Çağış Köyü (Balıkesir) İnce Taneli Zeminlerinin Jeoteknik Özellikleri ve Katı Atık Sahalarında Kullanılabilirliği

Yıl 2014, Cilt: 16 Sayı: 2, 100 - 110, 01.12.2014

Ali Kamil Yüksel Ahmet Çona

Öz

Düzenli bir katı atık depolama alanı için depolama tabanını oluşturacak alt ve üst geçirimsizlik tabakasının permeabilite değeri 1x10-8 m/sn veya bu değerden daha küçük olmalıdır. Bu amaçla Balıkesir – Çağış köyü ince taneli zeminlerinde permeabilite deneyleri uygulanmıştır. Burada amaç, güvenli geçirimsizliği sağlamak ve atık suların yer altı sularına karışmasını önlemektir. Çağış numunelerinin plastisite indisleri ve likit limitleri yüksek değerlerle temsil edilmektedir. Elde edilen likit limit ve plastisite indisi değerlerine göre numuneler, plastisite kartında “CH - MH” yani yüksek plastisiteli kil ve yüksek plastisiteli silt olarak belirlenmiştir. Elde edilen likitlik indisi değerlerine göre Çağış numuneleri plastik olarak belirlenmiştir. Çağış köyü numuneleri % 14,6 kum, % 53,0 silt ve % 32,4 kil tane boyutlu malzemelerden oluşmaktadır. Ayrıca geçirgenlik katsayısı çizelgesinde numuneler “pratik olarak geçirimsiz” olarak belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Katı atıklar, jeoteknik özellikler, yer altı suları, geçirgenlik

Evaluation of usage in sanitary landfills and geotechnical properties of fine graded soils of Çağış Village (Balıkesir)

Öz

Permeability value of lower and upper layers forming storage floor should be 1x10-8m/sn or less than for a sanitary solid waste landfill. For this aim, permeability tests were done on Balıkesir – Çağış village fine graded soils for the purpose comparing the usage in solid waste landfills. The main goal in here is gaining safe permeability conditions and preventing mixing of waste waters to ground waters. Çağış samples represent with high plasticity index and liquid limit. Samples are “CH and MH” that is to say high plasticity clay and high plasticity silt on plasticity chart according to their liquid limit and plasticity index value. Samples were determined as “plastic” according to their liquidity index values. Çağış village samples consist of on average 14,6 % sand, 53,0 % silt and 32,4 % clay grain size materials. Çağış samples were determined as “practically impervious” on the coefficient permeability table

Anahtar Kelimeler

Solid wastes, geotechnical properties, ground waters, permeability

Kaynakça

• T.C. Çevre Bakanlığı, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Resmi Gazete, 20814, (1991).
• Okay, A.I., Tüysüz, O., Tethyan sutures of northern Turkey. In "The Mediterranean Basins: Tertiary extension within the Alpine orogen" (eds. B. Durand, L. Jolivet, F. Horváth and M. Séranne), Geological Society, London, Special Publication 156, 475-515, (1999).
• Helvacı, C., Alaca, O., Bigadiç borat yatakları ve çevresinin jeolojisi ve mineralojisi, M.T.A. Dergisi, 113, 61 – 92, (1991).
• Ercan, T., vd., Bigadiç çevresinin (Balıkesir) jeolojisi ve magmatik kayaçların petrolojisi ve kökensel yorumu, Teknik Rapor, M.T.A. Jeoloji Dairesi, (1984).
• Erkül, F., Helvacı, C. ve Sözbilir, H., Evidence for two episodes of volcanism in the Bigadic borate basin and tectonic implications for western Turkey, Geological Journal 40: 545–570, (2005).
• Helvacı, C., ve Alanso, R.N., Borate deposits of Turkey and Argentina; A summary and geological comparison, Turkish Journal of Earth Sciences, Vol. 9, pp. 1-27, (2000).
• Helvacı, C., 2003. Türkiye borat yatakları Jeolojik konumu, ekonomik önemi ve bor politikası. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 4-41, (2003)
• TS 1901, İnşaat Mühendisliğinde Sondaj Yolları ile Örselenmiş ve Örselenmemiş Numune Alma Yöntemleri, Türk Standartları, Ankara, (1975).
• TS 1900, İnşaat Mühendisliğinde Zemin Laboratuvar Deneyleri, Türk Standartları, Ankara, (1987).
• TS 2028, Kayaçların Tek Eksenli Basma Dayanımlarının Tayini, Türk Standartları, Ankara, (1975).
• TS 1500, İnşaat Mühendisliğinde Zeminlerin- Sınıflandırılması, Türk Standartları, Ankara, (2000).
• Özaydın, K., Zemin Mekaniği, 261, Birsen Yayınevi, İstanbul, (2005).
• Burmister, D.M., Identification and classification of soil, An apprasial and statement of principles, ASTM STP 113, American Society for Testing and Materials, Philadelpia, (1951).
• Leonards, G.A., (Editor), Foundation Enineering, 1139, Mc. Graw Hill Book Comp., (1962).
• Uzuner, A. B., Çözümlü Problemlerle Temel Zemin Mekaniği, Teknik yayınevi, Ankara, (1996).
• Gillot, E. J., Clay in Engineering Geology, 468, Elsevier Science Publishers, Amsterdam, (1987).
• Reminger, J., ve Rutledge, P., Use of Soil Mechanics Data Correlation and Interpretation of Lake Agassiz Sediments, Journal of Geology, 60 (2), 160-180, (1952).
• Means, R. E., ve Parcher, J. W., Physical Properties of Soils, Oklahoma State University, Charles. E. Merrill Publishing Comp., (1963).
• Van Der Merwe, D. H., The Prediction of heave from the plasticity index and percentage clay friction of soils, Civil Engineers in South Africa, Vol. 6, No. 6 pp. 103 – 106, (1964).
• Ulusay, R., Uygulamalı Jeoteknik Bilgiler, Jeoloji Mühendisleri Odası yayını, no:38, Ankara, (2001).
• Alyanak, İ., İmançlı, G. ve Haldenbilen, S., Katı atık depolama yeri düzenlenmesinde geoteknik ve yasal kurallar–uygulama örnekleri, Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Onuncu Ulusal Kongresi, İstanbul, 281–292, (2004).