Geleneksel Balıkesir Dursunbey Evleri’nde Yapım Teknolojileri ve Malzeme Kullanımları

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 2, 1 - 11, 01.12.2010

Ali Ergün Erşan Çavdar

Öz

Kültür varlıklarının, bütünlükleri ve özgün özellikleri ile gelecek nesillere aktarımı mimari mirasın korunmasının temel amacıdır. Tarihi yapıların yanında sivil mimarlık örneklerinin de tarihi dokunun barındırdığı değerlerle birlikte sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi ancak bu mevcut yapıların yaşaması ve yaşatılması ile mümkündür. Sivil mimari yapıların yapım teknolojileri, yapı malzemeleri, mimari planları ile ilgili bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi, kültür varlıklarının gelecek nesillere sunulmasında önemli bir çalışmadır. Sivil mimarlık örneklerin bu özellikleri, ait oldukları dönemin karakteristiklerini taşıması bakımından da önemlidir. Balıkesir ili Dursunbey ilçesi, geleneksel Türk mimarlık örneklerini sergileyen evlerin yer aldığı ilçelerimizden bir tanesidir. Bu çalışmada, geleneksel Dursunbey Evleri’nde kullanılan malzemelerin neler olduğu, bölgedeki malzeme kaynakları ile ilişkisi, bu malzemelere bağlı olarak taşıyıcı sistemlerin nasıl oluşturulduğu, kullanım amacına bağlı mimari planların ne şekilde biçimlendirildiği yerinde gözlemlenerek ve ölçümlendirilerek incelenmiştir. İnceleme sonrası, bölge insanının yaşam tarzı, kültürü ve malzeme kaynakları, diğer bölgelerde yer alan Türk Evleri’nde olduğu gibi, Dursunbey Evleri’nin plan, yapım teknolojileri ve malzeme kullanımlarını etkilediği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

geleneksel Dursunbey evleri, yapı malzemesi, yapım teknolojisi

Construction technologies and material usage in traditional Balıkesir Dursunbey Houses

Öz

The basic aim of maintenance of architectural heritage is transmitting the cultural assets to the next generation with their entirety and characteristics. To provide continuity of historical structures and also the examples of civil architecture along with the values including historical configuration is only possible with the standing of the existing structures. Collecting and assessing information on construction technologies, construction materials, and architectural plans of civil architectural structures is an important study in transferring cultural assets to next generation. These characteristics of civil architecture models are also important since they have the characteristics of the period that they belong to. Dursunbey district of Balıkesir province is one of districts where houses demonstrating traditional Turkish architecture models are present. In this study, the materials that are used in traditional Dursunbey Houses, their relationships with the material sources that are present in the region, how load bearing systems depending on these materials are built, how architectural plans are configured according to the purpose of occupancy were investigated by on site observations and measurements. After the investigation, it was determined that the daily life of the people of the region, their culture and material sources affect the architecture plans, construction technologies and material usage in Dursunbey Houses as it is in Turkish Houses present in other regions

Anahtar Kelimeler

traditional Dursunbey houses, construction material, construction technology

Kaynakça

• [1] Öztank, N., Afyonkarahisar kenti geleneksel ahşap konutları, Ege Mimarlık, 3-55 (2005).
• [2] Payaslıoğuz, G., Özyılmaz, H. ve Dağtekin, E., Mardin-Derik’teki Kesro Kanco yapısının yapım sistemi ve malzeme kullanımı açısından analizi, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 529-540, İstanbul, (2006).
• [3] Sayan, Y., Uşak Evleri, TC. Kültür Bakanlığı, Ankara (1997).
• [4] Atalan Ö., Afyon Bolvadin Evlerinde yapı malzemelerinin kullanımı, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 628-638, İstanbul, (2006).
• [5] Eğercioğlu S., İpekçioğlu B., Tire Osmanlı Hanlarında malzeme kullanımı, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 572-583, İstanbul, (2006).
• [6] Beyhan S.G., Rum, Acem ve Türk Evleri ayrımında Isparta sivil mimarlık örneklerinin yapım teknolojileri ve malzeme kullanımları, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 680-689, İstanbul, (2006).
• [7] Dülgerler O.N., Yenice T.K., Gaziantep Zincirli Bedesten’in yapım tekniği ve malzeme kullanımı açısından analizi ve restorasyon önerileri, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 690-699, İstanbul, (2006).
• [8] Öztürk R.B., Özgünler S.A., Tarihi doku ve malzemede sürdürülebilirliğin BursaCumalıkızık örneğinde incelenmesi, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 700-710, İstanbul, (2006).
• [9] Şat, H.C., Alaçam Dağları ormanlarının sürdürülebilir planlaması ve sürdürülebilir ormancılık yönetimi konusunda genel ilkeler, Alaçam Dağları ve Dursunbey 1. Ulusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 62, Balıkesir, (2003).
• [10] http://www.dursunbey.gov.tr/haberler/283/ilcemizin-cografyası.html
• [11] Özdemir, B., Arslan, İ., Temettüat defterleri ışığında 1844-1845’li yıllarda Dursunbey’in sosyo ekonomik durumu, Alaçam Dağları ve Dursunbey 1. Ulusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 213-214, Balıkesir, (2003).
• [12] Koç, İ., Dursunbey ekonomisinin dünü, bugünü ve kapasitesi, 235-241, Alaçam Dağları ve Dursunbey 1. Ulusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Balıkesir, (2003).
• [13] Çavdar E., Geleneksel Dursunbey Evlerinin malzeme ve taşıyıcı sistemlerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar, (2009).
• [14] Özer, S., Geleneksel yığma yapılarda strüktürel elemanların analizi, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri, (2003).
• [15] DBYBHY, Deprem bölgelerinde yapılacak binalar hakkında yönetmelik, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, (2007)