Determining the Position of the Forest Products Sectors in the Manufacturing Sectors with the Hybrid Entropy-ARAS Method in terms of Risk Levels

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 197 - 210, 15.08.2023

Nadir Ersen , İlker Akyüz , Kadri Cemil Akyüz

https://doi.org/10.24011/barofd.1194783

Öz

In this study, the risk levels of 18 manufacturing sectors operating in the field of manufacturing in our country were tried to be evaluated by using the occupational accident data published annually in the Social Security Institution (SGK), the values calculated with the help of these data, and multi-criteria decision making (MCDM) methods. Moreover, in terms of risk level, the position of forest products sectors according to manufacturing sectors was determined. The forest products sectors were compared within themselves. In this context, nine criteria related to work accident were discussed. The weights (importance levels) of the criteria were made using the Entropy method and the ranking of the sectors according to the risk levels was made using the ARAS (Additive Ratio Assessment) method. With the entropy method, the most important criterion was the number of deaths that occurred as a result of work accidents. With the ARAS method, the most risky sector was the manufacture of fabricated metal products, except machinery and equipment. The risk levels of the forest products sectors (manufacture of wood and of products of wood and cork, manufacture of paper and paper products, manufacture of furniture) were moderate. When forest products are compared within themselves, the manufacture of furniture had the highest risk. The proposed Entropy based ARAS can be used to rank the risk levels of manufacturing sectors with reasonable accuracy.

Anahtar Kelimeler

Manufacturing, Entropy, ARAS, Forest products

Risk Düzeyleri Açısından Hibrit Entropi-ARAS Yöntemi ile Orman Ürünleri Sektörlerinin İmalat Sektörleri İçerisindeki Konumunun Belirlenmesi

Öz

Bu çalışmada, Sosyal Güvenlik Kurum'unda (SGK) yıllık olarak yayınlanan iş kazası verileri ve bu veriler yardımıyla hesaplanan değerler ve çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak ülkemizdeki imalat alanında faaliyet gösteren 18 imalat sektörün risk düzeyleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, risk düzeyi bakımından orman ürünleri sektörlerinin imalat sektörlerine göre konumu belirlenmiş ve orman ürünleri sektörleri de kendi içerisinde karşılaştırılmıştır. Bu kapsamda iş kazası ile alakalı dokuz kriter ele alınmıştır. Kriterlerin ağırlıkları (önem düzeyleri) Entropi yöntemi ve sektörlerin risk düzeylerine göre sıralanması ARAS (Additive Ratio Assessment) yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Entropi yöntemi ile en önemli kriter olarak iş kazası sonucu meydana gelen ölüm sayısı çıkmıştır. ARAS yöntemi ile sektörlerin sıralanmasında en riskli sektör fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç) imalatı çıkmıştır. Orman ürünleri sektörlerinin (ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı, mobilya imalatı) risk seviyeleri ise orta düzeyde çıkmıştır. Orman ürünleri kendi içerisinde karşılaştırıldığında en fazla riske sahip mobilya imalatı çıkmıştır. Önerilen Entropi tabanlı ARAS’ın imalat sektörlerinin risk seviyelerinin makul bir doğrulukla derecelendirilmesinde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

