Bal Ormanlarının Sosyo-Ekonomik Boyutunun İncelenmesi: Koyulhisar Örneği

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 3, 1013 - 1025, 15.12.2021

Selda Gedik , Bektaş Sönmez , Samim Kayıkçı

https://doi.org/10.24011/barofd.942611

Öz

Arıcılık aktiviteleri biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi, erozyonun önlenmesi ve ekonomik gelir sağlaması açısından yürütülen önemli bir faaliyet alanıdır. Bu çalışmanın amacı, bal ormanlarından üretilen arı ve bal ürünlerinin sosyal çevreye ve bu ormanlarından sağlanan ürünlerin bölge ve ülke ekonomisi üzerine etkilerini araştırmaktır. Araştırma alanı Sivas İli Koyulhisar İlçesinde kurulan Ardıçalan ve Aydınlar Bal Ormanlarıdır. Anket çalışmasına dayalı olan bu çalışmada, katılımcılara kapalı uçlu soruları ve beşli likert tipi soruları içeren iki tip anket uygulanmıştır. Toplam 102 katılımcı anket çalışmasına katılmıştır. Anket sonucunda, arıcılığın ek gelir sağlamak için yapıldığı, daha çok çiftçiler tarafından sürdürüldüğü ve geleneksel yöntemler ile uygulandığı bulunmuştur. Ayrıca en çok üretilen arı ürünlerinin petek ve süzme bal olduğu tespit edilmiştir. En önemli anket sonucu ise yöre arıcılarının kurulan iki Bal Ormanının varlığından haberdar olmadığıdır. Arıcıların pazarlama ve bal ormanları konusunda bazı sorunlar yaşadığı gözlenmiştir. Pazarlama yapılan alanların uzak olması ve bal ormanı sayısının eksik olması yaşanan problemler arasındadır. Yeni pazar alanları oluşturulmalıdır. Bal ormanlarının sayısı artırılmalıdır. Mevcut bal ormanlarından daha fazla yarar sağlanabilmesi için bitki çeşitliliğinin devamının sağlanması, temiz su kaynaklarının oluşturulması ve arılara zarar veren yabanıl hayvanlara karşı tedbirler alınması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Koyulhisar, bal ormanı, arıcılık, sosyo-ekonomik

Destekleyen Kurum

SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ

Proje Numarası

KMYO-003

Teşekkür

Bu çalışma Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından KMYO-003 Numaralı A-Tipi Bireysel Araştırma Projesi olarak desteklenmiştir. Ayrıca bu çalışma “Ejons 5. International Congress on Mathematics, Engineering, Natural And Medical Sciences” isimli kongrede poster olarak sunulmuştur. Desteklerinden dolayı Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’ne teşekkür ederiz. Ayrıca proje süresince desteğini esirgemeyen Ahu KUTLAY’a, arazi çalışmaları sırasında destek olan Mustafa DÜNDAR’a, Osman METLİOĞLU ve Koyulhisar Orman İşletme Müdürlüğü’ne teşekkür ederiz.

Investigation of the Socio-Economic Dimension of Honey Forests: The Case of Koyulhisar

Öz

Beekeeping activities are an important field of activity in terms of maintaining biological diversity, preventing erosion and providing economic income. The aim of this study is to investigate the effects of bee and honey products produced from honey forests on the social environment. Also, the products obtained from these honey forests on the economy of the region and country is aimed. The research area is Ardıçalan and Aydınlar Honey Forests established in Koyulhisar District of Sivas Province. In this study, which is based on a survey study, two types of surveys were applied to the participants, including closed-ended questions and five-point Likert-type questions. A total of 102 participants participated in the survey study. It has been found that beekeeping is done to provide additional income, is mostly maintained by farmers and is practiced with traditional methods. In addition, it has been determined that the most produced bee products are honeycomb and filtered honey. The most important result of the survey is that the local beekeepers are not aware of the existence of two Honey Forests. It has been observed that beekeepers have some problems in marketing and honey forests. The remoteness of the marketing areas and the lack of honey forests are among the problems experienced. New market areas should be created. The number of honey forests should be increased. In order to get more benefits from the existing honey forests, it can be suggested to maintain plant diversity, create clean water sources and take measures against wild animals that harm bees.

