5-6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARIN OYUN BECERİLERİ İLE AİLE-ÇOCUK İLETİŞİMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 2, 185 - 204, 27.06.2016

Türker Sezer , Elif Yılmaz , Sinan Koçyiğit

https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455256

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada, çocukların oyun becerileri ile aile-çocuk iletişimi ve etkileşimi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu temel amacın yanı sıra çocukların cinsiyetinin aile-çocuk iletişimi ve çocukların oyun becerilerine etkileri incelenmiştir. İlişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanan araştırmanın çalışma grubu, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Erzurum il merkezindeki kolay ulaşılabilirlik ilkesi doğrultusunda belirlenen okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden, 5-6 yaş grubu 96 (%42,1) erkek ve 132 (%57,9) kız olmak üzere toplam 228 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Oyun Becerileri Değerlendirme Ölçeği ve Anne-Baba-Çocuk İletişimini Değerlendirme Aracı (ABÇİDA) ile elde edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, çocukların oyun becerileri ile anne-baba-çocuk iletişiminin ilişkili olduğu, anne-baba-çocuk arasında gerçekleşen konuşma, dinleme, mesaj, sözsüz iletişim ve empati kurma biçimlerinde ortaya çıkan iletişimin, çocukların oyun becerilerini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca anne-baba-çocuk iletişiminin çocukların oyun becerilerini yordadığı belirlenmiştir. Oyun becerilerine ilişkin toplam varyansın %21,2’sinin “Sözsüz iletişim” alt boyutuyla, %17,8’inin “Konuşma” alt boyutuyla, %16,6’sının “Empati” alt boyutuyla, %14,5’inin “Dinleme” alt boyutuyla ve %9,1’inin “Mesaj” alt boyutuyla açıklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle aile içi iletişimin çocuğun oyun becerilerini önemli ölçüde yordaması bu araştırmanın en önemli sonucu olarak ifadeedilebilir. Bu bulguların yanı sıra çocukların cinsiyetinin oyun becerilerini ve aile-çocuk iletişimini etkilemediği belirlenmiştir. Elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış, anne-baba-çocuk iletişiminin çocukların oyun becerilerine olan etkisi vurgulanarak ailenin önemi üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

yun Becerileri, Aile-Çocuk İletişimi, 5-6 Yaş Grubu Çocuklar

Kaynakça

• Arabacı, N. (2011). Anne-Baba-Çocuk İletişimini Değerlendirme Aracı’nın (ABÇİDA) geliştirilmesi ve anne-baba-çocuk iletişiminin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arabacı, N., & Ömeroğlu, E. (2013). 48-72 aylık çocuğa sahip anne-babaların çocukları ile iletişimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 41-53.
• Attili, G., Vermigli, P., & Roazzi, A. (2015). Children’s social competence, peer status, and the quality of mother-child and father-child relationships. European Psychologist, 15(1), 23–33. Doi: 10.1027/1016-9040/a000002
• Baykoç Dönmez, N. (2000). Üniversite Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü ve Kız Meslek Lisesi Öğrencileri İçin Oyun Kitabı. (I. Basım). İstanbul: Esin Yayınevi.
• Black, B., & Logan, A. (1995). Links between communication patterns in mother‐child, father‐child, and child‐peer interactions and children's social status. Child Development, 66(1), 255-271. Doi: 10.1111/j.1467-8624.1995.tb00869.x
• Brown, G. L., Mangelsdorf, S. C., Neff, C., Schoppe-Sullivan, S. J., & Frosch, C. A. (2009). Young children’s self-concepts: Associations with child temperament, mothers’ and fathers’ parenting, and triadic family interaction. Merrill-Palmer Quarterly (Wayne State University. Press), 55(2), 184–216.
