The Destroyed Mosques During the Construction of Vatan and Millet Avenues during the Menderes Government

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 26, 149 - 174, 30.11.2022

İlker Bayram Selma Göktürk Çetinkaya

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.1139515

Öz

As the Democratic Party came to power in 1950, many differences began to be seen in Turkey, and these differences have been subjected to many positive or negative criticisms both in the period and until today. Among these criticisms, there are also those related to the change in the development of Istanbul, and the reason for this change should be addressed together with the migrations to the big cities. As a matter of fact, there was an increase in the number of dwellings in Istanbul due to the increase in population with the intensified migrations in the 1950s, and this situation led to major changes in the texture of the city. Although a contemporary appearance has been achieved by the creation of wide boulevards and squares in Istanbul, whose appearance has changed, the destruction of historical monuments has also been encountered. Damage to historical monuments during zoning changes in Istanbul led to negative criticisms of the Democrat Party. In the prepared article, the historical artifacts lost in Vatan and Millet Avenues are emphasized.

Anahtar Kelimeler

Democratic Party, Istanbul, Vatan Avenue, Millet Avenue, Historical Artifacts

Menderes Hükümeti Döneminde Vatan ve Millet Caddeleri Yapılırken Yıkılan Camiler

Öz

Demokrat Parti’nin iktidara geldiği 1950 yılı itibariyle Türkiye’de pek çok farklılıklar görülmeye başlanmış, bu farklılıklar gerek döneminde gerekse bugüne değin olumlu yahut olumsuz pek çok eleştiriye maruz kalmıştır. Bu eleştiriler arasında İstanbul’un imarında yaşanan değişimle ilgili olanlar da vardır ki bu değişimin nedenini büyük şehirlere doğru yaşanan göçlerle birlikte ele almak gerekmektedir. Nitekim 1950’li yıllarda yoğunlaşan göçlerle beraber nüfusun artmasına dayalı olarak İstanbul’da mesken sayılarında artış yaşanmış ve bu durum kentin dokusunda büyük oranda değişikliklere yol açmıştır. Çehresi değişen İstanbul’da geniş bulvarlar ve meydanlar oluşturulmasıyla çağdaş bir görünüm elde edilmişse de tarihi eserlerin tahribatı ile de karşı karşıya gelinmiştir. İstanbul’daki imar değişiklikleri esnasında tarihi eserlerin zarar görmesi Demokrat Parti’nin olumsuz yönden tenkit edilmesine yol açmıştır. Hazırlanan makalede Vatan ve Millet Caddelerinde kaybedilen tarihi eserler üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, İstanbul, Vatan Caddesi, Millet Caddesi, Tarihi Eserler

Kaynakça

• Akbulut, R. (1957) İstanbul’un Kitabı, İstanbul: İstanbul Vilayeti Neşriyat ve Turizm Müdürlüğü.
• Akşam Gazetesi, 01.01.1956 – 31.12.1956 tarihleri arası yayımlanan sayıları.
• Ali Dayı Gazetesi, 01.01.1956 – 31.12.1956 tarihleri arası yayımlanan sayıları.
• Arslan Çinko, M. ve Eres, Z. (2018). İstanbul'da 20. Yüzyılda Kentsel Çlçekteki Değişimler: Millet Caddesi ve Yitirilen Anıt Eserler, İstanbul: Türkiye Kentsel Morfoloji Ağı, II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu.
• Atom Gazetesi, 01.01.1957 – 31.12.1957 tarihleri arası yayımlanan sayıları.
• Axa Oyak, Jacques Pervititch Sigorta Haritalarında İstanbul.
• Cumhuriyet Gazetesi, 01.01.1957 – 31.12.1957 tarihleri arası yayımlanan sayıları.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (CA), Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü (30.1.0.0), 7.38.10.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı CA, 30.1.0.0/116.734.19
• Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (OA), Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Tahrirat Kalemi Evrakı (DH.EUM.THR), 1.36.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye Evrakı (DH.İ.UM), 10.2.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, İrade Evkaf (İ.EV.), 41.20. Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, Sadaret Mektubî Kalemi Nezaret ve Devair Yazışmaları Evrakı (A.MKT.NZD), 313.55. Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, Şûra-yı Devlet Evrakı (ŞD), 128.25.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, ŞD/143.36. Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, ŞD/175.40. Devlet Arşivleri Başkanlığı OA, ŞD/3033.24. Gece Postası Gazetesi, 01.01.1957 – 31.12.1957 tarihleri arası yayımlanan sayıları.
• Hürriyet Gazetesi, 01.01.1957 – 31.12.1957 tarihleri arası yayımlanan sayıları.
• İlter, F. ve Pilehvarian, Kara, N., (2018). Fatih Fevzipaşa Caddesi’nin Açılışı ve İstanbul’un Kentsel Gelişimi’ndeki Yeri, FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 11, Bahar.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2014), İstanbul’un Kaybolan Kültür Varlıkları, İstanbul: Kültür A.Ş.
• Sav, M. (2014), Deniz Abdal'da Mimar Şüca Camii Tarihçesi, Özellikleri ve Yıkım Süreci, Vakıf Restorasyon Yıllığı.
• Şeyhanlıoğlu, H. (2020), Türkiye’nin Siyasal Hayatında Demokrat Parti, İstanbul: Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık.