyet Yöntemi Kullanılarak Ekonomik Değer Tespiti: Troya Tarihi Milli Parkı Örneği

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 633 - 643, 15.12.2019

Yavuz Alkan

https://doi.org/10.24011/barofd.581240

Cited By: 1

Öz

Milli parklar
gibi ekonomik değeri olmayan çevresel varlıkların parasallaştırılması
kullanıcıların bu varlıklara daha bilinçli yaklaşım sergilemelerini
sağlamaktadır. Bu durum söz konusu varlıkların gelecek kuşaklara bozulmadan
aktarılmasında önemli bir paya sahiptir. Bu kazanımların sağlanması için Troya
Tarihi Milli Parkı’nın (TTMP) rekreasyon ve turizm amaçlı kullanımından
kaynaklı ekonomik değerinin tespit edilmesi ve bu değerlemelerin yatırım
miktarlarıyla karşılaştırılması bu çalışma için amaç niteliğindedir. Bu amaç için Seyahat Maliyet Yöntemi
kapsamında TTMP’ye gelen ziyaretçilere tesadüfi olarak ve yüz yüze gelinerek
450 anket uygulanmıştır. Anket verileri SPSS 15.0 istatistiki analiz programı
kapsamında doğrusal regresyon testine tabi tutulmuştur. Bununla çalışma
alanının rekreasyonel ve turizm amaçlı kullanım değeri belirlenmiş olup, bu
kullanımın talep boyutunda belirleyicisi olan bağımsız değişkenlerin birbirleri
ile ilişkileri ortaya konmuştur. Analiz sonucunda logaritmik fonksiyon tipi % 1
düzeyinde önemli bulunmuştur. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkeni
%70,2 oranında açıkladığı görülmüştür. F testi sonucuna göre de, %53,58
düzeyinde modelin istatistiki olarak anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca
analize göre, TTMP için yıllık 192.075.466
TL tüketici rantı değeri hesaplanmıştır. Oysa TTMP için yıllık ödenek tutarının
(yaklaşık 200 kat daha az) 2.219.464 TL olduğu görülmüştür. Bu da
gösteriyor ki, çalışmadan elde edilen yıllık tüketici rant değerinin kurum
içinde sektörel bazda daha büyük ve somut yatırımlarda değerlendirilerek tarihi
alanın sosyal ve ekonomik anlamda kalkınması için finanse edilmesi mümkün
olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Seyahat Maliyet Yöntemi, Tüketici Rantı, Ekonomik Değerleme, Troya Tarihi Milli Parkı, Çanakkale

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FHD-2018-1429

Teşekkür

Bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından FHD-2018-1429 no'lu proje kapsamında desteklenmiştir. Desteklerinden dolayı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne teşekkürlerimi ifade etmek isterim.

Economic Value Identification Using The Individual Travel Cost Method: Example Of The Troia Historic National Park

Öz

Monetization of
environmental assets without economic value, like national parks, ensures a
more conscious approach is displayed by users to these assets. This situation
has an important share in transferring these assets to future generations
without destruction. To ensure these gains, the determination of the economic
value due to use of the Troia Historical National Park (THNP) for recreation
and tourism, and comparison of this valuation with investment amounts, forms
the aim of this study. With this aim, 450 random visitors to the THNP were
administered surveys within the scope of the travel cost method in face-to-face
interviews. Survey data were analyzed with the linear regression test in the
SPSS 15.0 statistical program. With this, the value of the recreational use and
tourism was specified and the correlations between determinant independent
variables with the dimension of demand were revealed. The result of the
analysis found the logarithmic function was significant at the 1% level. It
appeared that the independent variables explained 70.2% of the dependent
variable. According to the F test results, the model was statistically
significant at 53.58% level. Additionally, according to the analysis, the
consumer surplus value of the THNP was calculated as 192,075,466 TL. However,
the annual budget for the THNP was identified as 2,219,464 TL (approximately
200 times less). This indicates that with the annual consumer surplus value
obtained in the study, it will be possible to finance the social and economic
development of the historic area by evaluating larger and more concrete
investments on a sectoral basis.

Anahtar Kelimeler

Travel cost method, consumer surplus, economic valuation, Troia Historic National Park, Çanakkale

