Beylikdüzü İlçesi Yeşil Alan Sisteminin Mevcut Durumunun Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 3, 779 - 791, 15.12.2021

Zeynep Kömür Ardalı Elif Ebru Şişman

https://doi.org/10.24011/barofd.952301

Öz

Kentsel yeşil alanlar sahip oldukları estetik ve işlevsel özellikleri ile sürdürülebilir kentler için önem taşımaktadır. Bu alanların kent insanına hizmet edebilmesi; konumu, büyüklüğü ve ulaşılabilirlikleri gibi özellikleri ile yakından ilgilidir. Kentlerin kişi başına sahip oldukları yeşil alan miktarı medeniyetin göstergesi olarak kabul edilmektedir. Kentsel yeşil alanlar aktif ve pasif yeşil alanlar olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Bu çalışmada; İstanbul ili Beylikdüzü ilçesi örneğinde, kentsel yeşil alanların mevcut durumu araştırılmış ve ilçede kişi başına düşen aktif yeşil alan miktarı hesaplanmıştır. Bulunan değer 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğinde belirtilen 10 m2 standardı ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca, İmar planında planlanan aktif yeşil alan miktarı ile mevcutta bulunan aktif yeşil miktarı karşılaştırılmıştır. İlgili yönetmelikte yeşil alan miktarı; çocuk oyun alanları, mahalle ve semt parkları, kent parkları ve spor alanlarının toplamı için geçerlidir. İlçede çocuk oyun alanları mahalle parkları içerisinde yer aldığı için bir bütün olarak hesaplanmıştır. Bu bağlamda İlçede İmar planına göre hedeflenen park alanı; %26 oranında gerçekleştirilmiş ve kişi başına düşen aktif yeşil alan miktarı ise 3,41 m2 olarak bulunmuştur. Bu değer yönetmelikte belirtilen 10 m2 standardının altında kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kent, aktif yeşil alan, yeşil alan standartı, kişi başı yeşil alan miktarı, Beylikdüzü

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Evaluation of Present Status of Green Area System in The Beylikdüzü District

Öz

Urban green spaces are important for sustainable cities with their aesthetic and functional features. Green areas can serve the urban people; It is closely related to features such as location, size and accessibility. The amount of green space that cities have per capita is accepted as an indicator of civilization. Urban green areas are divided into two groups as active and passive green areas. In this study; a case of Beylikdüzü district of Istanbul province, the current situation of urban green areas was investigated and the amount of active green areas per capita in the district was calculated. The value found was compared with the 10 m2 standard specified in the Regulation on the Principles of Planning of the Zoning Law No. 3194. In addition, the amount of active green space planned in the zoning plan and the amount of active green space available were compared. The amount of green space in the relevant regulation; It is valid for the sum of children's playgrounds, neighborhood and district parks, city parks and sports fields. Since children's playgrounds are located in neighborhood parks in the district, they are calculated as a whole. In this context, the park area targeted according to the Development Plan in the District; It was realized at the rate of 26% and the amount of active green area per capita was found as 3.41 m2 . This value remained below the 10 m2 standard specified in the regulation.

Anahtar Kelimeler

Urban, active green space, green space standard, amount of green space per person, Beylikdüzü