Anahtar Kelimeler

Koyulhisar, honey forest, honey beekeeping, sosyo-economic

Proje Numarası

KMYO-003

Kaynakça

• Akyol, A., Cazağ, S.N. (2018). Beekeepers' Expectations and Evaluations for Beekeeping Development. 1st International Symposium on Silvopastoral Systems and Nomadic Societies in Mediterranean Countries, 22-24.10.2018, Isparta, Turkey.
• Arıcılık Yönetmeliği. (2011). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Sayı: 28128.
• Bal Eylem Planı. (2004). Tarım ve Orman Bakanlığı. Antalya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Yayını.
• Cesur, E., Güngör, E. (2019). Arı Ürünleri Ekonomisi Açısından Bandırma Yöresi Orman Kaynaklarının İncelenmesi (Tam Metin). II. Hasat Uluslararası Tarım ve Orman Kongresi, 417-426, ISBN: 978-605-7736-38-3, İzmir.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri. Anı Yayıncılık. Ankara: 190s.
• FAO (2015). Food and Agr. Org. Honey Inf . http://www.fao.org (17.11.2015).
• FAO (2017). Dünya Arıcılık Verileri. https://arastirma.tarimorman.gov.tr (19.04.2020).
• Gül, A. (2008). Türkiye’de Üretilen Balların Yapısal Özelliklerinin Gıda Güvenliği Bakımından Araştırılması. Doktora Tezi (yayımlanmamış), Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı. Hatay.
• Güngör, E., Ayhan, A.B. (2016). Bartın Yöresi Orman Kaynaklarının Bal Üretim Potansiyeli ve Ekonomik Değeri. Turkish Journal of Forestry, 17(1), 108-116.
• Güngör, E. (2018). Determination of Optimum Management Strategy for Honey Production Forest Lands Using A'WOT and Conjoint Analysis: A Case Study in Turkey. Applied Ecology and Environmental Research 16(3):3437-3459. http://www.aloki.hu ● ISSN 1589 1623 (Print) ● ISSN 1785 0037 (Online) DOI: http://dx.doi.org/10.15666/aeer/1603_34373459.
• Kadirhanoğulları, İ.H., Karadaş, K., Külekci, M. (2016). Iğdır İli Arıcılarının Sosyo-Ekonomik Durumu. Uludağ Arıcılık Dergisi, 16(1), 2-11.
• Karadeniz, V. (2010). Koyulhisar’ın Coğrafi Etüdü. Doktora Tezi (yayımlanmamış), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Erzurum.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (12. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara: 268 s.
• Koday, S. (2005). Doğu Anadolu Bölgesi’nde Hayvancılık. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 949, Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 104, Araştırmalar Serisi No: 74, Erzurum.
• Koday, Z., Karadağ, H. (2019). Türkiye’de Bal Ormanlarının Gelişimi ve Bölgesel Dağılımı (2007-2018). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1227-1242.
• Koyulhisar İlçe Tarım Müdürlüğü, (2014). (Veriler arşiv kaynaklarından derlenmiştir).
• Koyulhisar İlçe Tarım Müdürlüğü, (2015). (Veriler arşiv kaynaklarından derlenmiştir).
• Köseman, A., Şeker, İ., Karlıdağ, S., Güler, H. (2016). Arıcılık Faaliyetleri – I, Arı Yetiştiricilerinin Sosyo-Demografik Özellikleri, Problemleri ve Beklentileri ile Arıcılıkta İdari ve İktisadi Mevcut Uygulamalar. Kocatepe Veterinary Journal, 9(4), 308-321.
• Krell, R. (1996). Value-Added Products from Beekeeping. FAO Agricultural Services Bulletin. No:124. Rome, Italy.
• OGM, Bal Ormanı Eylem Planı. (2013). Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü. Ankara, 136s.
• Önal, P., Bekiroğlu, S. (2011). Orman Köylerinde ORKÖY Tarafından Gerçekleştirilen Köy Kalkındırma Projelerinin Uygulama Sonuçlarının Araştırılması (Şile-İstanbul). Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 61(2), 53-66.
• Pirim, L., Çan, M.F., Sönmez, M.M. (2009). Bingöl Arıcılık Raporu, Fırat Kalkınma Ajansı, Bingöl, 38 s.
• Söğüt, B., Şeviş, H.E., Karakaya, E., İnci, H. (2019). Arıcılık İşletmelerinde Mevcut Durum, Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Araştırma (Bingöl İli Örneği). Uludağ Arıcılık Dergisi, 19(1), 50-60. Tarım Ürünleri Piyasaları (TÜP). (2020). Arıcılık, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, 4s.
• TÜİK (2020). 2019 Yılı Türkiye Arıcılık İstatistikleri.
• Yıldız, S., Fakir, H. (2019). Bal Üretim Ormanları İçin Potansiyel Bitki Türleri: Isparta Keçiborlu Güneykent Bal Üretim Ormanı Örneği. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 3(2), 213-222.