Beycuma Korucuk Köyü'ndeki (Zonguldak) Servi Ağacının Anıtsal Özellikleri

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 2, 606 - 613, 16.08.2021

Barbaros Yaman , Ruhi Köktürk

https://doi.org/10.24011/barofd.889001

Cited By: 1

Öz

Beycuma (Zonguldak) Korucuk Köyü’ndeki anıtsal özellikleri incelenen ağaç Cupressaceae familyasında yer alan Cupressus sempervirens L. (Akdeniz servisi) türüne aittir. Anıt Ağaç Envanter Karnesi ve Anıt Ağaç Değerlendirme Formunda belirtilen somut ve soyut özellikler çerçevesinde bu ağaç için hesaplanan Şimdiki Anıtsal Değer (ŞAD) 50’dir. Literatürde Akdeniz servisi için belirlenen Asgari Anıtsal Değer (AADTür) 38 olarak verilmektedir. Buna göre; ŞAD>AADTür olduğu için Korucuk Köyü’ndeki bu ağacın boyutsal anıt ağaç olarak tescil edilmesi gerekir. Ağacın negatif puanları toplamı -6 olmakla birlikte, gövde üzerindeki yoğun orman sarmaşığı (Hedera helix L.) ve kümes olarak kullanılan kovuk kısım nedeniyle bu anıt servinin ivedilikle bakım ve koruma altına alınması gerekmektedir. Yöredeki Köktürk soyadlı ailelerden alınan bilgiler ve literatür temelinde bu ağacın 18. yüzyıl Osmanlı Sadrazamlarından İzzet Mehmed Paşa’nın babası Hüseyin Bey ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bu çerçevede incelenen ağacın tarihsel anıt ağaç olduğu da söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Anıt ağaç, Akdeniz servisi, Cupressaceae, Cupressus sempervirens, Korucuk Köyü

Monumental Traits of a Mediterranean Cypress Tree in Beycuma Korucuk Village (Zonguldak)

Öz

Mediterranean cypress tree (Cupressus sempervirens L.) whose monumental traits we examined is located in Korucuk village in Beycuma, Zonguldak. According to measurable and unmeasurable criteria stated in the monumental tree inventory scorecard and monumental tree assessment form, the tree scored 50 points. Since this score is above the minimum monumental tree score (38 points) given as a threshold value for Mediterranean cypress species, the tree is considered a monumental tree. The negative score of the tree is 6 because of the English ivy and hollowness on its stem. Therefore, the necessary treatments and measures should be taken immediately. The narratives of the families with Köktürk surname in the region, the regional historical literature, and the calculated tree age (age class: 301-400) strengthen that this cypress tree might have a connection to the father (Huseyin Bey) of Grand Vizier Izzet Mehmed Pasa serving in the Ottoman Empire in the 18th century. Therefore, it can be argued that this tree is also a historic monument tree.

Anahtar Kelimeler

Monumental tree, Cupressaceae, Cupressus sempervirens, Mediterranean cypress, Korucuk village

Kaynakça

• Akkemik, Ü. (2004). Dendrokronoloji: İlkeleri-Biyolojik Temelleri-Yöntemleri-Uygulama Alanları. İ.Ü. yayın no: 4484, O.F. yayın no: 479, İstanbul.
• Akkemik, Ü., Demirtaş, A., Köse, N., Usta, S., Güner, H.T. (2018). Zonguldak Alaplı’daki Anıt Porsuk (Taxus baccata L.) Ağacı Gerçekten 4112 yaşında mı? Orman ve Av, 961 (2), 11-19.
• Asan, Ü. (1992). Anıt Ağaçların Birey ve Toplum Psikolojisi Üzerine Etkileri. Yeşile Çerçeve Dergisi, sayı 18.
• Asan, Ü. (1999). Anıtsal Karaçamlar. 1. Uluslararası Ehrami Karaçam Sempozyumu (ed. A. Tatlı, H. Ölçer, N. Bingöl ve H. Akan), s.611-622, Kütahya.
• Genç, M., Güner, Ş.T. (2003). Göller Bölgesi’nin Anıt Ağaçları. Isparta Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü Yayını, 322 s., Isparta.
• Kırsal Çevre (2019). İç Anadolu’nun Kalıntı Ormanları. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, ISBN: 978-9944-0142-7-4, Arkadaş Basım Sanayi Ltd. Şti., Ankara.
• Köktürk, M. (2012). 550 Yıllık Bir Aile: Beycuma, Filyos, Mengen, Çaycuma Beyleri, soyadları Köktürk olanlar. 286 sayfa, Ankara.
• Resmi Gazete (2020). Tabiat Varlığı Olarak Belirlenecek Anıt Ağaçların Tespitine İlişkin İlke Kararı, 24.10.2020 tarih ve 31284 sayılı Resmi Gazete.
• Sarıbaş, M. (2015). Batı Karadeniz Bölgesi’nin Kayda Girmemiş Anıt Ağaçları. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 52(1), 13-21.
• Sarıcaoğlu, F. (2001). İzzet Mehmed Paşa (ö.1198/1784), Osmanlı Sadrazamı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 23. cilt, sayfa 557-558.
• Sezen, T. (2017). Osmanlı Yer Adları. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Yayın No. 26, Ankara.
• TSE (2005). Anıt Ağaçlar – Envanter, Seçim Kuralları ve İşaretleme. Türk Standardı, TS 13137.
• URL-1. https://www.gilroygardens.org/play/circus-trees
• URL-2.https://www.monumentaltrees.com/en/trees/pinuslongaeva/
• URL-3. https://www.monumentaltrees.com/en/trees/coastredwood/tallest_tree_in_the_world/
• URL-4. https://www.monumentaltrees.com/en/trees/giantsequoia/biggest_tree_in_the_world/
• Yaman, B. (2005). Tarihin Canlı Tanıkları: Anıt Ağaçlar. Bilim ve Gelecek Dergisi, 20, 54-57.
• Yaman, B., Sarıbaş, M. (2007). Zonguldak-Dirgine Ormanlarında Yeni Bir Anıt Ağaç: Elemen Karaçamı. Ekoloji, 63, 62-68.
• Yaman, B. (2009a). Wood anatomy of ivy-hosting black alder (Alnus glutinosa Gaertn.) Dendrobiology 62, 41-45.
• Yaman, B. (2009b). Comparative wood anatomy of ivy‐hosting and non‐hosting oriental plane (Platanus orientalis L.). Plant Biosystems 143(2), 252-257.
• Yaman, B. (2018). Monumental Traits of Two Old Oriental Planes in Kızılkum, Bartın. Journal of Forestry, 14(2), 71-79.