İmalat, entropi, ARAS, orman ürünleri

Kaynakça

• Adamopoulos, I. P. ve Syrou, N. F. (2022). Workplace safety and occupational health job risks haz-ards in public health sector in Greece. European Journal of Environment and Public Health, 6(2), em0118. https://doi.org/10.21601/ejeph/12229
• Ak, M. F., Yücesan, M. ve Gül, M. (2022). Occupational health, safety and environmental risk as-sessment in textile production industry through a Bayesian BWM-VIKOR approach. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 36, 629-642. https://doi.org/10.1007/s00477-021-02069-y
• Akın, G. C., Eren, Ö., Oral, H. V. ve Heperkan, H. A. (2020). Yeni bir risk değerlendirmesi yöntemi ile tersane işletmelerin sınıflandırılması. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 2372-2384.
• Ayrım, Y. ve Can, G. F. (2017). Risk değerlendirmesinde CRITIC metodu ile sektörlerin karşılaştırıl-ması. Journal of Turkish Operations Management, 1(1), 67-78.
• Azadfallah, M. (2017). Comparative analysis of different measurement scale and normalization meth-od performances in ELECTRE method. National Journal of System and Information Technolo-gy, 10(2), 127-138.
• Can, G. F. ve Kargı, Ş. (2019). Sektörlerin iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk seviyelerinin CRITIC -EDAS entegrasyonu ile değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 30(1), 15-31.
• Chen, C. H. (2020). A novel multi-criteria decision-making model for building material supplier selec-tion based on entropy-AHP weighted TOPSIS. Entropy, 22(2), 259-281. https://doi.org/10.3390/e22020259
• Chen, W., Feng, D. ve Chu, X. (2015). Study of poverty alleviation effects for Chinese fourteen con-tiguous destitute areas based on entropy method. International Journal of Economics and Fi-nance, 7(4), 89-98. https://doi.org/10.5539/ijef.v7n4p89
• Elmas Atay, S. ve Kuzu Yıldırım, S. (2022). İş sağlığı ve güvenliği açısından sektörlerin risk düzeylerinin CRITIC tabanlı gri ilişkisel analiz yöntemiyle sıralanması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47, 181-193.
• Eurostat. (2019). Accidents at work statistics. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Accidents_at_work_statistics
• Firouzi, S., Allahyari, M. S., Isazadeh, M., Nikkhah, A. ve Haute, S. V. (2021). Hybrid multi-criteria decision-making approach to select appropriate biomass resources for biofuel production. Sci-ence of The Total Environment, 770, 144449. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.144449
• Goswami, S. S. ve Behera, D. K. (2022). Implementation of ENTROPY-ARAS decision making meth-odology in the selection of best engineering materials. Materials Today: Proceedings, 38, 2252-2262. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2020.06.320
• Gottwald, D., Jovcıc, S. ve Lejskova, P. (2022). Multi-criteria decision-making approach in personnel selection problem-a case study at the university of Pardubice. Economic Computation and Eco-nomic Cybernetics Studies and Research, 2(56), 149-164.
• Heidary Dahooie, J., Husseinzadeh Kashan, A., Shoaei Naeini, Z., Vanaki, A. S., Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2022). A hybrid multi-criteria-decision-making aggregation method and geographic information system for selecting optimal solar power plants in Iran. Energies, 15(8), 2801. https://doi.org/10.3390/en15082801
• Karadağ Ak, Ö., Hazar, A. ve Babuşcu, Ş. (2022). Evaluation of the financial performance of devel-opment and investment banks with entropy-based ARAS method. Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, 1-21. https://doi.org/10.1080/17520843.2022.2035523
• Karadağ, S. E. (2010). Türk inşaat sektörünün iş güvenliği açısından risk analizi (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Korkusuz, A. Y., İnan, U. H., Özdemir, Y. ve Başlıgil, H. (2020). Entegre çok kriterli karar verme yön-temleriyle sağlık sektöründe iş sağlığı ve güvenliği performansının ölçülmesi. Journal of the Fa-culty of Engineering and Architecture of Gazi University, 35(1), 81-96.
• Liu, N. ve Xu, Z. (2021). An overview of ARAS method: Theory development, application extension, and future challenge. International Journal of Intelligent Systems, 36(7), 3524-3565. https://doi.org/10.1002/int.22425
• Liu, R., Liu, Z., Liu, H. C. ve Shi, H. (2021). An improved alternative queuing method for occupatio-nal health and safety risk assessment and its application to construction excavation. Automation in Construction, 126, 103672. https://doi.org/10.1016/j.autcon.2021.103672
• Meidelfi, M., Idmayanti, R., Maulidani, F., Ilham, M. ve Muhlis, F. A. (2022). Additive Ratio Assess-ment (ARAS) method in the selection of popular mobile games. International Journal of Advan-ced Science Computing and Engineering, 4(1), 56-66.
• Oliveira, M. D., Lopes, D. F. ve Bana e Costa, C. A. (2018). Improving occupational health and safety risk evaluation through decision analysis. Int. Trans. Oper. Res., 25(1), 375–403. https://doi.org/10.1111/itor.12339
• Resmi Gazete. (2017). 27.02.2017 tarih ve 29992 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete, İş sağlığı ve güven-liğine ilişkin işyeri tehlike sınıfları tebliğinde değişiklik yapılmasına dair tebliğ, ek 1, sayfa 39. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/02/20170227M1-1.htm
• SGK. (2021). İş kazası ve meslek hastalıkları istatistikleri-2015-2021 yılı verileri. Erişim adresi: https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/
• Shannon, C. E. ve Weaver, W. (1948). The Mathematical theory of communication. The Bell System Technical Journal, 27, 379–423.
• Şişman, B. (2017). Hata türü ve etkileri analizinde bulanık AHP ve bulanık VIKOR yöntemleri ile otomotiv sektöründe risk değerlendirmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler En-stitüsü Dergisi, 9(18), 234-250.
• Woo Lee, P. T., Wei Lin, C. ve Ho Shin, S. (2012). A comparative study on financial positions of shipping companies in Taiwan and Korea using entropy and grey relation analysis. Expert Sys-tems with Applications, 39, 5649-5657. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2011.11.052
• Yıldırım, B. F. (2015). Çok kriterli karar verme problemlerinde ARAS yöntemi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 285-296.
• Zavadskas, E. K. ve Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multicrite-ria decision‐making. Technological and Economic Development of Economy, 16(2), 159-172. https://doi.org/10.3846/tede.2010.10