Erciyes Yöresi Titrek Kavak Meşcerelerinde İlk Aralama Bakımlarının Ekonomik Analizi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 953 - 962, 15.12.2020

Ali Osman Güzel İsmet Daşdemir

https://doi.org/10.24011/barofd.768602

Öz

Erciyes yöresinde saf, doğal, tek tabakalı, hiç bakım görmemiş, sıklık çağını henüz geçmiş ve ilk aralama çağına ulaşmış yaklaşık 1.468 ha titrek kavak (Populus tiremula L.) meşceresi bulunmaktadır. Bu meşcerelerin silvikültürel açıdan bakıma ihtiyacı vardır. Yapılacak ilk aralama çalışmalarının ekonomik olup olmadığının araştırılması ve işletme ekonomisi bakımından incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışma, Erciyes yöresindeki titrek kavak meşcerelerine yapılacak ilk aralama müdahalelerini odun üretimi açısından incelemek ve ekonomisini ortaya koymak amacıyla ele alınmıştır. Çalışmada 2017 yılı fiyatları esas alınarak maliyet ve gelir hesapları yapılmıştır. Yapılan müdahalelerde üretilecek ürünlerin maliyet bedeli (MAB) = (TB + FG + DG + SG) x 1,0M formülüyle hesaplanmıştır. Orman Genel Müdürlüğünün 1 m3 lif-yonga kavak odunu için üretim taban fiyatları baz alınarak, farklı uzaklıktaki örnek alanlardaki meşcerelerden elde edilen ürün çeşitlerinin miktarları ve muhammen satış fiyatları belirlenerek gelir tahminleri yapılmıştır. Bilahare gelir ve maliyet karşılaştırılmaları yapılarak titrek kavak meşcerelerine yapılan müdahalelerin ekonomisi ortaya konulmuştur. Araştırma sonunda ilk aralama bakımlarından elde edilecek emvalin lif yonga odunu niteliğinde olduğu, 1 m3 odunun yaklaşık 35 TL bedelle dikili ağaç halinde satıldığı, örnek alanlarda damgalanan toplam 4.370 adet ağacın hacminin 272,83 m3 olduğu ve orman işletmesinin bu üretimden toplam 9.549,05 TL net gelir elde ettiği saptanmıştır. Bu sonuçlara göre Erciyes yöresindeki hiç bakım görmemiş, sıklık çağını henüz geçmiş ve ilk aralama çağına ulaşmış titrek kavak meşcerelerine aralama müdahalelerinin yapılmasının ve odun üretiminin işletme ekonomisi bakımından uygun olduğu ve işletmeye ekonomik bir getiri sağladığı ortaya konmuştur. Ayrıca yapılacak üretim, orman ürünleri sanayinin hammadde ihtiyacının karşılanmasına, odun arz açığının kapatılmasına, istihdam, katma değer yaratılmasına ve böylece ülke ekonomisinin katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Odun üretimi, Titrek kavak, Maliyet bedeli, Dikili ağaç satış fiyatı, Erciyes Dağı

Teşekkür

Bu çalışma, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalında 2019 yılında sonuçlandırılan bir Yüksek Lisans Dönem Projesinden üretilmiştir. Çalışmanın ilk hali 17-19 Eylül 2019 tarihlerinde Kayseri’de düzenlenen “Titrek Kavağın (Populus tremula L.) Biyolojisi, Silvikültürel Özellikleri ile Orman Endüstrisinde Kullanımı” adlı çalıştaya bildiri olarak sunulmuştur.

Economic Analysis of the First Interval Maintenances in Trembling Poplar Stands in the Erciyes Region

Öz

In the Erciyes region, there are about 1,468 ha trembling poplar (Populus tiremula L.) stands that are pure, natural, single-layer, never maintained and have just passed the age of frequency and reached the first interval age. These stands need silvicultural maintenance. It is important to investigate whether the first interval maintenances are economical and examine them in terms of business economy. This study was handled in order to examine the first interval maintenances on the trembling poplar stands in the Erciyes region in terms of wood production and to reveal its economy. Cost and income calculations were made based on 2017 prices in the study. Costs of the products to be produced were calculated via the formula (MAB) = (TB + FG + DG + SG) x 1.0M. Based on the production base prices of the General Directorate of Forestry for 1 m3 fiber-chip poplar wood, income estimates were made by determining the amount of product varieties obtained from stands at different distances and their estimated sales prices. Then, the economy of the interventions on the trembling poplar stands was revealed by making income and cost comparisons. At the end of the study, it was determined that the goods obtained from the initial spacing maintenances were quality of fiber chip wood, 1 m3 of wood was sold as standing tree with a price of approximately 35 TL, the total volume of 4,370 trees stamped in the sample areas was 272.83 m3 and the forest enterprise generated a total net income of 9,549.05 TL from this production. According to these results, it was demonstrated that the interval cares and wood production were suitable in term of business economy and provided an economic return to the business at the trembling poplar stands that have not received any maintenance and just passed the age of frequency and reached first intervals in the Erciyes region. Additionally, the production will contribute to meet the raw material need of the forest products industry, to close the wood supply gap, to create employment and added value, and thus, to the national economy. 