• Chae, J. Y., & Lee, K. Y. (2011). Impacts of Korean fathers' attachment and parenting behavior on their children's social competence. Social Behavior and Personality: An İnternational Journal, 39(5), 627-643. Doi: 10.2224/sbp.2011.39.5.627
• Chen, X., Chang, L., He, Y., & Liu, H. (2005). The peer group as a context: Moderating effects on relations between maternal parenting and social and school adjustment in Chinese children. Child Development, 76(2), 417-434. Doi: 10.1111/j.1467-8624.2005.00854.x
• Chen, Y. J., & McCollum, J. A. (2000). Taiwanese mothers’ perceptions of the relationship between interactions with their infants and the development of social competence. Early Child Development and Care, 162(1), 25-40. Doi: 10.1080/0300443001620103
• Christie, J. F., & Johnsen, E. P. (1983). The role of play in social-intellectual development. Review of Educational Research, 53(1), 93-115. Doi: 10.3102/00346543053001093
• Cohen, J. S., & Mendez, J. L. (2009). Emotion regulation, language ability, and the stability of preschool children's peer play behavior. Early Education and Development, 20(6), 1016-1037. Doi: 10.1080/10409280903305716
• Colwell, M. J., & Lindsey, E. W. (2005). Preschool children’s pretend and physical play and sex of play partner: Connections to peer competence. Sex Roles, 52(7-8), 497-509. Doi: 10.1007/s11199-005-3716-8
• Connell, C. M., & Prinz, R. J. (2002). The impact of childcare and parent–child interactions on school readiness and social skills development for low-income African American children. Journal of School Psychology, 40(2), 177-193. Doi: 10.1016/S0022-4405(02)00090-0
• Darwish, D., Esquivel, G. B., Houtz, J. C., & Alfonso, V. C. (2001). Play and social skills in maltreated and non-maltreated preschoolers during peer interactions. Child Abuse & Neglect, 25(1), 13-31. Doi: 10.1016/S0145-2134(00)00228-3
• Denham, S. A., Renwick, S. M., & Holt, R. W. (1991). Working and playing together: prediction of preschool social-emotional competence from mother-child interaction. Child Development, 62(2), 242-249. Doi: 10.1111/j.1467-8624.1991.tb01528.x
• Dillon, J. A. (2009). Play, creativity, emotion regulation and executive functioning. (Master Thesis), Case Western Reserve University.
• Driscoll, K., & Pianta, R. C. (2011). Mothers' and fathers' perceptions of conflict and closeness in parent-child relationships during early childhood. Journal of Early Childhood and Infant Psychology, 7, 1–24.
• Farver, J. A. M., Kim, Y. K., & Lee, Y. (1995). Cultural differences in Korean‐and Anglo‐American preschoolers’ social interaction and play behaviors. Child Development, 66(4), 1088-1099. Doi: 10.1111/j.1467-8624.1995.tb00924.x
• Fazlıoğlu, Y., Ilgaz, G., & Papatğa, E. (2013). Oyun becerileri değerlendirme ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 239-250.
• Gagnon, S. G., & Nagle, R. J. (2004). Relationships between peer interactive play and social competence in at‐risk preschool children. Psychology in the Schools, 41(2), 173-189. Doi: 10.1002/pits.10120
• Galyer, K. T., & Evans, I. M. (2001). Pretend play and the development of emotion regulation in preschool children. Early Child Development and Care, 166(1), 93-108. Doi: 10.1080/0300443011660108
• Gerrits, M. H., Goudena, P. P., & van Aken, M. A. (2005). Child–parent and child–peer interaction: Observational similarities and differences at age seven. Infant and Child Development, 14(3), 229-241. Doi: 10.1080/0300443011660108
• Gleason, T. R. (2005). Mothers' and fathers' attitudes regarding pretend play in the context of imaginary companions and of child gender. Merrill-Palmer Quarterly, 51(4), 412-436. Doi: 10.1353/mpq.2005.0022
• Güneş, H. (2011). Şimdi Oyun Zamanı (3. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Haapasalo, J., & Tremblay, R. E. (1994). Physically aggressive boys from ages 6 to 12: Family background, parenting behavior, and prediction of delinquency. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62(5), 1044-1052. Doi: 10.1037/0022-006X.62.5.1044
• Harter, S., & Pike, R. (1984). The pictorial scale of perceived competence and social acceptance for young children. Child Development, 55(6), 1969-1982. Doi: 10.2307/1129772
• Hoffmann, J., & Russ, S. (2012). Pretend play, creativity, and emotion regulation in children. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 6(2), 175-184. Doi: 10.1037/a0026299.
