Sürdürülebilir Peyzaj Tasarım Kriterleri Doğrultusunda Sultanbeyli Gölet Parkı için bir Model Önerisi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 775 - 790, 15.12.2020

Yasemin Şenol Alev Perihan Gürbey

https://doi.org/10.24011/barofd.782050

Cited By: 4

Öz

Günümüzde hızla artan yapılaşma hareketleri, sanayileşme ve küresel ısınmanın etkisiyle doğal çevre ve ekolojik yapı bozulmaya başlamış, bozulan ekolojik yapı çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Kentlerin beton alanları ve geçirimsiz yüzeyleri giderek artmakla beraber yeşil alanları azalmıştır. Bunun sonucu olarak, sürdürülebilir bina uygulamalarının yanı sıra yeşil alanlarda da sürdürülebilirlik çalışmaları başlamıştır. Sürdürülebilir peyzaj alanları oluşturmak için doğal materyaller ve geri dönüşümlü malzemelerin kullanımıyla birlikte, su ve enerji etkin birçok sistemin beraber sağlanması gerekmektedir. Enerji etkin tasarımlarda da yenilenebilir enerji kaynakların kullanımı ana kriteri oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Sultanbeyli Gölet Parkı için sürdürülebilir bir tasarım modeli oluşturulmuştur. İnşaat aşamasında başlayan sürdürülebilirlik kriterleri peyzaj uygulaması tamamlanana kadar geçen süreç için ele alınmıştır. Çalışma alanının doğal ve sosyo-kültürel peyzaj analizi yapılmış ve sürdürülebilir tasarım kriterleri ile oluşturulan örnek uygulamalar incelenerek mevcut tasarımla karşılaştırılmıştır. Getirilen öneriler kapsamında sürdürülebilir ilkeler doğrultusunda alan için yeni bir tasarım modeli oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımı, Su ve Enerji Etkinliği, Yeşil Alan, Sultanbeyli Gölet Parkı

Teşekkür

Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı’nda yürütülen “Sürdürülebilir Peyzaj Tasarım Kriterleri Doğrultusunda Sultanbeyli Gölet Parkı için bir Model Önerisi” adlı Yüksek Lisans Tezinden üretilmiştir.

A Proposed Model for Sultanbeyli Pond Park in Accordance with Sustainable Landscape Design Criteria

Öz

Today the natural environment and its constituent ecological structures have deteriorated due to a range of anthropogenic factors including human development and urbanisation. This deterioration in ecological structure has brought with it problems for humanity, especially in our cities. Concrete areas and other impermeable surfaces in cities have gradually increased at the expense of more natural 'greenspace', causing a range of impacts on the overall health of our environment. As a result, studies on the concept of 'green developments' and sustainable building practices have increased. This has included looking at the use of natural and recycled materials, sustainable landscape areas and water and energy-efficient systems. The use of renewable energy systems has become one of the key areas of focus in sustainable development and the main criterion in energy-efficient designs. In this study, a sustainable design model has been created for the Sultanbeyli Pond Park. Sustainability criteria were taken into consideration for a process that started during the construction phase and continued until the landscape application was completed. An analysis of natural and socio-cultural landscape features of the study area is made and we examine the current design against other examples of sustainable design criteria. Finally, we propose, through our analyses, a new model developed in the context of sustainable design principles.

Anahtar Kelimeler

Sustainable landscape design, water and energy efficiency, Sultanbeyli pond park, green spaces