Anahtar Kelimeler

Wood production, Trembling poplar, Cost value, Standing tree sale price, Erciyes Mountain

Kaynakça

• Assmann, E. (1961). Waldertragskunde. BLV Verlagsgesellschaft, München, Bonn-Wien, Germany.
• Birler, A. S. (1995). Ormanlarımızın Korunması İçin Endüstriyel Plantasyonların Önemi. Tema Vakfı Yayınları No: 8, İstanbul.
• Boydak, M., Çalışkan, S. (2014). Ağaçlandırma. OGEM-VAK Yayınları, ISBN 978-975-93943-8-7, Ankara.
• Ceylan, B. (1986). Muğla Yöresindeki Genç Kızılçam Meşcerelerinde İlk Aralama Müdahaleleri Üzerine Silvikültürel Araştırmalar. OAE, Teknik Bülten Yayın No: 196, 102 s., Ankara.
• Daşdemir, İ. (2003). Asli Orman Ürünlerinde Fiyat Analizi (Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Yayınları, Üniversite Yayın No: 26, Fakülte Yayın No: 12, ISBN 975-7138-22-7, 119 s., Bartın.
• Daşdemir, İ. (2011). Dikili Ağaç Satışlarının Uygulanması Üzerine Değerlendirmeler. Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 20, s.71-79, Bartın.
• Daşdemir, İ. (2018). Ormancılık İşletme Ekonomisi (4. Baskı). Bartın Üniversitesi Yayın No: 10, Orman Fakültesi Yayın No: 6, ISBN 978-605-60882-8-5, 407 s., Bartın.
• Daşdemir, İ., Güler, S. (2001). Sarıkamış Karanlıkdere Dr. Ali Topçuoğlu Araştırma Ormanında Silvikültürel Uygulamaların (Aralamaların) Meşcere Kuruluşu Üzerine Etkileri ve Ekonomisi. DA Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 4, 85 s., Erzurum.
• Eler, Ü. (1988). Antalya Bölgesi Doğal Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Meşcerelerinde Aralama ve Hazırlama Kesimlerinin Artım ve Büyüme Yönünden Etkileri. OAE, Teknik Bülten No: 203, 54 s. Ankara.
• Görücü, Ö. (1995). Orman İşletmelerinde Üretim Planlamasının Geliştirilmesi Konusunda Araştırmalar. İÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 97 s., İstanbul.
• Güzel, A. O., Turna, İ., Koç, F., Kılıç, Y., Akbin, G. (2019). Titrek Kavak (Populus tremula L.) Meşcerelerinde Gecikmiş Aralama Kesimlerinin Meşcere Büyümesi ve Bazı Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri (Kayseri Erciyes Dağı Örneği). OGM, İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün ANK-23.2153 (2019-2026) nolu Araştırma Projesi, 39 s., Ankara.
• IUFRO (1990). New Approaches to Spacing and Thinning in Plantation Forestry. FRI Bulletin No: 151, 360 pp., New Zealand.
• Kalıpsız, A. (1982). Orman Hasılat Bilgisi. İÜ, Orman Fakültesi Yayın No: 328, 349 s., İstanbul.
• KOİM (2018). Kayseri Orman İşletme Müdürlüğü, Kayseri ve Develi Orman İşletme Şeflikleri Amenajman Planları. Kayseri.
• Mitscherlich, G. (1970). Wald Wachstum und Umwelt. J.D. Sauerländer’s Verlag, Frankfurt, Germany.
• OGM (1985). Devlet Orman İşletmesi ve Döner Sermayesi Yönetmeliği. Seri No: 21, Sıra No: 653, Ankara.
• OGM (1996). Asli Orman Ürünlerinin Üretim İşlerine Ait 288 Sayılı Tebliğ. Orman Genel Müdürlüğü Tamimi, 160 sayfa, Ankara.
• OGM (2015). Türkiye Orman Varlığı-2015. TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Yayını, 32 s., Ankara.
• OGM (2016). Oduna Dayalı Orman Ürünlerinin Üretim ve Pazarlama Faaliyetleri. Orman Genel Müdürlüğü İşletme ve Pazarlama Dairesi Başkanlığı Raporu, 73 s., Ankara. https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/EgitimDokumanlari/18.05.2019.
• OGM (2017). 2017 Yılında Uygulanacak Tarife Bedeli ve Tevzii Masraf Cetvelleri. Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• URL-1 (2019). Kayseri İl Haritası (R. Saygılı 2015). https://unalpvc.wordpress.com/ 23.05.2019.
• Wiedemann, E. (1955). Ertragskundliche und Waldbauliche Grundlagen der Forst-wirtschaft. J.D. Sauerländer’s Verlag, Frankfurt, Germany.