FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ GERİ DÖNÜŞÜM KAVRAMI HAKKINDAKİ FARKINDALIKLARI

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 331 - 333, 03.04.2016

Gonca Harman Dilek Çelikler

https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455855

Cited By: 14

Öz

Araştırmada fen bilgisi
öğretmen adaylarının geri dönüşüm kavramı hakkındaki farkındalıklarının
incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı
birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarında öğrenim gören toplam 315
öğretmen adayı katılmıştır. Öğretmen adaylarına beş açık uçlu sorudan oluşan
geri dönüşüm farkındalık testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen
adaylarının geri dönüşüm kavramını daha çok okul olmak üzere medya ve aile
aracılığı ile duydukları saptanmıştır. Öğretmen adaylarının genel olarak geri
dönüşüme uğrayacak maddeleri ambalaj atıkları kapsamında değerlendirdikleri
belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının tamamına yakınının geri dönüşümün anlamı,
gerekliliği, yapılış amacı ile ilgili farkındalıklarının yeterli olmasına
karşın geri dönüşüme uğrayabilecek atık türlerine yönelik farkındalıklarının
düşük olduğu saptanmıştır. Nitekim öğretmen adaylarının metal ve kompozit
ambalaj atıklarına değinmemiş olmaları dikkat çekicidir. Bununla birlikte geri
dönüşüm işaretleri hariç ambalajların üzerinde yer alan işaretlerin
anlamlarının farkında olan öğretmen adayı sayısının az olduğu görülmüştür.
Öğretmen adaylarının geri dönüşüm konusundaki farkındalıklarının düşük olması
üzerinde bilgi yetersizliği ve ilgi eksikliği ile eğitim ve medyada geri
dönüşüme teorik ve pratik bağlamda gerektiği kadar yer verilmemesinin etkili
olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

geri dönüşüm, ambalaj üzerindeki işaretler, geri dönüşüm farkındalığı, fen bilgisi öğretmen adayı

