MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ MESLEK ETİĞİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNE İLİŞKİN BOLU’DA BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 165 - 184, 30.06.2018

Tülay Yel

Öz

Bu çalışmada Bolu ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının meslek etiğine uyumlu ve uyumsuz davranışlar sergilemelerinde rol oynayan nedenlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Veriler Bolu SMMM meslek odasına kayıtlı 110 adet meslek mensubunun 93’ne ulaşılarak, yapılan alan araştırması yolu ile toplanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeğin boyutlarının belirlenmesi için açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Çalışma sonuçlarında, katılımcıların sahip oldukları ünvana göre; meslek saygınlığı, caydırıcı etkenler, vergiden kaçınma ve müşteriyi kaybetme kaygıları faktörlerinin, çalıştırdıkları eleman sayılarına göre; caydırıcı etkenler ile mali denetim faktörlerinin ve yaş aralıklarına göre ise; mali denetim faktörlerinin birbirinden farklı değerlendirdiği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Meslek Mensupları, Muhasebe Meslek Etiği, Faktör ve Anova Analizleri

Kaynakça

• Akın, Osman ve Özdaşlı, Kürşad (2014). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde Uymaları Gereken Etik İlkelere Uyma Düzeyine Yönelik Meslek Mensupları İle Meslek Yüksek Okulu Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Algıları”, Muhasebe ve Finansman Dergisi,63(Temmuz), 59-74.
• Aymankuy, Yusuf ve Sarıoğlan, Mehmet (2005). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yaklaşımları ve Balıkesir İl Merkezinde Bir Uygulama”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14), 23-45.
• Başpınar, Nuran Ö. ve Çakıroğlu, Demet (2012). Meslek Etiği, İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti., 2. Basım.
• Çetin, Ali C. ve Şahin Dağlı, S. (2014). “Muhasebe Meslek Etiği ve Meslek Mensuplarının Etik Hakkındaki Görüşleri Üzerine Isparta İlinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(20), 55-84.
• Çiçek, Hüseyin; Canbaz, Serdar ve Keskin, Aslı (2013), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Bakış Açıları: Kırklareli İlinde Bir Araştırma”, Tekirdağ SMMM Odası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 2, 1-20.
• Daştan, Abdulkerim (2009). “Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri ve Önemi: Türkiye Değerlendirmesi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 281-311.
• Daştan, Abdulkerim, Bayraktar, Yaşar ve Bellikli, Uğur (2015), “Muhasebe Mesleğinde Etik İkilem Ve Etik Karar Alma Konularında Farkındalık Oluşturma: Trabzon İlinde Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(1), 63-82.
• Ergün, Halil ve Kudret, Gül (2005). “Muhasebe Mesleği Etik Kuralları ve Bu Kuralların Meslek Mensuplarınca Algılanışı”, MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, 25, 143-154.
• Fidan, Meral E. ve Subaşı, Şerife (2014). “Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etik Algıları: İstanbul İli Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64(Ekim), 111-130.
• Güney, Selami ve Çınar, Orhan (2012), “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) Etik Algıları: Erzurum Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26( 2), 91-106.
• Güney, Selami ve Bozkurt, Ramazan (2012).”The Problem sand Ethical Attitudes of Accounting Professionals Toward Accounting Error sand Frauds: A Model Practice in City of Erzurum”, International Journal of Business and Social Science, 3(20),255-268.
• Gürbüz, Hüseyin ve Yılmaz, Veysel (2016). “Muhasebe Meslek Etiğine İlişkin Algıların Yapısal Eşitlik Modellemesiyle İncelenmesi: Eskişehir İl Merkezinde Bir Uygulama, Press Academia Procedia, 2 (1), 192-205.
• İşgüden, Burcu ve Çabuk, Adem (2006). “Meslek Etiği ve Meslek Etiğinin Meslek Yaşamı Üzerindeki Etkileri”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (16), 59-86.
• Kalaycı, Şeref (2006), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kaya, Gamze A. (2016). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiği Hakkındaki Düşüncelerine İlişkin Elazığ’da Bir Araştırma”, The Journal of Academic Social Science Studies, 52, 183-199.
• Kısakürek, Mustafa M. ve Alpan, Nesrin (2010), “Muhasebe Meslek Etiği ve Sivas İlinde Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 47, 213-228.
• Kıllı, Mustafa; Türkoğlu, Hasan ve Gülmez, Cancağ (2018). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Algısı: Malatya İlinde Bir Araştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi,11(1),45-62.
• Kızıl, Cevdet; Akman, Vedat; Aras, Sultan ve Erzin, Naim O. (2015). “Yalova İlinde İkamet Eden Muhasebe Meslek Mensuplarının Muhasebe Etik Algısı”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,8(1), 6-31.
• Kutlu, Hüseyin A. (2008). “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemi: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(2), 143-170.
• Kutluk, Filiz A. ve Ersoy, Ayten. (2011) “Muhasebe Meslek Üyelerinin Etik Yargı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış/ Ege Academic Review, : 11(3), Temmuz 2011, 425-438.
• Özbirecikli, Mehmet ve Ural, Tülin (2006), “Muhasebe Mesleğinde Yaşanan Etik Dışı Davranışların Tespiti ve Etiksel Değerlendirmesi: Türkiye Örneği”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 21 (248), 102119.
• Sakarya, Şakir ve Kara, Suat. (2010). “Türkiye’de Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (18), 57-72.
• Sayım, Ferhat ve Usman, Özlem(2016). “ Etik Kavramı ve Muhasebe Meslek Mensuplarında Etik Algısı- Yalova Örneği”, Maliye Dergisi, 170(Ocak-Haziran),131-146.
• Selimoğlu, Kardeş, S. (2001). “Muhasebe Eğitiminin Meslek Mensubu Adaylarına Ahlaki Doğruları Kazandırmadaki Rolü”, XX. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Antalya, 23–27, 3-27.
• Tükenmez, Mine N. ve Kutay, Nilgün. (2005), “Muhasebe Meslek Mensubunun Karar Alma Sürecinde Meslek Ahlakının Yeri: Çok Boyutlu Analiz İzmir Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 25, 155-164.
• Tesmer (2010), Meslek Hukuku, Mesleki Değerler ve Etik, Temel Eğitim ve Staj Merkezi Yayınları: 88, Ankara.
• Tuğay, Osman ve Kılıç, Muhammed B. (2017). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 760-780.
• Türmob (2009), Meslek Hukuku, Mesleki Değerler ve Etik, Tesmer Yayın No:88, Ankara.
• Ustasüleymen, Talha. (2008). Çevikliğin İşletme Performansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi. Gazi İİBF Dergisi, 10(2), 161-178.
• Yel, Tülay ve Erdem, Meziyet S. (2015). “Muhasebe Meslek Mensuplarının UFRS Hakkındaki Farkındalık Düzeylerinin Tespiti: Bolu İli Örneği”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 217-231.
• Yalçın, Selçuk (2011). “Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları: Türkiye Araştırması, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 52 (Ekim), 47-66.
• Yücel, Recep ve Kartal, Cihat (2014). “Muhasebecilerin Mesleki Uygulamalarındaki Etik Algılarına İlişkin Bir Araştırma”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 123-148.
• Yılmaz, Erdal; Yıldırım, Suat ve Bahar, Hüseyin H.(2015). “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Mesleki Etik Algısı: Samsun Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi,. 65 (Ocak), 27-42.
• Yıldız, Gülsevil (2011). “Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 36 (Ağustos-Aralık), 155-178.