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Aksoy, Y., (2001). İstanbul Kenti Açık Yeşil Alan Durumunun İrdelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, (Basılmamış).
• Aksoy, Y., (2004). Üsküdar İlçesi Açık Yeşil Alan Durumunun İrdelenmesi. Ekoloji, 13:52, s: 38-44.
• Albayrak, B., (2006). Çorum Kenti Mevcut Alan Kullanım Kararları ve Açık-yeşil Alan Verilerinin Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma, , Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimalığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, (Basılmamış). Altunkasa, F., (2004). Adana’nın Kentsel Gelişim Süreci ve Yeşil Alanlar. Adana Kent Konseyi Çevre Çalışma Grubu Bireysel Raporu, Adana, 24 s.
• Anonim (2014). Mekansal Planlar Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayı: 30113, 14.06.2014 Tarih.
• Anonim (2017a). http://www.beylikduzu.gov.tr/ilcemiz-hakkinda (25.03.2017).
• Anonim (2017b). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (11.06.2017).
• Anonim (2017c). http://www.beylikduzukentbellegi.com/Icerik/Goruntule/327 (08.04.2017).
• Anonim (2017d) http://www.beylikduzukentbellegi.com/Icerik/Goruntule/6185 (08.04.2017).
• Anonim (2017e) Beylikdüzü Parkları ve Açık Spor Alanları Envanterleri, Beylikdüzü Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü, İstanbul
• Atabeyoğlu, Ö., ve Bulut, Y., (2012). Ordu Kenti Mevcut Yeşil Alanlarının Değerlendirilmesi, Araştırma, Akademik Ziraat Dergisi, 1(2): 67-76.
• Budak, E., (2010). Cumhuriyet Döneminde Antakya Kenti Açık ve yeşil Alan Sisteminin İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Hatay.
• Boyacıgil O. ve Altunkasa, F., (2009). Adana Kuzeybatı Üst Kentsel Gelişme Alanı Örneğinde Verimli Aktif Yeşil Alan Olanaklarının Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 59-67. Çetiner, A., (1990). Günümüze Kadar İstanbul' da Planlama Eylemleri ve Yarattığı Çevre Sorunları. İstanbul'un Çevre Sorunları ve Çözümleri Sempozyumu, Ekim 1990, İstanbul, s:407-410.
• Ceylan, A., (2007). Yaşam Kalitesinin Arttırılmasında Kentsel Yeşil Alanların Önemi ve Kentsel Dönüşüm İle İlişkilendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and Urban Planning, 68: 129–138.
• Çinçinoğlu, A., (2001). Antakya Kenti Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Saptanması ve Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Hatay.
• Daniels, B., Zaunbrecher, B.S., Paas, B., Ottermanns, R., Ziefle, M. ve Roß-Nickoll, M. (2018). Assessment of urban green space structures and their quality from a multidimensional perspective. Science of the Total Environment, 1364–1378.
• Değerliyurt, M., (2014). Kentlerde Mekanın Kullanımını Etkileyen Faktörler, Kent Çalışmaları 1, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Dil, M., (2004). İstanbul’un, Yeşil Alan Sisteminin, Planlama Kriterleri Açısından İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• European Communities, (2000). The Urban Audit: Towards the benchmarking of quality of life in 58 European cities. Vol I, II and III, Office for Official Publications of the European Commnities, Luxembourg ISBN 92-828-9241-7.
• Eren, E., (2012). Kentsel Açık Ve Yeşil Alanların Dağılımlarının Tarihi Süreç İçerisindeki Değişimi. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Trabzon.
• Garcia, D.A. (2017). Green areas management and bioengineering techniques forimproving urban ecological sustainability. Sustainable Cities and Society, 30:108 – 117. http://dx.doi.org/10.1016/j.scs.2017.01.008.
• Giuliani, G., Petri, E., Interwies, E., Vysna, V., Guigoz, Y., Ray, N. ve Dickie, I., (2021). Modelling Accessibility to Urban Green Areas Using Open Earth Observations Data: A Novel Approach to Support the Urban SDG in Four European Cities. Remote Sens. 2021, 13, 422. https:// doi.org/10.3390/rs13030422
• Gül, A. ve Küçük, V., (2001). Kentsel Açık – Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Isparta.
• Gül, A., Dinç, G., Akın, T ve Koçak, A.İ. (2020). Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Mevcut Yasal Durumu ve Uygulamadaki Sorunlar. İdeal Kent Kentleşme ve Ekonomi Özel Sayısı, Cilt Volume 11, Yıl Year 2020-3, 1281-1312, DOI:10.31198/idealkent.650461.
• Klompmaker, J.O., Hoek, G., Bloemsma, L.D., Gehring, U., Strak, M., Wijga, A.H., Brink, C.V.D., Brunekreef, B., Lebret, E. ve Janssen, N.A.H. (2018). Green space definition affects associations of green space with overweight and physical activity. Environmental Research, 160:531 – 540. http://dx.doi.org/10.1016/j.envres.2017.10.027.
• Köşe, H. ve Kara, B. (2021). Söke (Aydın) Kenti Aktif Açık-Yeşil Alanlarının Yeterliliğinin İncelenmesi, Kent Akademisi, Volume, 14, Issue 2, Pages, 374-388.
• Larson, L., Jennings, V., and Cloutier, S., (2016). Public Parks and Wellbeing in Urban Areas of the United States, Plos One, Ed: Christopher A. Lepczyk, PMC4824524, USA Levend, T. (2008). İstanbul İli Bayrampaşa İlçesi Açık Ve Yeşil Alanlarının Nitelik ve Nicelik Açısından İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Konya.
• Melchert, L., (2005). The Dutch sustainable building policy: A model for developing countries. Building and Enviroment, 42 (2), 893-901.
• Önder, S. (1997). Konya Kenti Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi (yayınlanmamış), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Öztürk, S. ve Özdemir, Z. (2013). Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Yaşam Kalitesine Etkisi “Kastamonu Örneği”. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 2013, 13 (1): 109-116.
• Özcan, K., (2006). Sürdürülebilir Kentsel Gelişmede Açık-Yeşil Alanların Rolü “Kırıkkale, Türkiye Örneği. Ekoloji, 15:60, s: 37-45.
• Polat, A. ve Önder, S., (2012). Kentsel Açık-Yeşil Alanların Kent Yaşamındaki Yeri ve Önemi, Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Konya.
• Sağlam, S., (2006). Türkiye’de İç Göç Olgusu ve Kentleşme, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ülger, F., ve Önder, S., (2006). Kayseri Kenti Açık-Yeşil Alanlarının Nitelik Ve Nicelik Açısından İrdelenmesi, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (38): (2006) 108-118, Konya.
• Yenice, M.S., (2012). Kentsel yeşil alanlar için mekânsal yeterlilik ve erişebilirlik analizi; Burdur Örneği, Türkiye. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi / SDU Faculty of Forestry Journal 2012, 13: 41-47.
• Yıldızcı, A.C., (1987). Kentsel Yeşil Alanlar Ders Notları, İstanbul.
• Yücekaya, M. (2013). Kilis'te açık yeşil alanlar ve park nitelikleri. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), Erciyes Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Kayseri, 152s.
• Zhang, Y., Dijk, T., Tang, J., and Berg, A., (2015). Green Space Attachment and Health: A Comparative Study in Two Urban Neighborhoods, International Journal of Environmental Research and Public Health, US National Library of Medicine National Institutes of Health, Ed: Paul B. Tchounwou, PMC4661652, Netherlands.