DIFFERENT VIEWS ON THE CONCEPT OF INCOME AND THE APPROACH OF INCOME OF THE TURKISH TAX SYSTEM

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 4, 879 - 904, 31.12.2020

Cemil Rakıcı Muhammet Aktuğ

https://doi.org/10.11616/basbed.v20i58861.838905

Cited By: 1

Öz

The definition of income has always been on the agenda since the introduction of income taxes. Different opinions have been put forward by financial theorists as to whether non-cash assets such as income in kind, imputed income, self-consumption, and fringe benefits can be included in the concept of income. Especially Kleinwachter’s conundrums, Haig-Simons comprehensive income definition, Seligman’s inchoate income notion and the comprehensive tax base discussions have played an important role in the development of the income concept. Current income theories and income tax systems have been shaped as a result of these discussions on philosophical grounds. The first modern income tax of Turkey was introduced after the 1949 Income Tax Reform. However, before that, âşar (Islamic tithe), ağnam (tax of small livestock), ancemaatin tax (a kind of single tax) and temettü tax (a kind of earning tax) levied in the Ottoman period and the profit taxes in the first period of the Republic constitute the old examples of taxes on income. The aim of this study is to reveal the evolution of the Turkish Income Tax System and the change in its approach to income within the framework of various views on the concept of income.

Anahtar Kelimeler

Concept of Income, Kleinwachter’s Conundrums, Inchoate Income, Haig-Simons Comprehensive Income Definition, Turkish Income Tax System

GELİR KAVRAMINA YÖNELİK FARKLI GÖRÜŞLER VE TÜRK VERGİ SİSTEMİNİN GELİRE YAKLAŞIMI

Öz

Gelirin tanımı, gelir vergilerinin ilk uygulanmaya başladığı dönemlerden itibaren sürekli gündemde olmuştur. Çeşitli teorisyenler tarafından gayri nakdi kıymetlerin gelir kavramının içine dahil edilip edilemeyeceğine yönelik farklı görüşler ortaya atılmıştır. Bilhassa Kleinwachter imkansızlıkları, Haig-Simons’ın geniş kapsamlı gelir tanımı, Seligman’ın olgunlaşmamış gelir tasavvuru ve 1960’lı yıllarda yaşanan kapsamlı vergi matrahı tartışmaları gelir kavramının gelişiminde önemli rol oynamıştır. Mevcut gelir teorileri ile gelir vergisi sistemleri büyük oranda, felsefi zeminde gerçekleşen bu tartışmalar neticesinde şekillenmiştir. Türkiye’de gelir üzerinden alınan vergilerin tarihi eskiye dayanmakta aşar, ağnam, ancemaatin vergi, temettü ve kazanç vergileri gibi örnekleri bulunmaktadır. Bununla birlikte modern anlamda ilk gelir vergisi 1949 Gelir Vergisi Reformu ile ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı gelir kavramına ilişkin farklı görüşler çerçevesinde, Türk Gelir Vergisi Sistemi’nin gelişimini ve gelire yaklaşım tarzındaki değişimi ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Gelir Kavramı, Kleinwachter İmkansızlıkları, Olgunlaşmamış Gelir, Haig-Simons Kapsamlı Gelir Tanımı, Türk Gelir Vergisi Sistemi

