KADIN-ERKEK KAVRAMLARI BAĞLAMINDA ŞİDDET VE ŞİDDETLE MÜCADELEDE SOSYAL HİZMETİN ROLÜ

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 4, 297 - 324, 30.12.2017

Ümran Cihan Handan Karakaya

Öz

Şiddeti kabul eden toplumsal tutumlarımız, şiddeti önlemede yetersiz kalan yasalar, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini tetikleyen söylemler ve toplumdaki orantısız güç ilişkileri, çoğu zaman şiddetin mağdur tarafının kadın olmasına sebebiyet vermektedir. Kadına yönelik şiddetin toplum nezdinde görünür kılınması, güç ilişkisinin meşru zeminden kurtarılması ve özellikle kadına yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla çeşitli kurumların oluşturulmasında feministlerin katkısı yadsınmaz. Kadına yönelik şiddetin tarihi eski olmasına rağmen bu durumu önlemek için atılmış ve atılacak adımlar henüz çok yenidir. Bu çalışmada ise, kadına yönelik şiddet farklı bakış açıları, boyutları ve nedenleri bağlamında tartışılarak geçmişten günümüze yapılan mücadele açıklanmaya çalışılacaktır. Diğer taraftan şiddet, kadın ve erkek kimlikleri açısından değerlendirilerek, toplumda şiddeti besleyen tutumlara vurgu yapılacaktır. Bunun yanında sosyal hizmetin toplumda yaşayan dezavantajlı bireylerin diğer bireylerle aynı koşullara getirilmesi noktasından değerlendirildiğinde; kadın ve kadına yönelik şiddet konumuz sınırlarına girmektedir. Bu bağlamda şiddeti önleme konusunda ülkemizde atılan adımlar, şiddetin geçmişi, mücadelenin hukuksal ve sosyal hizmet boyutu açıklanarak; mevcut durumun değerlendirilmesi bu çalışmanın değindiği konular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Kadına Yönelik Şiddet, Sosyal Hizmet.

