Cumhuriyet Dönemi Kent Parklarının Karaalioğlu Parkı Örneğinde İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 22 - 37, 15.04.2020

Esat Furkan Engin Reyhan Erdoğan

https://doi.org/10.24011/barofd.636110

Cited By: 1

Öz

Araştırmanın amacı, Cumhuriyet dönemi peyzaj mimarlığı anlayışını belirlemek ve o dönemde yapılmış olan eserlerin incelenerek günümüzdeki durumları hakkında çıkarımlar yapmaktır. Elde edilen verilerle Cumhuriyet dönemi parklarının yeniden tasarımı söz konusu olduğunda tarihi değerine saygı gösterilerek, tüm dünya tarafından kabul görmüş belirli kuramlar ışığında gelecek nesillerle olan bağlantısının kurulması düşünülmüştür. Bu amaç doğrultusunda Antalya Karaalioğlu Parkı eski belediye alanı ve Atatürk stadyumu alanı incelenmiş ve öneriler geliştirilmiştir. Parkın tarihi, o dönemde yapılmış olan su kanalları, miradorlar, bitkisel düzenlemeler ve yapısal öğeler çeşitli kaynak taramaları ile ortaya çıkarılmıştır. Ortaya çıkan bu elemanların günümüz teknolojileri ile aslına uygun olarak ve yerinde yeniden canlandırılması hedeflenmiştir. Araştırma sonucunda, Erken Cumhuriyet döneminde yapılan parklarda, yeni Cumhuriyet anlayışına göre kendine has bir üslubun oluştuğu sonucuna varılmıştır. Bu üslup oluşurken, dönemin peyzaj mimarları, mimarları ve kent plancıları geçmiş dönemdeki park ve bahçe sanatlarından etkilenmişlerdir. Parklarda kimi zaman Barok stili, kimi zaman Rönesans etkileri, kimi zamansa antik kent planlarından bile esinlenmelere rastlanmaktadır. Bu tarzın genel özellikleri; geometrik formların hâkim olduğu, sonuca en net şekilde ulaşılabilen, karmaşadan uzak ve gösterişli bir yapısı olmasıdır. Örnek olan seçili alanda bu tarza uygun bir tasarım hazırlanmış, geçmiş ve bugün arasındaki farklar baz alınarak çıkarımlar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, park, tasarım, Karaalioğlu parkı, Antalya

Evaluation of Republican City Parks in the Case of Karaalioğlu Park

Öz

The purpose of this research is to determine the concept of landscape architecture understanding in the Republican period and to make inferences about the present conditions by examining the works made at that time. In the case of the redesign of the parks of the Republican period, the historical value is respected and the establishment of a link to the next generation in the light of certain theories accepted by the whole world has been considered. In line with this aim, the area of Antalya Karaalioğlu Park former municipality area and Atatürk stadium was examined and recommendations were developed. The history of the park, the water channels, the mirados, the vegetational and planting arrangements and the structural items made at that time were revealed by various source research. It is aimed that these emerging elements will be revitalized in place and in accordance with today's technology. As a result of the research, the parks constructed in the early Republican period had a unique style according to the new Republican concept. In this style, landscape architects, architects and urban planners of the period were influenced by past park and garden arts. The parks are inspired by different styles such as Baroque, Renaissance and from ancient city plans. General characteristics of this style are that the general plan form is dominantly geometric, and the result is a clear, distant, and flashy structure that can be reached in the clearest possible way. In the selected example area, an appropriate design was prepared for this item and inferences were made based on the differences between past and present.

