PREDICTORS OF RESILIENCE IN DISADVANTAGED AREAS: BASIC PSYCHOLOGICAL NEEDS AND COPING WITH STRESS -Example of Imam Hatip High School Students -

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 94 - 108, 30.06.2024

Mehmet Emin Kalgı

https://doi.org/10.58657/batmanakademi.1482870

Öz

In the present study, it is aimed to determine the impact of certain socio-demographic factors, coping with stress, and fulfillment of basic needs on resilience. The study group of the research, which used a quantitative design, consisted of a total of 277 students studying in Imam-Hatip high schools in Siverek district of Şanlıurfa as the focal point. Of these individuals, 129 (46.6%) were male and 148 (53.4%) were female. The average age of the participants is 15.51. "Child and Youth Resilience Scale-28 (CYRM-28)", "Coping with Stress Scale for Children (CSSC)", and "Basic Needs Scale (BNS)" were used as data collection tools in the research. Correlation and Hierarchical Multiple Regression analyzes were utilized during the research process. Regarding the findings, it was concluded that the variable of coping with stress together with the variable of fulfillment of psychological needs predicted resilience by approximately 41%. Based on these findings, our main recommendation is that educational institutions in disadvantaged areas should develop psychological strategies for students to cope with stress and pay attention to meeting their needs in a timely and adequate manner.

Anahtar Kelimeler

Religious Psychology, Disadvantaged Areas, Resilience, Basic Psychological Needs, Coping with Stress

DEZAVANTAJLI BÖLGELERDE YILMAZLIĞIN YORDAYICILARI: TEMEL PSİKOLOJİK İHTİYAÇLAR VE STRESLE BAŞA ÇIKMA -İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Örneği-

Öz

Gerçekleştirdiğimiz araştırmada bazı sosyo-demografik faktörler, stresle başa çıkma ve temel ihtiyaçların karşılanmasının yılmazlık üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nicel desenin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu, eylem noktası olarak Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinin İmam-Hatip liselerinde öğrenim gören toplam 277 öğrenci oluşturmaktadır. Bu kişilerin 129’u (%46,6) erkek, 148’i (%53,4) ise kızlardan oluşmuştur. Katılımcıların yaş ortalaması ise 15,51’dir. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Çocuk ve Gençlik Yılmazlık Ölçeği-28 (CYRM-28)”, “Çocuklarda Stresle Başa Çıkma Ölçeği (ÇSBÖ)” ve “Temel İhtiyaçlar Ölçeği (TİÖ)” kullanılmıştır. Araştırmamız sürecinde Korelasyon ve Hiyerarşik Çoklu Regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Ulaştığımız tespitlerde, katılımcıların stresle başa çıkma değişkeniyle birlikte psikolojik ihtiyaçlarının karşılanması değişkeninin, yılmazlığı yaklaşık olarak %41 oranında yordadığı sonucu elde edilmiştir. Bu çıkarımlardan hareketle, dezavantajlı bölgelerde eğitim-öğretim gören öğrencilerin stresle başa çıkabilmeleri için eğitim kurumlarına psikolojik stratejiler geliştirme, ihtiyaçlarının zamanında ve yeterli ölçüde karşılamalarına önem vermeleri gerektiği temel önerimizi oluşturur.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Dezavantajlı Bölgeler, Yılmazlık, Temel Psikolojik İhtiyaçlar, Stresle Başa Çıkma