Kaynakça

• Aksan, Zeynep, Harman, Gonca & Çelikler, Dilek (2015). “Evaluation Through The Use of Drawings of The Knowledge of Science Teacher Candidates in Turkey Regarding The Recycling of Waste Batteries”. International Journal of Sustainable and Green Energy, 4 (1-2): 1-5.
• Altın, Meryem, Bacanlı, Hasan ve Yıldız, Kazım (2002). “Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları”. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Ankara: ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi. Aslan, Oktay, Uluçınar Sağır, Şafak ve Cansaran, Arzu (2008). “Çevre Tutum Ölçeği Uyarlanması ve İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi”. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25: 283 -295. Aydın, Fatih ve Kaya, Hüseyin (2011). “Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi”. Marmara Coğrafya Dergisi, 24: 229-257. Bakar, Fatma ve Aydınlı, Bahattin (2012). “Bilim ve Sanat Merkezi Öğrencilerinin Plastik ve Plastik Atıkların Geri Dönüşümü ve Çevreye Etkileri Konularında Tutumlarının Belirlenmesi (Batı Karadeniz Bölgesi Örneklemi)”. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Niğde: Niğde Üniversitesi. Can Yaşar, Münevver, İnal, Gözde, Kaya, Ümit Ünsal ve Uyanık, Özgün (2012), “Çocuk Gözüyle Tabiat Anaya Geri Dönüş”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 1 (2): 30-40. Cici, Mehmet, Şahin, Nurettin, Şeker, Hasan, Görgen, İzzet ve Deniz, Sabahattin (2005). “Öğretmen Adaylarının Katı Atık Kirliliği Bağlamında Çevresel Farkındalık ve Bilgi Düzeyleri”. Eğitim Bilimleri ve Uygulama 4 (7): 37-50. Çelikbaş, Ayşe, Yalçınkaya, Tutku ve Banoğlu, Köksal (2013). “İlköğretim Öğrencileri Gözü ile Çevre ve Çevre Eğitimi”. 3rd International Geography Symposium-GEOMED. Demircioğlu, Gökhan, Demircioğlu, Hülya ve Yadigaroğlu, Mustafa (2015). “Fizik, Kimya ve Biyoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinç Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8 (19): 167-193. Erten, Sinan (2005). “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 91-100. European Environment Agency (EEA) (2005). “Sustainable Use and Management of Natural Resources”,(http://reports.eea.europa.eu/eea_report_2005_9/en/EE A_report_9_2005.pdf, 22.11.2015’te erişildi). Harman, Gonca, Aksan, Zeynep & Çelikler, Dilek (2015). “Mental Models Which Influence The Attitudes of Science Students Towards Recycling”. International Journal of Sustainable and Green Energy, 4 (1-2): 6-11. Kahyaoğlu, Mustafa ve Kaya, Mehmet Fatih (2012). “Öğretmen Adaylarının Çevre Kirliliğine ve Çevreyle İlgili Sivil Toplum Örgütlerine Yönelik Görüşleri”. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi 2 (1): 91-107. Kalıpçı, Erkan, Öztaş, Haydar ve Özdemir, Celalettin (2009). “Çevre Mühendisliği Öğrencilerinin Çevre ile İlgili Bilgilerini Günlük Yaşama Uygulayabilme Düzeyleri”. Fen, Sosyal ve Çevre Eğitiminde Son Gelişmeler Sempozyumu. Giresun, 18-20 Kasım. Karakaya, İsmail (2009). “Bilimsel Araştırma Yöntemleri”. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ed. A. Tanrıöğen. Ankara: Anı Yayıncılık. 55-84. Karasar, Niyazi (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Karatekin, Kadir (2013). “Öğretmen Adayları için Katı Atık ve Geri Dönüşüme Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 4 (10): 71-90. Karatekin, Kadir ve Çetinkaya, Gürdal (2013). “Okul Bahçelerinin Çevre Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi (Manisa İli Örneği)”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 6 (27): 307-315. Karatekin, Kadir (2014). “Social Studies Pre-Service Teachers’ Awareness of Solid Waste and Recycling”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 116: 1797-1801. Kışoğlu, Mustafa ve Yıldırım, Tahsin (2015). “İlkokul ve Ortaokullarda Çevre Eğitimi Verecek Olan Öğretmen Adaylarının Katı Atıklar ve Geri Dönüşüme Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. International Journal of Human Sciences, 12 (1): 1518-1536. Kocalar, Ali Osman ve Balcı, Ali (2013). “Coğrafya Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlılık Düzeyleri”. International Journal Social Science Research, 2 (1): 15-49. Mete, Ali ve Filik İşçen, Cansu (2015). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi ve Tutumlarına Çevre Koruma Kulübü’nün Etkisi”. Turkish Studies 10 (11): 1145-1164. Özmen, Dilek, Çakmakçı Çetinkaya, Aynur ve Nehir, Sevgi (2005). “Üniversite Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları”. TSK. Koruyucu Hekimlik Bülteni 4 (6): 330-344.
• Seçgin, Fadime, Yalvaç, Gamze ve Çetin, Turhan (2010). “İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığıyla Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları”. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, 11-13 Kasım. Soran, Haluk, Morgil, F. İnci, Yücel, Seda, Atav, Esin ve Işık, Serap (2000). “Biyoloji Öğrencilerinin Çevre Konularına Olan İlgilerinin Araştırılması ve Kimya Öğrencileri ile Karşılaştırılması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18: 128 -139. Şahin, Baki (2009). “Metodoloji”. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ed. A. Tanrıöğen. Ankara: Anı Yayıncılık, 109-130. Şallı, Duygu, Doğal, Asude B., Küçükoğlu, Elif K., Niran, Şennur S. ve Tezcan, Gülçin (2013). “Okul Öncesinde Geri Dönüşüm Kavramı: Aile Katılımlı Proje Tabanlı Bir Program Örneği”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2 (2): 234-241. Yardımcı, Esra ve Bağcı Kılıç, Gülşen (2010). “Çocukların Gözünden Çevre ve Çevre Sorunları”. İlköğretim Online, 9 (3): 1122-1136. Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldırım, Cengiz, Bacanak, Ahmet ve Özsoy, Sibel (2012). “Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Karşı Duyarlılıkları”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (1): 121-134. Yılmaz, Ayhan, Morgil, İnci, Aktuğ, Pınar ve Göbekli, İsmail (2002). “Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Öneriler”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22: 156-162. Yılmaz, Veysel, Çelik, H. Eray ve Arslan, M. S. Talha (2010). “Enerji Çeşitleri ve Geri Dönüşüme Karşı Tutumların Çevresel Davranışa Etkisi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20 (2), 323-342. Yılmaz, Veysel, Yıldız, Zeki ve Arslan, Talha (2011). “Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Duyarlılıkları ile Çevresel Davranışlarının Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30: 271-278. Yücel, A. Seda ve Morgil, F. İnci (1998). “Yüksek Öğretimde Çevre Olgusunun Araştırılması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 14: 84-91. Yücel, Fatih (2003). “Sürdürülebilir Kalkınmanın Sağlanmasında Çevre Korumanın ve Ekonomik Kalkınmanın Karşıtlığı ve Birlikteliği”. Çukurova Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11 (11): 100-120.