Proje Numarası

FHD-2018-1429

Kaynakça

• Ahunbay, Z., (2007). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. YEM Yayınları, İstanbul.
• Alkan, Y., (2018). Lapseki Kentsel Alanındaki Alt/Üst Yapı Ağırlıklı Peyzaj Sorunsalı ve Çözüm Önerileri. Değişen ve Gelişen Lapseki Kentsel Altyapısı Uluslararası, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Editör Doç. Dr. Alper SAĞLIK, © ÇÖMÜ, Pozitif Matbaa, Çanakkale, 125-137.
• Alkan, Y., Uzun, G., (2016). Erdemli Kenti Mücavir Alanı İçinde Ekolojik Kapsamlı Alan Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Ordu Üniversitesi, Akademik Ziraat Dergisi , 5(1), 35-50.
• Alkan, Y., Sağlık, A., Kelkit, A., Sağlık, E., (2016). "Çevresel Niteliklerin Konut Fiyatlarına Kattıkları Ekonomik Değerler Üzerine Bir Araştırma: Çanakkale Kenti Örneği", in: Mimarlık, Planlama ve Tasarım’da Akademik Araştırmalar, Öğr. Gör. Dr. Çiğdem EREN, Eds., Gece Kitaplığı Yayınevi, Ankara, 307-334.
• Alkan, Y., Sağlık, A., Kelkit A., (2016). Site Yerleşimlerinde Dış Mekân – Peyzaj Niteliğinin Ölçülmesi ve Konut Değerlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma: Çanakkale Kenti Örneği. Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 9, 111-128.
• Anonim, (2017). Çanakkale Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 13.12.2017 Tarih ve 5682 Sayılı Yazı.
• Arslan M., E., S., ve Özdemir, M., (2017). Kırsal Turizmin Fiziksel Sosyal ve Kültürel Etkileri Konusunda Halkın Görüşleri: Artvin Örneği. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 2017, 19(1): 11-18.
• Beal, D.J., (1995). Travel Cost Analysis of The Value of Carnarvon Gorge National Park for Recreational Use, Review of Marketing and Agricultural Economics, 63(2), 292-303.
• Belkayalı, N., Akpınar, N., (2010). Yalova Termal Kaplıcaları’nın Rekreasyon ve Turizm Amaçlı Kullanımının Ekonomik Değerinin Seyahat Maliyet Yöntemi ile Tespit Edilmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi. CBD 7 (2), 177-184.
• Bernard M.F. ve Jokilehto J., (1998). Management Guidelines for World Cultural Heritage Sites (Dünya Miras Alanlarının Yönetimi Rehberi), Roma, ICCROM.
• Erbey, D., (2018). Tarihi, Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması ve Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı Planlama 2018; 28(3): 282–301, doi: 10.14744/planlama.2018.40469.
• Erbey, D., (2016). An Evaluation of the Applicability of Management Plans With Public Participation. İdeal Kent, 19 (7), 428-442.
• Ferah Özkök, F., Mercan, Ş., O., Yıldırım, H., M., Korkmaz, H., Sünnetçioğlu, S., Ayhan, Ç., (2019). Kaz Dağları’nın Turizmdeki Ekonomik Değerinin Seyahat maliyet Yöntemi ile Belirlenmesi, Electronic Journal Social Sciences, Winter-2019, 1(69). 412-424.
• Gündoğmuş. M., E., Kalfa V., R., (2016). Piyasa Değeri Olmayan Varlıkların Ekonomik Değerinin Belirlenmesi. Journal of Life Economics, 3(4), 177-200.
• Hackett, S.C., (2006). Enviromental and Natural Resources Economics: Teory, Policy and The Sustainable Society, M.E. Sharpe, Armonk, New York, 1-551.
• Iamtrakul, P., Teknomo, K. And Hokao, K., (2005). Public Park Valuation Using Travel Cost Method, Proceedings of The Eastern Asia Society for Transportation Studies, 5, 1249 – 1264.
• Marinelli, A., Casini, L. and Romano, D., (1991). Economic Valuation of the Aggregate Impact and Direct Benefits of Outdoors Recreation: The Case of a Natural Park in Tuscany. Genio Rurale, 53(9), 51-55.
• Ortaçeşme, V., Özkan, B. ve Karagüzel, O., (2002). "An Estimation of the Recreational Use Value of Kursunlu Waterfall Nature Park by the Individual Travel Cost Method", Turkısh Journal of Agrıculture and Forestry, 1, pp.57-62.
• Öztürk, S., Ayan E., Işınkaralar, Ö. (2018). Visual Landscape Evaluation Of Kastamonu Clock Tower Environment As A Historical urban Area, Fresenius Environmental Bulletin, 27:12B, 9617-9625.
• Shogren, J.F., (2013). Encyclopedia of Energy, Natural Resource And Environmental Economics, Elsevier Science, 1, 1056.
• Talay, İ., Akpınar, N., Belkayalı, N., (2010). Doğal Kaynakların Rekreasyonel ve Turizm Amaçlı Kullanımının Ekonomik Değerinin Tespiti: Göreme Tarihi Milli Parkı Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, CBD 8 (2), 137-146, 2010.
• Tisdell, C.A., (1991). Economics of Environmental Conservation. Elsevier Science Publisher, Amsterdam, Holland, 359, 1991.
• UNESCO, (2019). https://whc.unesco.org/document/125839 UNESCO, ICCROM, ICOMOS and IUCN. (2013). Managing Cultural World Heritage. UNESCO World Heritage Centre (World Heritage Resource Manual), Paris ( Haziran 2019).
• DKMPGM, (2019). Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, http://troya.tabiat.gov.tr/, Troya Tarihi Milli Parkı, 2016 ( Haziran, 2019).
• Willis, K.G., Garrod, G.D., (1991). “An Individual Travel Cost Method of Evaluating Forest Recreation”, Journal of Agricultural Economics, 42, 33-42, 1991.