• Howes, C., & Stewart, P. (1987). Child's play with adults, toys, and peers: An examination of family and child-care influences. Developmental Psychology, 23(3), 423-430. Doi: 10.1037/0012-1649.23.3.423
• Kochanska, G. (2002). Mutually responsive orientation between mothers and their young children: A context for the early development of conscience. Current Directions in Psychological Science, 11(6), 191-195. Doi: 10.1111/1467-8721.00198
• Koçyiğit, S., Sezer, T., & Yılmaz, E. (2015). 60-72 aylık çocukların sosyal yetkinlik ve duygu düzenleme becerileri ile oyun becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-1(23), 287-300.
• Ladd, G. W., & Hart, C. H. (1992). Creating informal play opportunities: Are parents' and preschoolers' initiations related to children's competence with peers? Developmental Psychology, 28(6), 1179-1187. Doi: 10.1037/0012-1649.28.6.1179
• Ladd, G. W., & Ladd, B. K. (1998). Parenting behaviors and parent–child relationships: Correlates of peer victimization in kindergarten? Developmental Psychology, 34(6), 1450 -1458. Doi: 10.1037/0012-1649.34.6.1450
• Lester, S., & Russell, W. (2010). Children’s right to play: An examination of the importance of play in the lives of children worldwide. Working Paper No. 57. The Hague, the Netherlands: Bernard van Leer Foundation.
• Lindsey, E. W., & Colwell, M. J. (2003). Preschoolers’ emotional competence: Links to pretend and physical play. Child Study Journal, 33(1), 39-52.
• Lindsey, E. W., & Mize, J. (2001a). Contextual differences in parent–child play: Implications for children's gender role development. Sex Roles, 44(3-4), 155-176. Doi: 10.1023/A:1010950919451
• Lindsey, E. W., & Mize, J. (2001b). Interparental agreement, parent‐child responsiveness, and children's peer competence. Family Relations, 50(4), 348-354. Doi: 10.1111/j.1741-3729.2001.00348.x
• Lindsey, E. W., Caldera, Y. M., & Tankersley, L. (2009). Marital conflict and the quality of young children's peer play behavior: The mediating and moderating role of parent–child emotional reciprocity and attachment security. Journal of Family Psychology, 23(2), 130-145. Doi: 10.1037/a0014972
• Lindsey, E. W., Mize, J., & Pettit, G. S. (1997). Mutuality in parent-child play: Consequences for children's peer competence. Journal of Social and Personal Relationships, 14(4), 523-538. Doi: 10.1177/0265407597144007
• Mathieson, K., & Banerjee, R. (2011). Peer play, emotion understanding, and socio‐moral explanation: The role of gender. British Journal of Developmental Psychology, 29(2), 188-196. Doi: 10.1111/j.2044-835X.2010.02020.x
• McCollum, J. A., & Chen, Y. J. (2001). Maternal roles and social competence: Parent‐infant interactions in two cultures. Early Child Development and Care, 166(1), 119-133. Doi: 10.1080/0300443011660110
• McDowell, D. J., & Parke, R. D. (2009). Parental correlates of children's peer relations: an empirical test of a tripartite model. Developmental Psychology, 45(1), 224-235. Doi: 10.1037/a0014305
• McHale, J. P., Johnson, D., & Sinclair, R. (1999). Family dynamics, preschoolers' family representations, and preschool peer relationships. Early Education and Development, 10(3), 373-401. Doi: 10.1207/s15566935eed1003_8
• Miner, J. L., & Clarke-Stewart, K. A. (2008). Trajectories of externalizing behavior from age 2 to age 9: relations with gender, temperament, ethnicity, parenting, and rater. Developmental psychology, 44(3), 771-786. Doi: 10.1037/0012-1649.44.3.771
• Mize, J., & Pettit, G. S. (1997). Mothers' social coaching, mother‐child relationship style and children's peer competence: Is the medium the message? Child Development, 68(2), 312-323. Doi: 10.1111/j.1467-8624.1997.tb01942.x
• Newton, E., & Jenvey, V. (2011). Play and theory of mind: Associations with social competence in young children. Early Child Development and Care, 181(6), 761-773. Doi: 10.1080/03004430.2010.486898
• Oktay, A. (1999). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. İstanbul: Epsilon.