Anahtar Kelimeler

Republic, park, design, Karaalioğlu park, Antalya

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2009). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM Yayın (Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları), İstanbul, 188s.
• Anonim, (2017a). http://www.fullantalya.com/hic-suphesiz-antalyanin-en-guzel-yeri-karaalioglu-parkidir/ [Son erişim tarihi: 17.06.2017].
• Anonim, (2017b). http://v2.arkiv.com.tr/p2681-antalya-tarihsel-karaalioglu-parki-belediye-binasi-ve-cevresi-kentsel-tasarim-ve-koruma-yarisma-projesi---1-odul.html [Son erişim tarihi: 17.06.2017].
• Anonim, (2019). Karaalioğlu Parkı-Muratpaşa/Antalya. https://gezilmesigerekenyerler.com/gezilecek-yerler [Son erişim tarihi: 03.09.2019].
• Anonim, (2002). Antalya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı
• Arslan, E.S. (2010). Kültürel Peyzaj Kavramı Kapsamında Bir Değerlendirme: Ulus-TBMM Tarihi Aksı (Ankara). Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 106s.
• Baylan, R. (2003). Terkos Gölü Örneğinde Doğal ve Kültürel Çevrenin Korunması ve Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 124s.
• Barash, A.J. (2007). Belleğin Kaynakları. Çev. Şeyda Öztürk, Cogito 50, s. 13-14.
• Bekdemir, L.F. (2010). Kültürel Peyzaj Değerlendirmesi: Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 86s.
• Bergson, H. (2007). Madde ve Bellek. Çev.Işık Ergüden, Dost Kitabevi, Ankara, s.59-62, 77.
• Bozdoğan, S. (2002). Modernizm ve Ulusun İnşası, Erken Cumhuriyet Döneminde Mimari Kültür. Metis Yayınları, İstanbul, 367s.
• Çınar Altınçekiç HS, Ergin B, Tanfer M (2014). Tarihsel Süreç İçinde Kent Kimliğinin Mekânsal Kalite Değerlendirmesi Üzerine Bir Araştırma (Taksim Meydanı) Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi ISSN:2146-1880, e-ISSN: 2146-698X Cilt: 15, Sayı:2, 132-148
• Çınar, H.S. (2005). İstanbul Metropolü’nde Meydanların Rekreasyonel İşlev Yönünden Önemi Üzerine Araştırmalar İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A Cilt 55 Sayı1, 85-110
• Çimrin, H. (2006). Bir Zamanlar Antalya: Tarih, Gözlem ve Anılar: Yakın Geçmişe Yolculuk. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Antalya, 640s.
• Erder, C. (1964). Venedik Tüzüğü. http://www.icomos.org.tr [Son erişim tarihi: 10.09.2017].
• Erdogan, R., Olgun, R,. Tulek B., Zaimoglu, Z. (2016). Investigating The Provisions of Bicycle Use and Inclinations of Riders: Konyaaltı (Antalya) Case Study. International Journal of Agriculture and Environmental Research, 2(5): 1368-1380.
• Ingerson, A.E. (2003). Web sitesi. home.comcast.net/~jay.paul/landscapes.doc. [Son erişim tarihi: 03.09.2017].
• Kayın, E. (2007). Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Mirasının Belgelenmesi, Korunması ve Değerlendirilmesi Projesi için Çağrı. Mimarlık Dergisi, 334.
• Kayın, E. (2016). İzmir Enternasyonal Fuarı ve Kültürpark İçin Bir Koruma Çerçevesi: Modern Miras, Kültürel Peyzaj ve Hafıza Temelli İrdelemeler. Ege Mimarlık, Temmuz, 10-15.
• Nora, P. (2006). Hafıza Mekânları, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Olgun, R. (2019). Evaluation of Pedestrianized Streets in Terms of Landscape Design and User Satisfaction: The Case of Antalya-Şarampol Street. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 21(2): 327-335.
• Olgun, R., Erdoğan, R. (2016). Urban furniture and user satisfaction: The example of Antalya - Gulluk Avenue. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 66(2): 674-682.
• Olgun, R., Yılmaz, T. (2014). Aizanoi Antik Kentinin Peyzaj Planlama Kapsamında Korunması ve Turizm Potansiyelinin Arttırılması. Artium, 2(2): 122-133.
• Özsüle, Z. (2005). Geleneksel Yerleşimlerin Korunması Açısından Kültürel Peyzaj Değerlendirmesi: Mudanya Örneği. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul, 249s.
• Sarı, C. (2010). Dünden Bugüne Antalya. Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Antalya.
• Sayan, S., Karagüzel, O., Ortaçeşme, V. (2000). Antalya Karaalioğlu Parkı’nın Tarihsel-Sosyal Değeri ve Kentsel Gelişimlerle İlişkisi Yönünden Değerlendirilmesi. Peyzaj Mimarlığı Kongresi 2000, Ankara, 19-21 Ekim 2000.
• Vâ-Nû, V.N. (1944). Antalya İkinci Dünya Harbi İçinde Nasıl Güzelleşebildi?. Kenan Matbaası, İstanbul, 88s.