Kaynakça

• Akay, Buğra vd. “Boş Zaman Yoluyla Stresle Baş Etme Stratejisi ve Mutluluk Düzeyi Arasındaki İlişki”. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi 8/2 (2022), 593-607.
• Alkan, Fatma - Çilesiz, Neslihan. “Mutluluk Ekonomisinin G7 Ülkeleri ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi 10 (2022), 70-81.
• Arastaman, Gökhan - Balcı, Ali. “Lise Öğrencilerinin Yılmazlık Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/2 (2013), 915-928.
• Argyle, Michael - Beit-Hallahmi, Benjamin. The Social Psychology of Religion. London: Routledge and Paul, 1975.
• Arnetz, Bengt B. vd. “Trauma Resilience Training for Police: Psychophysiological and Performance Effects”. Journal of Police and Criminal Psychology 24/1 (2009), 1-9. https://doi.org/10.1007/s11896-008-9030-y
• Aydoğan, Didem vd. “Validation of Resilience Scale for Turkish Youth and Adults”. Mallorca, Spain, 2012.
• Bacchi, Stephen - Licinio, Julio. “Resilience and Psychological Distress in Psychology and Medical Students”. Academic Psychiatry 41/2 (01 Nisan 2017), 185-188. https://doi.org/10.1007/s40596-016-0488-0
• Beck, Ulrich. Risk Toplumu Başka Bir Modernliği Doğru. İthaki Yayınları, 2019.
• Carlsen, Lars. “Happiness as a Sustainability Factor. The World Happiness Index: A Posetic-Based Data Analysis”. Sustainability Science 13/2 (2018), 549-571. https://doi.org/10.1007/s11625-017-0482-9
• Çalhan, Merve. “Ulusal Kalkınma ve Bölge Planları Çerçevesinde Dezavantajlı Gruplar”. Bölgesel Kalkınma Dergisi 1/3 (2023), 332-348. https://doi.org/10.61138/bolgeselkalkinmadergisi.1270926
• Dolgin, Kim Gale. Ergenlik Psikolojisi: Gelişim, İlişkiler ve Kültür. çev. Duygu Özen. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2014.
• Folke, Carl. “Resilience (Republished)”. Ecology and Society 21/4 (2016).https://www.jstor.org/stable/26269991
• Güneş, Bayram vd. “Türkiye’de İllerin Mutluluğu”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 75/2 (2020), 747-774.
• Heylighen, Francis. “A Cognitive-Systemic Reconstruction of Maslow’s Theory of Self-Actualization”. Behavioral Science 37/1 (1992), 39-58. https://doi.org/10.1002/bs.3830370105
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.
• İkinci, Mehmet. Ergenlerde Temel İhtiyaçların Karşılanma Düzeyi ile Başa Çıkma Davranışları Arasındaki İlişki. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2003.
• Kalgı, Mehmet Emin. “Geleneğin Ötesinde: Dinin Sosyal Sermayeye veya Piyasa Ekonomisine Yönelik Radikal Evrimi Üzerine Bir Çalışma”. Genç Mütefekkirler Dergisi 5/1 (2024), 1-16.
• Kereci, Nurullah vd. “Dezavantajlı Bölgelerde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştığı Güçlükler: Ordu İli Örneği”. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi 6/2 (2023), 145-159.
• Konaszewski, Karol vd. “Resilience and Mental Health Among Juveniles: Role of Strategies for Coping with Stress”. Health and Quality of Life Outcomes 19/1 (18 Şubat 2021), 58. https://doi.org/10.1186/s12955-021-01701-3
• McKay, Ryan - Whitehouse, Harvey. “Religion and Morality”. Psychological Bulletin 141/2 (2015), 447-473. https://doi.org/10.1037/a0038455
• Moljord, Inger Elise Opheim vd. “Stress and Happiness among Adolescents with Varying Frequency of Physical Activity”. Perceptual and Motor Skills 113/2 (2011), 631-646. https://doi.org/10.2466/02.06.10.13.PMS.113.5.631-646
• Özbay, Yaşar vd. 11-14 Yaş Özel Sağlık Bakım İhtiyacı Olan Çocuklar Üzerinde Yaşam Kalitesini Yükseltmeye Dayalı Disiplinler Arası Destek Eğitiminin (DADE) Etkililiğinin Araştırılması. Ankara: TÜBİTAK, 2009.
• Pettersson, Thorleif. “Religion and Criminality: Structural Relationships between Church Involvement and Crime Rates in Contemporary Sweden”. Journal for the Scientific Study of Religion 30/3 (1991), 279-291. https://doi.org/10.2307/1386973
• Schiffrin, Holly H. - Nelson, S. Katherine. “Stressed and Happy? Investigating the Relationship Between Happiness and Perceived Stress”. Journal of Happiness Studies 11/1 (2010), 33-39. https://doi.org/10.1007/s10902-008-9104-7
• Seban, Demet - Perdeci, Berna. “Alt Sosyoekonomik Düzey Bir Ailede Yetişen Çocukların Akademik Başarıları İle Yılmazlıkları Arasındaki İlişki: Bir Vaka İncelemesi”. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi 4/3 (2016), 106-126.
• Silva, Rute Gonçalves - Figueiredo-Braga, Margarida. “Evaluation of the Relationships Among Happiness, Stress, Anxiety, and Depression in Pharmacy Students”. Currents in Pharmacy Teaching and Learning 10/7(2018), 903-910. https://doi.org/10.1016/j.cptl.2018.04.002
• Steinberg, Laurence - Morris, Amanda Sheffield. “Adolescent Development”. Annual Review of Psychology 52 (2001), 83-110. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.83
• Tabachnick, Barbara G. - Fidell, Linda S. Using Multivariate Statistics, 5th Ed. Boston, MA: Allyn & Bacon/Pearson Education, 2007.
• Ungar, Michael - Liebenberg, Linda. “Assessing Resilience Across Cultures Using Mixed Methods: Construction of the Child and Youth Resilience Measure”. Journal of Mixed Methods Research 5/2 (2011), 126-149. https://doi.org/10.1177/1558689811400607
• VanBreda, Adrian DuPlessis. Resilience Theory: A Literature Review. Pretoria: South Africa: South African Military Health Service, 2001.
• W. Santrock, John. Ergenlik. çev. Sema Özan. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2014.
• Wu, Gang vd. “Understanding Resilience”. Frontiers in Behavioral Neuroscience 7 (2013), 1-15. https://doi.org/10.3389/fnbeh.2013.00010
• Xu, Shanshan vd. “Physical Activity and Resilience among College Students: The Mediating Effects of Basic Psychological Needs”. International Journal of Environmental Research and Public Health 18/7 (Ocak 2021), 3722. https://doi.org/10.3390/ijerph18073722
• Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Yayınevi, 2013.
• TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022.