Kaynakça

• Abdurrahman Vefik (h.1328), Tekalif Kavaidi, Birinci Kısım, Dersaâdet, Matbaa-i Kader.
• Abdurrahman Vefik (h.1330), Tekalif Kavaidi, İkinci Kısım, Dersaâdet, Kanaat Matbaası.
• Aksoy, Ş. (2011), Kamu Maliyesi, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Bittker, Boris I. (1967), A Comprehensive Tax Base as a Goal of Income Tax Reform, Harvard Law Review, 80(5), s.925-985.
• Bittker, Boris I. (1968), Comprehensive Income Taxation: A Response, Harvard Law Review, 81(5), s.1032-1043.
• Brooks, John R. (2018), The Definitions of Income, Tax Law Review, 71, s.253-309.
• Bulutoğlu, K. (1978), Türk Vergi Sistemi, İstanbul, Fakülteler Matbaası.
• Bulutoğlu, K. (1997), Kamu Ekonomisine Giriş: Devletin Ekonomik Bir Kuramı, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Burns, L. ve Krever, R. (1998), Individual Income Tax, (Ed.: Victor Thuronyi), Tax Law Design an Drafting, Volume 2, s.495-563, International Monetary Fund.
• Delmotte, C. (2017), The Right to Autonomy as a Moral Foundation for the Realization Principle in Income Taxation, (Ed.: Monica Bhandari), Philosophical Foundations of Tax Law, s.281-303, Oxford, Oxford University Press.
• Esnaf Vergisi Kanunu (1949), Kanun No: 5423, Resmî Gazete (Sayı: 7229), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7229.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Fisher, I. (1939), The Double Taxation of Savings, The American Economic Review, 29(1), s.16-33.
• Galvin, Charles O. (1968), More on Boris Bittker and the Comprehensive Tax Base: The Practicalities of Tax Reform and the ABA’s CSTR, Harvard Law Review, 81(5), s.1016-1031.
• Gelir Vergisi Kanunu (1949), Kanun No: 5421, Resmî Gazete (Sayı: 7228), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7228.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Gelir Vergisi Kanunu (1960), Kanun No: 193, Resmî Gazete (Sayı: 10700), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10700.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Haig, Robert M. (1921), The Concept of Income: Economic and Legal Aspects, (Ed.: Robert M. Haig), s.1-28, The Federal Income Tax, New York, Columbia University Press.
• Kazanç Vergisi Kanunu (1926), Kanun No: 755, Resmî Ceride (Numara: 321), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/321.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Kazanç Vergisi Kanunu (1934), Kanun No: 2395, Resmî Gazete (Sayı: 2662), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2662.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Kleinwächter, F. (1896), Das Einkommen und seine Verteilung, Leipzig, Verlag Von C.L. Hirschfeld.
• Kolçak, M. (1994), Türk Vergi Sistemi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Basımevi.
• Kurumlar Vergisi Kanunu (1949), Kanun No: 5422, Resmî Gazete (Sayı: 7229), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7229.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Lathrope, Daniel J. (1997), Global Issues in Income Taxation, Minnesota, Thomson/West.
• Mahmut Zeki (h.1333), Temettü Vergisi, İktisadiyat Mecmuası, 2(52), s.2-4.
• Maliye Bakanlığı (1998), 4369 sayılı Kanuna İlişkin Genel Tebliğ, Seri No: 1, Resmî Gazete (Sayı: 23464), https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23464_1.pdf, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Marsh, Donald B. (1943), The Taxation of Imputed Income, Political Science Quarterly, 58(4), s.514-536.
• McCarty, Thorne L. (1995), An Implementation of Eisner v. Macomber, Proceedings of Fifth International Conference on Artificial Intelligence and Law, s.276-286.
• Musgrave, R. A. (1967), In Defense of an Income Concept, Harvard Law Review, 81(1), s.44-62.
• Neumark, F. (1947), Türkiye’de ve Yabancı Memleketlerde Gelir Vergisi: Teori-Tarihçe-Pratik, Çeviren: Orhan Dikmen, İstanbul, Akgün Matbaası.
• Oktar, Ateş S. (2016), Türk Vergi Sistemi, İstanbul, Türkmen Kitabevi.
• Ortaç, Fevzi R. (1999), Vergilendirilebilir Gelir Kavramı, Geliri Belirleyen Teoriler ve Türk Gelir Vergisinde Yer Alan Gelir Tanımlaması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 105-115.
• Pechman, Joseph A. (1967), Comprehensive Income Taxation: A Comment, Harvard Law Review, 81(1), s.63-67.
• Pehlivan, O. (2020), Vergi Hukuku, Trabzon, Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.
• Pelin, İbrahim F. (1945), Finans İlmi ve Finansal Kanunlar, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası.
• Seligman, Edwin R. A. (1919), Are Stock Dividends Income?, The American Economic Review, 9(3), s.517-536. Simons, Henry C. (1962), Personal Income Taxation: The Definition of Income as a Problem of Fiscal Policy, Illonois, The University of Chicago Press.
• Süleyman Sudi (h.1307), Defter-i Muktesit, Birinci Cilt, Dersaâdet, Şirket-i Mürettibiyye Matbaası.
• TDV İslam Ansiklopedisi (2011), 40. Cilt, s.336-337, https://islamansiklopedisi.org.tr/tekalif, (Erişim Tarihi: 03.09.2020).
• Turhan, S. (2020), Vergi Teorisi ve Politikası, İstanbul Filiz Kitabevi.
• VRKR (1969), Vergi Reform Komisyonu Raporları, 1. Cilt, İstanbul, Damga Matbaası.