BİREYSEL VE SOSYAL BAŞARI MOTİVASYONUNU AÇIKLAYAN TEMEL DEĞERLER: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 133 - 151, 30.06.2017

Ali Murat Alparslan , Seher Yastıoğlu , Mehmet Ali Taş

Öz

İnsanların düşünce, algılama, tutum ve davranışlarında etkili olan değerlerin; bir işi yapmak/başarmak adına gerekli olan motivasyon kaynağına da etki edebileceği aşikardır. İnsanların bireysel olarak mı yoksa sosyal kaynaklı mı motive olduğu, onların güdülenmesi için tespit edilmesi gereken bir husustur. Bu tespite yardımcı olmak adına bireyin değerlerini bilmek ve hangi değerlerin ilgili motivasyonlara etkisinin olduğunu belirlemek, insanların nasıl daha doğru güdüleneceklerini bilmek bakımından önem arz etmektedir. Bu çalışma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi öğrencilerinin bireysel yönelimli başarı motivasyonlarında (BYBM) ve sosyal yönelimli başarı motivasyonlarında (SYBM) temel değerlerin ne düzeyde etkili olduğunu araştırmak amacıyla yapılmıştır. Yapılan regresyon analizi sonucunda, geleneksellik değerinin her iki yönelimi, evrensellik ve uyarılma değerlerinin SYBM, başarı ve öz yönelim değerlerinin BYBM üzerinde etki ettiği; korelasyonlar sonucunda SYBM ile güç, başarı ve geleneksellik kültürel boyutları arasında ve BYBM ile başarı, hazcılık, uyarılma, öz yönelim, evrensellik, iyimserlik, geleneksellik, uyma ve güvenlik kültürel boyutları arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Değerler, Sosyal Yönelimli Başarı Motivasyonu, Birey Yönelimli Başarı Motivasyonu

Kaynakça

• Abd-El-Fattah, Sabry M., ve Patrick, Rosan R.. (2011). “The Relationship Among Achievement Motivation Orientations, Achievement Goals, And Academic Achievement And İnterest: A Multiple Mediation Analysis”. Australian Journal of Educational & Developmental Psychology 11: 91-110.
• Awan, Riffat-Un-Nisa, Ghazala Noureen, ve Anjum Naz (2011). “A Study of Relationship between Achievement Motivation, Self Concept and Achievement in English and Mathematics at Secondary Level”. International Education Studies 4(3): 72-79.
• Chang, Weining C., Wong, Wing-Keung, ve Teo, Grace (2000). “Oriented Achievement Motivation of Singaporean Chinese Students”. Journal of Psychology in Chinese Societies 1(2): 39-63,
• Deci, Edward. L. (1975). Intrinsic Motivation. New York: Plenum.
• Demirel, Erkan. T. ve Tikici, Mehmet., (2004). “Kültürün Girişimciliğe Etkileri”. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları: 49-58.
• Dinn, Ayçiçeği. Ayşe, ve Harris, Catherine L. (2011). “Individualism–Collectivism Among Americans, Turks and Turkish Immigrants to The U.S”. International Journal of Intercultural Relations, 35: 9–16.
• Eren, Erol. (2013). Yönetim ve Orhanizasyon (Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar). İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Eroğlu, Feyzullah. (2011). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Grunert, Suzanne C., ve Hans Jørn Juhl (1995). “Values, Environmental Attitudes, And Buying Of Organic Foods.” Journal Of Economic Psychology 16(1): 39-62.
• Hofstede, Geert., (1980). Cultural Consequences: International Differeneces in Work Related Values. London: Sage.
• House, R. ve G. Dessler. (1974). The Path Goal Theory of Leadership. Editors: J. D. Hunt ve L. L. Larson. Contingency Approaches to Leadership, Illinois: Illinois University Pres.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2007). Benlik Aile ve İnsan Gelişimi (Kültürel Psikoloji). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Liem, Arief Darmanegara ve Youyan Nie (2008). “Values, Achievement Goals, And İndividual‐Oriented And Social‐Oriented Achievement Motivations Among Chinese And Indonesian Secondary School Students.” International Journal of Psychology 43 (5): 898-903.
• McClelland, David C., Atkinson, John W., Clark, Russel A., ve Lowell, Edgar L. (1953). The Achievement Motive. New York: Appleton-Century-Crofts.
• McClelland, David. C. (1961). The Achieving Society. Princeton, NJ: Von Nostrand.
• McClelland, David. C. (1984). Motives, Personality, and Society. Selected Papers. NY: Praeger.
• McClelland. D. C. (1985). “How Motives, Skills, And Values Determine What People Do?”. American Psychologist 40(7): 812-825.
• Sakal, Önder. ve Aytekin, İhsan., (2014). “Bireycilik-Toplulukçuluk Değerlerinin Başarı Amaç Yönelimlerine Etkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8): 45-66.
• Schwartz , Shalom H, Melech, Gila, Lehmann, Arielle, Burgess, Steven, Harris, Mari, and Owens, Vicki. (2001), “Extending The Cross- Cultural Validity of the Theory of Basic Human Values with a Different Method of Measurement”, Journal of Cross- Cultural Psychology 32(5): 219-542.
• Schwartz, Shalom H. (2005). “Robustness And Fruitfulness Of A Theory Of Universals İn İndividual Human Values”. Valores e trabalho : 56-95.
• Schwartz, Shalom H. (2012). “An Overview of the Schwartz Theory of Basic Values”. Online Readings in Psychology and Culture 2(1): 1-20.
• Schwartz, Shalom H., ve Bilsky,Wolfgang (1990). “Toward A Theory Of The Universal Content and Structure Of Values: Extensions and Cross-Cultural Replications.”Journal of Personality and Social Psychology 58(5) 878–891.
• Schwartz, Shalom. H. (2006). “A Theory Of Cultural Value Orientations: Explication And Applications”, Comparative Sociology 5(2): 137-182.
• Tao, Vivienne YK, ve Ying-yi Hong (2013). “When Academic Achievement Is an Obligation: Perspectives From Social-Oriented Achievement Motivation”. Journal of Cross-Cultural Psychology 20(10): 1-27.
• Triandis, Harry C. (1999).“Cross-Cultural Psychology”. Asian Journal of Social Psychology 2: 127- 143.
• Yang, Kuo-Shu., ve Yu, An-Bang. (1988). “Social-Oriented And İndividual-Oriented Achievement Motives: Conceptualization And Measurement”. XXIVth International Congress of Psychology: Sydney, Australia.
• Yu, An-Bang, ve Yang, Kuo-Shu (1987). “Social-Oriented And İndividual-Oriented Achievement Motivation: A Conceptual And Empirical Analysis (in Chinese) ”. Bulletin of the Institute of Ethnology, Academia Sinica 64: 51-98.
• Yu, An-Bang, ve Yang, Kuo-Shu (1994). “The Nature Of Achievement Motivation İn Collectivist Societies”. Individualism And Collectivism: Theory, Methods, And Applications. Ed. A. U. Kim, H. C. Triandis, C. Kagitcibasi, S. C. Choi ve G. Yoon. London: Sage Publications.
• https://geert-hofstede.com/united-kingdom.html , 28.02.2017’de erişildi.