Kaynakça

• Atıl, A., Gülgün, B., ve Yörük, İ., (2005). Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2), 215-226.
• Ciravoglu, A., (2006). Sürdürülebilirlik Düşüncesinde Mimarlığın Yeri Üzerine Alternatif Bir Yaklaşım: Mekansal Örüntünün Çevre Bilincine Etkisi, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Çorbacı, Ö.L., Ertekin, M. ve Özyavuz, M., (2011). Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Kurakçıl Peyzaj Uygulamaları, Kurak ve Yarı Kurak Alan Yönetimi Çalıştayı, 5-8 Aralık 2011.
• Durmuş Arsan, Z., (2009). Enerji Etkin Mimarlık Yaklaşımları Üzerine Bir Eleştiri. Dosya: Bir Tasarım Konusu Olarak Enerji Etkin Mimarlık, Ege Mimarlık Dergisi, Sayı: 68, Ocak, sf.18-24, TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi, İzmir.
• Erkan, Ö., (2011). Çocuk Oyun Parklarında Modül Tasarımında Ahşap Plastik Kompozit Malzemenin Kullanım Olanakları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/İç Mimarlık Bölümü/İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Anabilim Dalı, İstanbul.
• Gürbey, A.P. ve Kanbur, N., (2020). Hospital Landscape Sustainability, In Theory and Practice in Sustainable Planning and Design, Planning, Design, Applications, Ed. Özyavuz M., Peter Lang, Berlin, pp.651-676.
• Gürbey, A. P., (2020). Landscape in LEED-Certified Buildings: What Matters Most, Aesthetic Concerns or Sustainability?, In Advances in Scientific Research: Engineering and Architecture, Ed. Christov I., Krystev V., Efe R., Gad A.A., St. Kliment Ohridski University Press, Sofia, pp. 83-100.
• İBB (2005). Planlama ve Daire Başkanlığı Şehir Planlama Müdürlüğü, İB Nazım İmar Planı Analitik Etüdler İşi, Özel Teknik Şartname No:5-7 Gelişme Eğilimleri Finansman Analizi, Bütüncül Yer Seçim Kararları, 5.7.9, Açık Alan Yetersizlik Raporu, Aralık 2005.
• İBB (2006). İstanbul Metropoliten Alanında Doğal Kaynaklar: Yer Bilimleri/Tarım alanları ve Toprak/Orman alanları ve Ekoloji/Yeraltı kaynakları ve Çevre Sorunları, Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi.
• Keskin, D., (2018). Sürdürülebilir peyzaj alanları ve SITES sertifikası, 26 Aralık, İstanbul https://www.erketasarim.com/surdurulebilir-peyzaj-alanlari-ve-sites-sertifikasi (18.04.2019)
• Küçükyağcı, P. Ö., Atasayan, Ö. ve Oktay, S. Ö. (2015). Çocuk Oyun Alanı Tasarımlarında Sürdürülebilirlik, 2. Uluslararası Sürdürülebilir Yapılar Sempozyumu, 28-30 Mayıs, Ankara.
• Özdemir, A., (2017). Engelsiz Oyun Alanları İçin Kapsayıcı Tasarım Yaklaşımı, Ege Mimarlık Dergisi 2017/1 (95), 20-23. http://egemimarlik.org/95/5.pdf (02.03.2019)
• Öztürk, M., (2017) Su Geçiren Beton ve Asfaltlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı http://www.cevresehirkutuphanesi.com/assets/files/slider_pdf/248HQ7HaxmKA.pdf (05.02.2018)
• Pitts, A. (2004). Sustainability and Profit. Architectural Press, Imprint of Elsevier, Oxford.
• Saygın, N. (2017). Sürdürülebilir Yağmursuyu Yönetimi ve Enerji, İzmir Bölgesi Enerji Forumu, İzmir Mimarlık Merkezi, 7-8 Nisan 2017, İzmir.
• Şermet, R. (2017). Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımlar için Sertifikasyon Sistemlerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Taştepe, T., Başbay, A.M. ve Yazıcı, Z. (2016). Kent Merkezlerindeki Ekolojik Temelli Oyun Alanlarının Mekansal Açıdan İncelenmesi: Ankara-Antalya Örneği, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2), 85-95.
• Tezer, A. (2015). Ömerli Havzası’nda Ekosistem Servislerine Dayalı Bütünleşik Havza Yönetim Planının Geliştirilmesi Projesi Araştırma Raporu. (İTÜ, İstanbul Kalkınma Ajansı), Proje No: TR10/14/DFD/0039.
• Tuncay, H. E., (2017). Kentsel Drenaj ve Kent Ekolojisi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, http://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2017/11/Hayriye-ESBAH-TUNCAY.pdf (05.01.2019)
• Türkan E.E. ve Önder, S. (2011). Balıkesir Kenti Çocuk Oyun Alanlarının İrdelenmesi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 3, 69-80.
• URL-1(2018). http://www.anadoluparkbahceler.com/projeler.php?kategori=Tamamlanan&baslik=Sultanbeyli%20G%C3%B6let%20Park%C4%B1%20Peyzaj%20Projesi&no=88 (04.04.2018)
• URL- 2 (2018). http://webgis.sultanbeyli.bel.tr/keos/ (04.04.2018)
• URL-3 (2018). http://www.sultanbeyli.istanbul/haberler/baskan-keskin-goleti-yakinda-hizmete-aciyoruz#galeri[haber]/1/ (04.04.2018)
• URL-4 (2018). http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/HaberResim/21838/golet%20eski%20hal%20(3).JPG (05.04.2018)
• URL-5(2018). http://www.anadoluparkbahceler.com/parklarimiz.php?ilce=Sultanbeyli&park=Sultanbeyli%20G%C3%B6let%20Park%C4%B1&no=230 (04.04.2018)
• URL-6 (2018). http://www.akmyapi.com.tr/Projeler/Tamamlanmis-Projeler/Sultanbeyli-Golet) (05.04.2018)
• URL-7 (2018). https://www.fatherly.com/play/why-some-playgrounds-are-amazing-most-are-lame-and-what-to-do-about-it/#03dbd (11.05.2018)
• URL-8 (2019). http://www.kavakyolu.bel.tr/erzincan-kavakyolu-belediyesi-vasgirt-deresi-projesi-2/#prettyP (21.02.2019)
• Yaşar, Y. ve Düzgüneş, E. (2013). Peyzaj Tasarımına Sürdürülebilirlik Kavramının Entegrasyonu: Bir Stüdyo Çalışması, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, ISSN: 1309-9876 E-ISSN: 1309-9884 Cilt/Vol. 3 Sayı/No.7, 31-43.
• Yoneda, Y. (2013). Hunter’s Point South Waterfront Park and Urban Beach Opens Today in Long Island City. https://inhabitat.com/photos-hunters-point-south-waterfront-park-and-urban-beach-opens-today-in-long-island-city/ (19.06.2018)
• Yurtsev, A. (2015). Sürdürülebilir Mimarlık Kapsamında Enerji Etkin Peyzaj Tasarım Yaklaşımları, Yüksek Lisan Tezi, Ege Üniversitesi, Bornova, İzmir.