Kur’ân’da Birey ve Toplumun İnşâsı

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 28 - 48, 04.07.2022

Dr. Mekki Solmaz

Öz

İnsan, Yüce Yaratıcıya kulluk için yaratılmıştır. Yaratıcıya kulluk, O’na bağlılık, O’nunla irtibatlı olarak ve O’nun ölçüleri doğrultusunda yaşamaktır. Bu kutlu amaç doğrultusunda insan hem maddî hem manevî yönden en güzel biçimde ve donanımlı olarak yaratılmıştır. İlk âyetin inzali ile Kur’ân’ın toplumu inşâ etme süreci başlamıştır ki bu süreç yaklaşık yirmi üç yıl devam etmiştir. Bu süre zarfında iman, ibadet, ahlâk ve diğer alanlarda değişimler gerçekleştirilmiştir. Asıl amaç yeni bir hayat tarzı inşâ etmektir. İlahî iradenin uygun gördüğü hususlar aynen kalmış veya kısmen değiştirilmiştir. Kur’ân, yeni bir toplum inşâ çalışmasında öncelikle iman esasları üzerinde durmuş, daha sonra toplumsal meselelere değinmiştir. İmanî meselelerde tedrîcîlik kabul edilmediği için bu alandaki dönüşüm daha hızlı olmuştur. İmanî meselelerin dışındaki diğer meselelerde ise dönüşüm ve inşâ, sürece yayılmıştır. Buradaki dönüşüm ve inşâ; ibadetlerin düzenlenmesi, kötülüklerin yasaklanması, bireysel veya toplumsal ahlâkî hastalıkların iyileştirilmesi şeklinde olmuştur.Toplumdaki güzel davranışlar vahiyle takdir edilmiş ve bu davranışların toplum genelinde yaygınlaşması istenmiştir. Bu da Kur’ân’ın bir toplumu inşâ ederken dine uygun yönlerinin devamına müsaade etmesine ve geliştirmesine dönük yönünü oluşturmaktadır. Bu çalışmada bireyin ve toplumun inşası genel yönleriyle ele alınmıştır. İnşâda öncelikler ve yöntemler ile beraber toplumsal inşa alanları da irdelenmiştir. Kur’ân’ın nüzûlünden sonra hayatın ve dolayısıyla toplumun tedrîcî bir şekilde inşâsı anlatılmış, Kur’ân’ın nüzûl süreci ve davet metodundan hareketle insanı ve cemiyeti yetiştirme ve inşâ sürecinde nasıl bir yol takip edilmiş ise o tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Şahsiyet, Birey, Toplum, İnşâ

Kaynakça

• Akpınar, Ali. Hayat Kitabı Kur’ân'ın İnsanı İnşâ ve İhyası, İstanbul: Mavi Yayıncılık, 2016. Demirci, Muhsin. Kur’ân’da Toplumsal Düzen, İstanbul: İFAV Yayınları, 2013. Zerkeşî, Bedruddin Muhammed bin Abdillah (v.794/1392). El Burhân fi Ulûm’il- Kur’ân, Beyrut: Darut’t-Turas, 1980.