• Papatğa, E. (2012). Otizmli çocukların oyun becerileri ile davranış ve sosyal beceri özelliklerinin karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Pasiak, C. (2011). The effect of mother-child interactional synchrony: Implications for preschool aggression and social competence. (Master Thesis). University of Windsor, Windsor, Ontario, Canada.
• Pellegrini, A. D. (1998). Play and the assessment of young children. In O. N. Saracho & B. Spodek (Eds.), Multiple Perspectives on Play in Early Childhood Education (pp. 220-239). Albany, NY: State University of New York Press.
• Romanchych, E. L. (2014). Young children's aggression: links between emotion regulation, mother-child shared affect, parenting practices and parenting support. (Master Thesis). University of Windsor Master of Arts Windsor, Ontario, Canada.
• Rubin, K., Fein, G., & Vandenberg, B. (1983). Play. In E.M. Hetherington (Ed.), Handbook of Child Psychology (Vol. 4, pp. 693–774), New York: Wiley.
• Russ, S. W., & Kaugars, A. S. (2001). Emotion in children's play and creative problem solving. Creativity Research Journal, 13(2), 211-219. Doi: 10.1207/S15326934CRJ1302_8
• Russell, A., Pettit, G. S., & Mize, J. (1998). Horizontal qualities in parent–child relationships: Parallels with and possible consequences for children's peer relationships. Developmental Review, 18(3), 313-352. Doi: 10.1006/drev.1997.0466
• Schaefer, C. E. (2013). Oyun Terapisinin Temelleri. (Çev. B. Tortamış Özkaya). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sevinç, M. (2004). Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitiminde Oyun. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Seyrek, H. ve Sun, M. (1991). Çocuk Oyunları, Okul Öncesi Eğitimde Oyun Dersi. İzmir: Mey Yayınları.
• Şahin Zeteroğlu, E. (2014). Altı yaşındaki çocukların anne baba tutumları ile çoklu zekâ alanları ve grup içi etkinlik düzeyleri arasındaki ilişki. (Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Tamis-LeMonda, C. S., Uzgiris, I. C., & Bornstein, M. H. (2002). Play in parent–child interactions. Bornstein, M. H. (Ed.) Handbook of Parenting (2ed) Volume 5 Practical Issues in Parenting, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Tannock, M. T. (2008). Rough and tumble play: An investigation of the perceptions of educators and young children. Early Childhood Education Journal, 35, 357–361. Doi: 10.1007/s10643-007-0196-1
• Tarkoçin, S., ve Tuzcuoğlu, N. (2014). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 48-66 aylık çocukları olan ebeveynlerin çocuklarıyla iletişim kurma düzeyleri ve davranış sorunları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 339-354.
• Torres, N., Veríssimo, M., Monteiro, L., Santos, A. J., & Pessoa e Costa, I. (2012). Father involvement and peer play competence in preschoolers: The moderating effect of the child's difficult temperament. Family Science, 3(3-4), 174-188. Doi: 10.1080/19424620.2012.783426
• Uren, N., & Stagnitti, K. (2009). Pretend play, social competence and involvement in children aged 5-7 years: The concurrent validity of the Child‐Initiated Pretend Play Assessment. Australian Occupational Therapy Journal, 56(1), 33-40. Doi: 10.1111/j.1440-1630.2008.00761.x
• Uylaş, S., Yalçın, H., Pandamsari, A., & Scarboro, A. (2014). “Can fatma come out and play?” gender and play in Istanbul. International Journal of Global Education, 3(1), 25-30.
• Zachopoulou, E., Trevlas, E., & Tsikriki, G. (2004). Perceptions of gender differences in playful behaviour among kindergarten children. European Early Childhood Education Research Journal, 12(1), 43-53. Doi: 10.1080/13502930485209301