A Study of the Concepts of Love and Hate According to Pre-Hellenic Ancient Philosophers

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 208 - 225, 01.01.2023

Ayşe Eroğlu

Öz

Helenizm Öncesi İlkçağ Filozoflarında Aşk ve Nefret Kavramları Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Hayatımız boyunca aşk ve nefretin kuşatıcılığı çerçevesinde var olmaya çalışırız. Aşk ile var olan insan, evreni onunla şekillendirme çabasındadır. Aşk birleştirici bir güç, nefret ise ayrıştırıcı bir güç olarak kabul edilir. Aşk ve nefret birbirlerine zıt kavramlar olsa da bu iki kavramı birbirinden ayrı düşünmek mümkün değildir. Çağımızda aşkın yoksunluğunun insanlar arasındaki çatışmayı körüklediği görülmektedir. Günümüzde giderek artan şiddet olaylarının nedeninin aşkın yoksunluğu olduğunu iddia etmek mümkündür. Dolayısıyla sevgisizlik nefreti doğurmaktadır denilebilir. Bu nedenle aşk ve nefret kavramlarının yeniden araştırılması ve üzerinde düşünülmesi gerekmektedir. Zamanda bir yolculuk yaparak bu meseleye İlkçağdan başlamak gerekmektedir. Çalışma, Helenistik dönem öncesi İlkçağ filozoflarının aşk ve nefret kavramlarına verdikleri anlamları konu edinmektedir. Bu çalışma aşk ve nefret kavramlarını İlkçağ filozoflarının felsefi terminolojilerine yerleştirip yerleştirmediklerini araştırmayı hedefler. Sonuç bölümünde İlkçağ’daki durum göz önüne alınarak aşk ve nefretin toplumu ve bireyi nasıl etkilediği, neler kazandırıp kaybettirdiği, günümüzde bunların ne tür olumluluk ya da olumsuzluklara yol açtığı değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Felsefe Tarihi, Aşk, Nefret, Empedokles, Platon, Aristoteles

Kaynakça

• Aristoteles. Retorik, çev. Mehmet H. Doğan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 7. Basım, 2004.
• Aristoteles. Nikomakhos'a Etik. çev. Furkan Akderin. İstanbul: Say Yayınları, 1. Basım, 2014.
• Aster, Ernst von. Felsefe Tarihi Dersleri 1(İlkçağ ve Ortaçağ Felsefesi). çev. Macid Gökberk. İstanbul: Ahmet İhsan Mat L.Ş, 1943.
• Birand, Kamuran. İlkçağ Felsefesi Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 3. Basım, 1987.
• Capelle, Wilhelm. Sokrates’den Önce Felsefe I-II: Sokrates'den Önce Felsefe. çev. Oğuz Özügül. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1994.
• Cevizci, Ahmet. İlkçağ Felsefesi Tarihi. Bursa: Asa Kitapevi, 3. Basım, 2001.
• Copleton, Friedrich. Felsefe Tarihi. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: Marmara Yayınları, 2. Basım, 1990.
• Gutherie, W.K.C. Yunan Felsefe Tarihi-1 Sokrates Öncesi İlk Filozoflar ve Pythagorasçılar: Yunan Felsefe Tarihi-1. çev. Ergün Akça. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 1. Basım, 2011.
• Heraclitos. Fragmanlar Testimonia-Fragmenta-Imitationes: Fragmanlar. çev. Güvenç Şar- Erdal Yıldız. İstanbul: Dergah Yayınları, 1. Basım, 2016.
• Jaeger, Werner. İlk Yunan Filozoflarında Tanrı Düşüncesi. çev. Güneş Ayas. İstanbul: İttaki Yayınları, 2. Basım, 2016.
• Jonze, Spike. Aşk: Her (Film, 2013).
• Kranz, Walter. Antik Felsefe. çev. Suad Y. Baydur. İstanbul: Sosyal Yayınları, 2. Basım, 1994.
• Külcü, Recep. Hermeneutik Okumalar I: Empedokles’de Sevgi ve Nefret Kavramlarının Entropi Ekseninde Okunması. [e-mail]: Biyosistem Yayınevi. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi 4 (2018).
• Laertios, Diogenes. Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri. çev. Candan Şentuna. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 7. Basım, 2017.
• Özden, H. Ömer. Aşka Övgü. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2020.
• Özden, H.Ömer. “Helenizm Öncesi Yunan Felsefesinde Güzellik Anlayışları”. Atatürk Üni. İlahiyat Fak. Dergisi, 17 (2002,), 67–99.
• Özden, H.Ömer. “Platon ve Aristoteles’in Estetik Anlayışları”. Arayışlar Dergisi 5-6 (2002), 34–44.
• Özden, H.Ömer. “Aşkın (sevginin) Gücü”. Felsefe Dünyası Dergisi 2/42 (2005), 30–46.
• Özlem, Doğan. Kavramlar ve Tarihleri I bilim/teknik/teknoloji/pozitivizm/ahlak/hukuk/hukuk devleti/sosyal devlet/sevgi/değer/ barok: Kavramlar ve Tarihleri I. İstanbul: İnkılap Yayınları, 2002.
• Peters, Francis E. Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü. çev. Hakkı Hünler. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 1. Basım, 2004.
• Platon. Şölen-Dostluk. çev. Sabahattin Eyüpoğlu-Azra Erhat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 11. Basım, 2014.
• Platon. Şölen. çev. Eyüp Çoraklı. İstanbul: Alfa Yayıncılık, 2. Basım, 2017.
• Tevfik, Rıza. Kἂmὒs-ı Felsefe "Felsefe Sözlüğü". Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2015.
• Tunalı, İsmail. Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 10. Basım, 2007.
• Zeller, Edward. Grek Felsefesi Tarihi. çev. Ahmet Aydoğan. İstanbul: İz Yayınları, 2001.
• Ziss, Avner. Estetik. çev. Yakup Şahan. İstanbul: D.E. Yayınevi, 1984