Kaynakça

• Açıkel, Seher (2009). “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kadın Sığınmaevleri Önlemi: Türkiye Örneği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Altınay, Ayşegül ve Arat, Yeşim (2008). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
• Arın, Canan (1996). Kadına Yönelik Şiddet Açısından Türk Hukukunun Kadına Yaklaşımı, Evdeki Terör Kadına Yönelik Şiddet. İstanbul: Mor Çatı Yayınları.
• Arın, Canan (1998). “Kadına Yönelik Şiddet”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. 201-210.
• Beavoir, Simone (1986). Kadın. Çev:Bertan Onaran, İstanbul: Pınar Yayınları.
• Berktay, Fatmagül (2004). Kadınların İnsan Haklarının Gelişimi ve Türkiye (Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları No:7). İstanbul Üniversitesi:Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi.
• Berktay, Fatmagül (2011). Tek Tanrılı Dinlerde Kadın. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bulut, Meryem (2008). “Kadınlarda Boşanma ve Kültür İlişkisi”. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi. 12 (2). 111-118.
• Butler, Judith (2012). Cinsiyet Belası. 3. Cilt. Çev:B. Ertür. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Coomaraswamy, Radhika (2014).“Kadına yönelik Şiddet ve Namus Suçları. “Namus” Suçlar Paradigmalar ve Kadına Yönelik Şiddet, Ed. Lynn Welchman ve Sara Hossain, Çev: Ayten Sönmez vd. İstanbul: Bgst Yayınları:17-20.
• Connors, Jane (2014) “Birleşmiş Milletler’in Namus Suçlarına Yönelik Yaklaşımı”,“Namus” Suçlar Paradigmalar ve Kadına Yönelik Şiddet, Edit:Lynn Welchman ve Sara Hossain, Çev:Ayten Sönmez vd. İstanbul: Bgst Yayınları.41-58.
• Costa, Mariarosa Dalla (2014). Kadınlar ve Toplumun Alt Üst Edilmesi. Çev:Kolektif, İstanbul: Otonom Yayınları.
• Demiröz, Filiz (1999). “Kadına Yönelik İstismar ve Sosyal Hizmet Müdahalesi”. Prof. Dr. Sema Kut’a Armağan: Yaşam Boyu Sosyal Hizmet. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu. 256-275.
• Dişsiz, Melike. Şahin, Nevin Hotun (2008).”Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi.1(1).17-31.
• Dünya Sağlık Örgütü (2015). “Global and regional estimates of violence against women: prevalence and health effects of intimate partner violence and non-partner sexual violence”. (http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/85241/1/WHO_RHR_HRP_13.06_eng.pdf?ua=1, 24 Şubat 2017’de erişildi).
• Ecevit, Yıldız. Elçik, Gülnur (2013).”Cinsellik ve Beden”. Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları. Ed. Yıldız Ecevit ve Nadide Karkıner. Eskişehir:Anadolu Üniversitesi Açıköğretim FakültesiYayınları.140-167.
• Eşkinat, Rana (2012). “Türkiye’de Kadına Yönelik Ekonomik Şiddet”. Ankara: 2.Uluslararası Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu.
• Gül, Songül (2013). Türkiye’de Kadın Sığınmaevleri. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• İlkkaracan, Pınar ve Gülçür, Leyla (1996). Aile İçinde Kadına Karşı Şiddet: Sıcak Yuva Masalı Aile İçi Şiddet ve Cinsel Taciz. İstanbul: Metis Yayınları.
• İlkkaracan, Pınar (2015). Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Heywood, Andrew (2016). Siyaset Teorisine Giriş. Çev. H. Murat Köse. İstanbul: Küre Yayınları.
• HÜNEE (Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü) (2014). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması Özet Rapor. (http://www.hips.hacettepe.edu.tr/ozetraporturkceweb.pdf 2 Aralık 2015’de erişildi).
• Karataş, Sultan. Şener, Ülker ve Otaran, Nur (2008). Kadın Sığınmaevleri Kılavuzu. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Kaya, İbrahim (2016). Yeni Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Keller, Eveleyn Fox (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Bilim, Çev: Ferit Burak Aydar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kocacık, Faruk ve Çağlayandereli, Mustafa (2009). “Ailede kadına yönelik şiddet: Denizli ili örneği” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 6(2). 24-43. (http://www.insanbilimleri.com. 5 Mart 2017’de erişildi).
• Köse, Elifhan (2013), “Cinsiyet/Toplumsal Cinsiyet İkiciliği Üzerine Eleştirel Yaklaşımlar Ya Da Doğa “Doğal Mıdır”. Doğu Batı Dergisi. 64:37-52.
• Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, (2007). Şiddetten Uzakta Bir Sığınak Nasıl Kurulur? Nasıl Yürütülür? Çev: Z. Korkman, İstanbul: Mor Çatı Yayınları.
• Odman, Tevfik (2012). “Kadına Karşı Cinsel Şiddet”, 2.Uluslararası Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu: Ankara.
• Özateş, Özge Sanem (2009). “Bir Sosyal Hizmet Müdahalesi Olarak Aile İçi Şiddet Mağduru Kadın Sorununda Feminist Etik Yaklaşım”. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi. 20(2). 99-107.
• Özbay, Cenk (2013).“Türkiye’de Hegemonik Erkekliği Aramak”. Doğu Batı Dergisi. 63:185-203.
• Öztürk, Aslıhan Burcu (2013). “Kadına yönelik şiddetle mücadelede neredeyiz? Feminist Sosyal Çalışma Bağlamında Bir Değerlendirme”. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi.195-208.
• Sancar, Serpil (2013). “Erkeklik”, Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları. Ed. Yıldız Ecevit ve Nadide Karkıner. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim FakültesiYayınları.168-191.
• Sen, Purna (2014).” Namus Suçları, Anlam ve Önemi”, Namus Suçlar Paradigmalar ve Kadına Yönelik Şiddet, Ed:Lynn Welchman ve Sara Hossain, Çev.Ayten Sönmez vd. İstanbul: Bgst Yayınları.59-78.
• Sheafor, Bradford ve Horejsi Clarles (2003). Techniques And Guidelines For Social Work Practise.6th ed. Boston: Allyn & Bacon. Sıddıquı, H. (2014). “Aile İçi Şiddet Namus Değil Yüz Karasıdır! Birleşik Krallıkta ‘Namus Suçlarına Karşı Kadınların Mücadelesi”, Namus Suçlar, Paradigmalar Ve Kadına Yönelik Şiddet. Ed. Welcman, L, Hossain S., Çev. Sözmez A. vd., İstanbul: Bgst Yayınları.267-85.
• T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1995). Aile İçi Şiddetin Sebep ve Sonuçları. Ankara: Yayın No:86.
• Tosun, Zehra ve Öztürk, Aslıhan Burcu (2010). Kadın Sığınmaevi Modelleri Türkiye ve Çeşitli Ülke Uygulamaları. Ankara: İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü.
• TÜİK (2014). (https://biruni.tuik.gov.tr/kadinasiddetdagitim/kadin.zul. 6 Nisan 2017’de erişildi).
• Uygur, Gülriz ve Çağlar, İrem (2013). “Şiddet”, Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, Ed. Yıldız Ecevit ve Nadide Karkıner, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları:118-139.
• Vatandaş, Celalettin (2003). Aile İçi Şiddet: Türki’de Eşler Arası Şiddet. Afyon Kocatepe Üniversitesi: Yayın No:58.
• Yaman, Miraç Ömer Vd. (2015). Türkiye Sosyal Hizmet Birikiminde Kadın Bibliyografik Bir Değerlendirme (1950-2013). 1.Baskı. İstanbul: Açılım Kitap.
• Touraıne, Alain (2007). Kadınların Dünyası. Çev: Mehmet Moralı. İstanbul: Kırmızı Yayınları.